Πέμπτη, 18-Δεκ-2025 19:07
Σύνοδος Κορυφής ΕΕ: Μόνο θέμα πλέον η χρήση των ρωσικών assets - Δύο λύσεις στο τραπέζι για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 21.25
Οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται αντιμέτωποι με το πιο επίμαχο σημείο της Συνόδου Κορυφής, που διεξάγεται στις Βρυξέλλες, αφού έχουν συμφωνήσει σε όλα τα υπόλοιπα ζητήματα της ατζέντας: την προοπτική αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση δανείου 210 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία.
Το Βέλγιο, όπου βρίσκεται η πλειονότητα αυτών των assets, συνεχίζει να διαφωνεί. Οι σύμβουλοι των ηγετών πραγματοποιούν διαρκείς διαβουλεύσεις για να βρουν τρόπους που θα μετριάσουν τις ανησυχίες της βελγικής πλευράς.
Δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της ΕΕ, με γνώση των συζητήσεων, δήλωσαν στον ιστότοπο Politico ότι εμφανίζονται πλέον πιο αισιόδοξοι ότι το βασικό περίγραμμα μιας συμφωνίας θα μπορούσε να διαμορφωθεί το βράδυ της Πέμπτης ή, το αργότερο, τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, διαψεύδοντας τις πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις ενόψει της Συνόδου. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι δεν θα εγκαταλείψει το κτίριο του Συμβουλίου μέχρι οι ηγέτες να συμφωνήσουν σε έναν τρόπο χρηματοδότησης προς το Κίεβο.
Η πίεση στον Βέλγο πρωθυπουργό Μπαρτ ντε Βέβερ να συμφωνήσει με το σχέδιο της ΕΕ για την αποδέσμευση ρωσικών assets ώστε να χρησιμοποιηθούν για την Ουκρανία αυξάνεται συνεχώς. Παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλες χώρες της ΕΕ έδειχναν την Τετάρτη να εξετάζουν για την έκδοση κοινών ομολόγων (ευρωομολόγων) ως Plan B - την επιλογή που προτιμούν το Βέλγιο και οι υποστηρικτές του - έως το βράδυ της Πέμπτης, πολλές πηγές δηλώνουν ότι τα παγωμένα assets παραμένουν η μόνη ενεργή επιλογή.
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πραγματοποιεί συνεχείς παρασκηνιακές συναντήσεις με τεχνοκράτες από το Βέλγιο για να αντιμετωπίσει τις βελγικές ενστάσεις και να προετοιμάσει νέο σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου. Σύμφωνα με αξιωματούχο, η πρόταση για ευρωομόλογα δεν θα τεθεί προς συζήτηση στους ηγέτες την Πέμπτη το βράδυ, ώστε η μόνη επιλογή να παραμείνει η χρήση των ρωσικών κεφαλαίων.
Σε περίπτωση όμως αποτυχίας του σχεδίου με τα assets, οι χώρες της ΕΕ εξετάζουν μια νομική διαδικασία που θα επιτρέπει την έκδοση κοινών ομολόγων αποκλείοντας τη συμμετοχή της Ουγγαρίας, μέσω του μηχανισμού της "ενισχυμένης συνεργασίας".
Το σχέδιο αυτό, που το υποστηρίζει σειρά χωρών με επικεφαλής Ιταλία και Βέλγιο, θα απαιτεί τη συμφωνία των 27 κρατών-μελών, με μόνο μια μικρότερη ομάδα χωρών να συμμετέχει έπειτα ενεργά στη χρηματοδότηση.
Σύμφωνα με προσχέδιο εγγράφου που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, οι ηγέτες της ΕΕ εξετάζουν τη δημιουργία δανείου αποζημιώσεων προς την Ουκρανία, στηριζόμενου σε ταμειακά υπόλοιπα που συνδέονται με δεσμευμένα ρωσικά assets.
Το σχέδιο προβλέπει σειρά προϋποθέσεων, όπως πλήρη σεβασμό των συμβατικών υποχρεώσεων των κατόχων περιουσιακών στοιχείων, ίση μεταχείριση, συμμόρφωση με διμερείς επενδυτικές συμφωνίες, καθώς και υποστήριξη της αμυντικής βιομηχανίας τόσο της ΕΕ όσο και της Ουκρανίας.
Ο στόχος είναι το δάνειο να αρχίσει να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη από το δεύτερο τρίμηνο του 2026, καλύπτοντας και στρατιωτικές ανάγκες. Ωστόσο, το σχέδιο παραμένει σε αρχικό στάδιο και το σχετικό απόσπασμα βρίσκεται σε αγκύλες, ένδειξη ότι μπορεί να τροποποιηθεί κατά τη διάρκεια των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων.
Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, σκοπεύει να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του Βελγίου και να διαθέσει τα ρωσικά assets που βρίσκονται στη Γερμανία για την υποστήριξη της Ουκρανίας, σύμφωνα με πηγές του Γερμανικού Πρακτορείου.
Τα ρωσικά κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για δάνεια έως και 90 δισ. ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια, με πιθανή επέκταση έως τα 210 δισ. ευρώ σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η Ρωσία θα πάρει πίσω τα χρήματά της μόνο εφόσον καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις μετά το τέλος της εισβολής της στην Ουκρανία.
Η γερμανική κυβέρνηση δεν έχει έως τώρα αποκαλύψει το ακριβές ποσό των χρημάτων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που βρίσκονται στη Γερμανία. Η μόνη δημόσια δήλωση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα είναι ότι περιουσιακά στοιχεία συνολικού ύψους περίπου 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ έχουν παγώσει ή ακινητοποιηθεί σε σχέση με τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Αυτό περιλαμβάνει παγωμένα κεφάλαια και οικονομικούς πόρους που ανήκουν σε καταχωρημένα άτομα ή οντότητες, καθώς και "ξένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που υπόκεινται σε απαγόρευση συναλλαγών".
Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν σε Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες την Πέμπτη να εργαστούν για την επιλογή χρηματοδότησης της Ουκρανίας το 2026 και το 2027 μέσω της χρήσης παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αντί για κοινό δανεισμό της ΕΕ, είχε δηλώσει νωρίτερα ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ.
"Σίγουρα επιδιώκουμε μια σημαντική πρόοδο και η πρόοδος αυτή σημαίνει ότι όλοι συμφωνούν ότι αξίζει να δοκιμάσουμε και ότι η χρήση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την Ουκρανία θα ήταν δικαιολογημένη και καλή για την Ευρώπη, αλλά ορισμένες χώρες θα αγωνιστούν μέχρι τέλους για να μεγιστοποιήσουν τις εγγυήσεις για τον εαυτό τους", δήλωσε ο Τουσκ στους δημοσιογράφους, όπως μεταδίδει το Reuters.
"Αυτή η δήλωση ότι όλοι θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την Ουκρανία έγινε και δεν νομίζω ότι κανείς θα την ανακαλέσει", δήλωσε ο Τουσκ κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος στις συνομιλίες της Συνόδου.
Από το συνολικό ποσό των 210 δισ. ευρώ των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στην ΕΕ μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022, τα 185 δισ. βρίσκονται στο Euroclear του Βελγίου και το Βέλγιο ανησυχεί ότι θα αποτελέσει στόχο ρωσικών νομικών αντιποίνων αν συμφωνήσει να αποδεσμεύσει τα κεφάλαια για το σχέδιο της ΕΕ.
"Μας περιμένουν πολλές ώρες τεχνικών συζητήσεων, διότι οι χώρες που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν οικονομικά αντίποινα από τη Ρωσία στο μέλλον, κυρίως το Βέλγιο, αλλά όχι μόνο, αναζητούν διασφαλίσεις", δήλωσε ο Τουσκ.
"Η χρήση του λεγόμενου περιθωρίου στον προϋπολογισμό της ΕΕ δεν προκαλεί ενθουσιασμό σε βασικές χώρες της ΕΕ, οπότε δεν βλέπω ελπίδα για σχέδια χρήσης ευρωπαϊκών κονδυλίων για αυτόν τον σκοπό. Θα εξετάσουμε μάλλον το δάνειο αποζημίωσης με βάση τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και θα επιδιώξουμε μάλλον να παρέχουμε εγγυήσεις στις χώρες που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως το Βέλγιο, ώστε να αισθανθούν ότι αυτές οι εγγυήσεις είναι σοβαρές", είπε.