Του Camille Grand
Την 1η Οκτωβρίου 2024, ο Mark Rutte έγινε ο νέος γραμματέας του ΝΑΤΟ. Ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας διαδέχεται τον πρώην πρωθυπουργό της Νορβηγίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος κατά τη διάρκεια της δεκαετούς θητείας του επέβλεψε τον εντυπωσιακό μετασχηματισμό - αλλά αντιμετώπισε το ζήτημα των αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ.
Ο Ρούτε αναλαμβάνει σε μια κρίσιμη στιγμή για την παγκόσμια διπλωματία και ασφάλεια. Αλλά είναι ένας έμπειρος και καταρτισμένος πολιτικός ηγέτης, ο οποίος υπηρέτησε ως πρωθυπουργός της Ολλανδίας από το 2010 έως το 2024, συμπεριλαμβανομένης της ηγεσίας μιας περίπλοκης κυβέρνησης συνασπισμού. Είναι προσωπικότητα με επιρροή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο· και πρόσφατα προήδρευσε στην ένταξη της Ολλανδίας στη "λέσχη του 2%" του ΝΑΤΟ. Οι περισσότεροι σύμμαχοι υποστήριξαν εύκολα τον Ρούτε, παρά την ελπίδα ορισμένων για την πρώτη γυναίκα γενικό γραμματέα και περισσότερη εθνική πολυμορφία – ζητήματα που μπορεί τουλάχιστον εν μέρει να αντιμετωπίσει όταν επιλέγει τον αναπληρωτή του. Αλλά η ισχυρή υποστήριξη προς τον Ρούτε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά έθνη επέτρεψε την ταχεία συναίνεση για την ηγεσία.
Τώρα έρχεται το δύσκολο κομμάτι. Δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές στην Αμερική και τον τρόπο με τον οποίο θα εξελιχθεί η σύγκρουση στην Ουκρανία, ο Ρούτε αντιμετωπίζει τέσσερις άμεσες προκλήσεις:
Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα εισέλθει στον τέταρτο χρόνο του το 2025 και η ενοποιημένη απάντηση του ΝΑΤΟ βρίσκεται σε κίνδυνο. Αντίθετες φωνές υπάρχουν ήδη στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία. Σε περίπτωση άλλης προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, τα λαϊκιστικά κόμματα που εξακολουθούν να αμφισβητούν την παροχή βοήθειας στο Κίεβο θα μπορούσαν να αισθανθούν θάρρος να εντείνουν την αντίθεσή τους. Η κούραση του πολέμου και η όρεξη για μια συμβιβαστική διευθέτηση φαίνονται επίσης παρόντα σε πολλά δυτικά έθνη.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ενδέχεται να μην είναι σε θέση να εγγυηθούν μακροπρόθεσμη βοήθεια στην Ουκρανία. Θα είναι μια δύσκολη μάχη για πολλούς φιλο-Ουκρανούς πολιτικούς τόσο στο κοινοβούλιο όσο και στο κοινό. Πίσω από τις δηλώσεις της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους το 2023 και της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον το 2024, η ένταξη της Ουκρανίας στη συμμαχία παραμένει ένα διχαστικό ζήτημα που –όπως κάθε κίνηση του ΝΑΤΟ– απαιτεί συναίνεση.
Ο Ρούτε δεν πρέπει να εγκαταλείψει τις προσπάθειες για τη διατήρηση της πολιτικής ενότητας της συμμαχίας στην αντιμετώπιση του περίπλοκου ζητήματος της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, το οποίο έχει υποσχεθεί από το 2008 και επιβεβαιώθηκε ως στόχος και στις δύο συνόδους κορυφής. Όμως η ένταξη της Ουκρανίας εξακολουθεί να εγείρει αντιρρήσεις. Για παράδειγμα, δεν είναι σαφές εάν μια χώρα σε πόλεμο ή που δεν ελέγχει ολόκληρη την επικράτειά της μπορεί ακόμη και να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και αν η άνοδος της Ουκρανίας θα αποτελούσε κεφάλαιο ή υποχρέωση για την ευρύτερη συμμαχία.
Ως εκ τούτου, ο Ρούτε θα πρέπει να χαράξει έναν καθαρό δρόμο για την εκπλήρωση της υποσχεθείσας προσχώρησης μόλις εξασφαλιστεί η κατάπαυση του πυρός. Υπάρχουν ισχυρά στρατιωτικά, στρατηγικά και πολιτικά επιχειρήματα για την έγκαιρη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. αλλά θα χρειαστεί νεύρο για να προωθηθεί αυτή η ατζέντα με ρυθμό, δεδομένης της απροθυμίας ορισμένων συμμάχων, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, να συμφωνήσουν σε αυτό.
Το ιστορικό του ΝΑΤΟ όσον αφορά τις αυξημένες αμυντικές δαπάνες είναι καλό, αλλά φέρνει αυξανόμενες εντάσεις. Μεταξύ των συμμάχων, εννέα δεν είναι στο συμφωνημένο 2% του ΑΕΠ τους. Ορισμένοι, όπως το Βέλγιο και ο Καναδάς, έχουν μόνο ασαφή σχέδια για να φτάσουν στον "μαγικό αριθμό" την επόμενη δεκαετία. Πολλοί περισσότεροι βρίσκονται υπό σοβαρές δημοσιονομικές πιέσεις και ευχαρίστως θα μείωναν τη δέσμευσή του 2%, εάν το περιβάλλον ασφαλείας βελτιωθεί έστω και οριακά.
Ταυτόχρονα, όλοι οι στρατιωτικοί και αμυντικοί εμπειρογνώμονες επιμένουν στη σημασία μιας συνεχούς αμυντικής προσπάθειας που θα διαρκέσει πάνω από μια δεκαετία ή περισσότερο. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών πάνω από το 2%. Ο Ρούτε θα λογοδοτήσει –στην Ευρώπη καθώς και στην Ουάσιγκτον, καθώς διευρύνεται επίσης το χάσμα δαπανών μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών– για τη διατήρηση της πίεσης σε όλους τους συμμάχους και τη διασφάλιση ότι οι αμυντικές δαπάνες και ο επιμερισμός των βαρών κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Σε πολιτικό μέτωπο, η αλλαγή της ηγεσίας του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσφέρει μια ευκαιρία να επανεξετάσουμε τη σχέση τους και να αποσαφηνίσουμε από κοινού τον νέο ρόλο της ΕΕ στην άμυνα. Ο Ρούτε είναι ένας γνήσιος υπερατλαντικός και πιο εξοικειωμένος με τις διαδικασίες της ΕΕ από τον προκάτοχό του: αλλά έχει μόνο ένα μικρό παράθυρο για να προωθήσει τις αμυντικές προτεραιότητες του ΝΑΤΟ καθώς η ΕΕ αναπτύσσει τα σχέδιά της.
Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, η πρόοδος μεταξύ του ΝΑΤΟ και της ΕΕ ήταν περιορισμένη, αν και οι προηγούμενες άτυπες σχέσεις έχουν πλέον αναπτυχθεί σε καλό επίπεδο εργασίας μεταξύ του γενικού γραμματέα και του προέδρου της Επιτροπής. Ωστόσο, η έλλειψη αμοιβαίας κατανόησης, ο συνεχής γραφειοκρατικός ανταγωνισμός μεταξύ των οργανισμών και η απουσία σαφών διαδικασιών ανταλλαγής πληροφοριών εξακολουθούν να υφίστανται. Αυτά θα πρέπει να αντιμετωπιστούν στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο κάθε οργανισμού, αντί της πιο γραφειοκρατικής παραδοσιακής προσέγγισης που τείνει επίσης να υποθέτει ότι η πρόοδος θα παρεμποδιστεί από την τουρκική, την κυπριακή ή την ελληνική αντιπολίτευση.
Το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών παραμένει αβέβαιο. Οι περισσότερες, αν όχι όλες, οι δημοσκοπήσεις υποδηλώνουν αμφίρροπες μάχες σε πολλές πολιτείες. Το ΝΑΤΟ πρέπει να προετοιμαστεί για ένα άλλο περίπλοκο ταξίδι, εάν ο Τραμπ εκλεγεί ξανά: ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος εξέφρασε την απροθυμία του να υποστηρίξει "παραβατικούς" συμμάχους και πρότεινε ότι θα ενθαρρύνει τη Ρωσία να επιτεθεί σε χώρες που δεν "πληρώνουν τους λογαριασμούς τους". Δήλωσε μάλιστα ότι "θα τους ενθαρρύνει [τη Ρωσία] να κάνουν ό,τι διάολο θέλουν".
Τουλάχιστον, αυτό υποδηλώνει μια επιστροφή στη σκληρή στάση του Τραμπ σχετικά με τον επιμερισμό των βαρών και σηματοδοτεί την κακή κατανόηση των συμμαχιών. Κάτω από το πιο ακραίο σενάριο, θα μπορούσε να απειλήσει την ευρωστία του 75χρονου ΝΑΤΟ. Πολλοί και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού εξακολουθούν να ελπίζουν ότι το Trump 2.0 θα ήταν ουσιαστικά μια μείωση του Trump 1.0: μια δύσκολη, πιο συναλλακτική, αλλά τελικά διαχειρίσιμη προεδρία, την οποία το ΝΑΤΟ μπορεί να μπερδέψει.
Αλλά αυτή η ημι-αισιόδοξη πρόβλεψη αγνοεί ορισμένες βαθιές διαφορές με το 2016.
Πρώτα και κύρια, ο πόλεμος στην Ευρώπη κάνει έναν απρόβλεπτο πρόεδρο των ΗΠΑ πιο προβληματικό για τη συμμαχία – μια νίκη Τραμπ θα ενθάρρυνε όσους υποστηρίζουν μεγάλες αλλαγές πολιτικής στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν.
Αν και η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ είναι άγνωστη, μια σημαντική διαφορά με την πρώτη του θητεία είναι ότι είναι πιθανό να περιβάλλεται από άτομα που ευθυγραμμίζονται περισσότερο με τις απόψεις του. Είναι επομένως πιο πιθανό να μεταμορφώσουν τα ένστικτά του σε πολιτική, αντί να τα αντισταθμίσουν.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, η συζήτηση για την Ουκρανία θα μπορούσε να χαλάσει γρήγορα εάν ο Τραμπ επιχειρήσει να επιβάλει μια συμφωνία για την Ουκρανία όπως αυτή που πρότεινε ο JD Vance. Αυτή είναι μια προσέγγιση που φοβούνται οι περισσότεροι Ευρωπαίοι.
Μένει να δούμε πόσο καλά μπορεί ο Ρούτε να προετοιμαστεί για μια άλλη κυβέρνηση Τραμπ. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ θα πρέπει να κάνει ό,τι περνά από το χέρι του για να διατηρήσει έναν σταθερό διατλαντικό δεσμό και ο Ρούτε επωφελείται έχοντας κάποια άμεση εμπειρία από προηγούμενες σχέσεις με τον Τραμπ.
Είτε υπό την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ είτε της Καμάλα Χάρις, στην καλύτερη περίπτωση η δέσμευση των ΗΠΑ για την ευρωπαϊκή ασφάλεια θα παραμείνει σταθερή και αυστηρά περιορισμένη. Το ευρωπαϊκό θέατρο ανταγωνίζεται για στρατιωτικούς πόρους των ΗΠΑ σε ένα δύσκολο δημοσιονομικό περιβάλλον. Η Κίνα έχει γίνει η "πρόκληση ρυθμού" για τον αμερικανικό στρατό και η Ουάσιγκτον αντιμετωπίζει πολωμένες εσωτερικές συζητήσεις, ανεξάρτητα από το εκλογικό αποτέλεσμα.
Η αλλαγή φρουράς δίνει μια ευκαιρία για μια σοβαρή διατλαντική συζήτηση σχετικά με το πώς θα μπορούσε να μοιάζει ένα "πιο ευρωπαϊκό" NATO 3.0. Αυτό απαιτεί μια βαθύτερη συζήτηση σχετικά με το επίπεδο φιλοδοξίας του ευρωπαϊκού πυλώνα της συμμαχίας. τον εξελισσόμενο ρόλο και το εύρος της δέσμευσης των ΗΠΑ για την ασφάλεια· ο νέος ρόλος της ΕΕ· την αξιολόγηση του μακροπρόθεσμου ρόλου του ΝΑΤΟ στην αντιμετώπιση της Ρωσίας και της Κίνας· και το μέλλον των διατλαντικών σχέσεων.
Ο Ρούτε θα πρέπει να εξισορροπήσει την αντιμετώπιση επειγόντων καθηκόντων με μια πιο τολμηρή μεσοπρόθεσμη προσέγγιση. Η ηγεσία του έχει τη δυνατότητα να προσαρμόσει το ΝΑΤΟ σε ένα μεταβαλλόμενο παγκόσμιο πολιτικό περιβάλλον και ταυτόχρονα να υποστηρίξει τον φιλόδοξο άμεσο στρατιωτικό μετασχηματισμό της συμμαχίας.
Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.
Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου
Το ισχυρό Κρατικό Συμβούλιο της Κίνας παρουσίασε ένα φιλόδοξο όραμα για την ταχύ διάχυση της τεχνητής νοημοσύνης σε έξι βασικούς τομείς, από την επιτάχυνση της επιστημονικής έρευνας και ανάπτυξης έως...
Ο παγκόσμιος αγώνας για την κυριαρχία στην τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) προηγείται σήμερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες αξιοποιούν τα τρομερά τεχνολογικά και οικονομικά πλεονεκτήματά τους για να...
Η άνοδος του γενικού εισαγγελέα Ιγκόρ Κράσνοφ στην πρώτη γραμμή για την ηγεσία του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ρωσίας δεν προμηνύει νομικές αλλαγές, αλλά ρίχνει φως στις προτεραιότητες του Κρεμλίνου.
Ακόμα και πριν συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσινγκτον, ο νέος προοδευτικός πρόεδρος της Νότιας Κορέας είχε ήδη κάνει ένα σημαντικό διπλωματικό βήμα. πρώτο υπερπόντιο...
Ο Πούτιν αρνείται κατηγορηματικά να κατανοήσει ότι δεν είναι η Δύση που εμποδίζει την Ουκρανία να γίνει "φιλική", αλλά ότι η ουκρανική κοινωνία και οι ελίτ δεν θα δεχτούν ποτέ τις συνθηκολογικές...
Οι Ηνωμένες Πολιτείες διεξάγουν επί του παρόντος ένα τολμηρό οικονομικό πείραμα που ονομάζεται "Οικονομικός Τραμπισμός". Η βασική του υπόθεση είναι αποπροσανατολιστικά απλή: απομονώστε την οικονομία...
Οι ζημιές στα ρωσικά διυλιστήρια έχουν συμβάλει στην αύξηση των τιμών της βενζίνης σε πολυετή υψηλά, αλλά η κυβέρνηση έχει επιλογές για να μετριάσει τις ελλείψεις.
H Ευρώπη συνεχίζει να παίζει βάσει του παλιού εγχειριδίου. Για να γίνει μια πραγματικά γεωπολιτική δύναμη, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να επιβεβαιώσουν την οικονομική και στρατιωτική τους ισχύ...
Μήνες προσεκτικών επαφών με την Ουάσινγκτον, και συγκεκριμένα μηνύματα από τον Λουκασένκο απέδωσαν τελικά το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Μετά τη διπλωματία των τελευταίων ημερών, η ειρήνη φαίνεται πιο μακρινή από ποτέ.
Οι αρχικές προβλέψεις που αποδείχτηκαν υπερβολικά φιλόδοξες και η τρέχουσα πραγματικότητα για την ρωσική ενεργειακή βιομηχανία.
