Οι προοπτικές του πληθωρισμού και οι κίνδυνοι

Του Τάσου Δασόπουλου

Οι υψηλές διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, αλλά και η πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μειώσει τη διάθεση βοδινού και μοσχαρίσιου κρέατος με βάση περιβαλλοντικούς όρους, θα καθορίσουν την πορεία του πληθωρισμού σε επίπεδο εθνικού δείκτη και τους επόμενους μήνες, ο οποίος αυξήθηκε στο 2,4% τον Νοέμβριο από 2% τον Οκτώβριο.

Εν όψει των εορτών των Χριστουγέννων, κακάο και καφές θα πιέσουν ιδιαίτερα τον πληθωρισμό για αρκετούς μήνες αφού συνεχίζονται τα προβλήματα παραγωγής. Και τα δύο προϊόντα, τα οποία διαπραγματεύονται σε διεθνείς αγορές, θα συνεχίσουν να βλέπουν να αυξάνονται οι τιμές τους και τους επόμενους μήνες μέχρι να αποκατασταθεί η προσφορά μέσα από τη νέα σοδειά.

Συνεπώς, θα πρέπει να συνηθίσουμε να βλέπουμε αυξήσεις της τάξης του 22,7% στη σοκολάτα και τα προϊόντα σοκολάτας και 20,7% στον καφέ, τις οποίες κατέγραψε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) τον Νοέμβριο, οι οποίες θα είναι μαζί μας για ακόμη αρκετούς μήνες.

Επικίνδυνα για νέες ανατιμήσεις θα είναι και τα εποχικά είδη, ειδικότερα τα φρούτα, οι τιμές των οποίων αυξήθηκαν τον Νοέμβριο κατά 9%, ενώ για τρίτο συνεχόμενο μήνα τα λαχανικά ισορρόπησαν την κατάσταση καταγράφοντας μείωση στις τιμές τους κατά 5%. Ωστόσο, οι τιμές στα εποχικά φρούτα και λαχανικά είναι εξαιρετικά ευμετάβλητες και καθορίζονται από τη διαθεσιμότητα (δηλαδή την παραγωγή στο χωράφι), η οποία παρουσιάζει προβλήματα τα τελευταία χρόνια, και φυσικά τη ζήτηση.

Επίσης, μετά από μια πεντάμηνη ύφεση από τα μέσα του χρόνου, τον Νοέμβριο άρχισαν ξανά να αυξάνονται οι τιμές στα γαλακτοκομικά και τα αβγά, σημειώνοντας αύξηση κατά 4,4% τον Νοέμβριο. Ειδικά μετά την ευλογιά στα αιγοπρόβατα θα πρέπει να περιμένουμε και νέες αυξήσεις στα λευκά τυριά, ίσως και μέσα στις εορτές.

Οι υπηρεσίες

Στον τομέα των υπηρεσιών, η αύξηση κατά 8,6% στα ενοίκια τον Νοέμβριο δείχνει ότι έχει υποχωρήσει μεν από το 12% που κατέγραφε η ΕΛΣΤΑΤ τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού.

Ωστόσο, όλοι γνωρίζουν ότι τα ενοίκια θα επανέλθουν σε φυσιολογικά επίπεδα όταν ομαλοποιηθεί η προσφορά κατοικίας. Μαζί με τα ενοίκια θα ομαλοποιηθούν και οι τιμές για επισκευή και συντήρηση κατοικίας.

Υπηρεσίες πολιτισμού και εστίασης, οι οποίες κατέγραψαν αυξήσεις πολλαπλάσιες από τον μέσο πληθωρισμό (5,8% οι πολιτιστικές δραστηριότητες και 7,7% η εστίαση), είναι αποτέλεσμα αυξημένης ζήτησης. Το ίδιο συμβαίνει και με ένα πλήθος άλλων υπηρεσιών (εισιτήρια πλοίων, αεροπλάνων).

Οι τιμές θα συνεχίσουν να βρίσκονται ψηλά, λόγω των κοινοτικών οδηγιών για τη χρήση ακριβότερων αλλά περισσότερο "πράσινων" καυσίμων. Τούτο παρά την υποχώρηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου.

Οι τιμές της ενέργειας

Στις τιμές της ενέργειας, η εικόνα για τον Νοέμβριο μετά και την εύθραυστη εκεχειρία που έχει επέλθει στη Μέση Ανατολή και παρά τις ανακατατάξεις στον διεθνή ενεργειακό χάρτη, με τη μεγαλύτερη παρουσία των ΗΠΑ στην τροφοδοσία της Ευρώπης, δεν υπάρχουν στοιχεία που θα εγκυμονούν κίνδυνο για βίαιες ανατροπές στις τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Οι τιμές του φυσικού αερίου τους τελευταίους έξι μήνες παραμένουν σταθερές πέριξ των 30 ευρώ τη θερμική μεγαβατώρα, ενώ το ίδιο διάστημα η διεθνής τιμή του πετρελαίου είναι επίσης σταθερή στα 64–65 δολάρια το βαρέλι. Αυτό εξηγεί το γεγονός ότι τον Νοέμβριο οι τιμές στο πετρέλαιο θέρμανσης και φυσικού αερίου έχουν μείωση 12,6% και 1,1% αντίστοιχα.

Την ίδια ώρα, τα τιμολόγια του ηλεκτρικού που επηρεάζονται και από το ενεργειακό μείγμα είχαν αυξήσεις 4,5%. Η τιμή της βενζίνης είχε μείωση της τάξης του 1,2%, ενώ η τιμή του πετρελαίου κίνησης αυξήθηκε κατά 2%. Οι τιμές στα τελικά προϊόντα πετρελαίου επηρεάζονται λιγότερο από τη διεθνή τιμή του πετρελαίου και πολύ περισσότερο από το περιθώριο διύλισης.