Του Κώστα Ράπτη
Κλήση των εκατέρωθεν πρεσβευτών για επίδοση διαβημάτων διαμαρτυρίας. Ανταλλαγή πύρινων δηλώσεων. Έκδοση ταξιδιωτικής οδηγίας και απειλές για περαιτέρω οικονομικά πλήγματα. Και βεβαίως υποχώρηση των χρηματιστηριακών δεικτών, ιδίως στον κλάδο του τουρισμού.
Αυτή είναι η κατάσταση των σινοϊαπωνικών σχέσεων μετά την ατυχή κοινοβουλευτική πρεμιέρα της νέας πρωθυπουργού της Ιαπωνίας, Σανάε Τακαΐτσι, η οποία στις 7 Νοεμβρίου, λίγες μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, δήλωσε ενώπιον της Δίαιτας ότι η χώρα της θα μπορούσε να εμπλακεί στρατιωτικά σε περίπτωση που το Πεκίνο επιτεθεί στην Ταϊβάν.
"Το λεγόμενο ενδεχόμενο της Ταϊβάν έχει γίνει τόσο σοβαρό που πρέπει να προβλέψουμε το χειρότερο σενάριο” είπε η Τακαΐτσι, σημειώνοντας ότι η Ιαπωνία θα μπορούσε να κινητοποιήσει τις δυνάμεις αυτοάμυνάς της, εάν αντιμετώπιζε "υπαρξιακή απειλή” από μία σύγκρουση στην Ταϊβάν, η οποία απέχει μόλις 110 χιλιόμετρα από τα όρια της ιαπωνικής επικράτειας. Η σφοδρότητα της κινεζικής αντίδρασης μπορούσε όμως να προβλεφθεί, καθώς η εν καιρώ επανένωση της ηπειρωτικής Κίνας με την Ταϊβάν (πόσω μάλλον η αποτροπή της τυπικής ανεξαρτητοποίησης της νήσου, η οποία έχει de facto ανεξαρτητοποιηθεί μετά το τέλος της ιαπωνικής κατοχής και τη λήξη του κινεζικού εμφυλίου πολέμου) αποτελεί για το Πεκίνο κορυφαίο εθνικό δόγμα.
Μόλις μία εβδομάδα νωρίτερα, η Τακαΐτσι είχε συναντηθεί με τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ. Όμως η νέα πρωθυπουργός της Ιαπωνίας ανήκει στη δεξιά πτέρυγα του αενάως κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος και έχει τη φήμη "σιδηράς κυρίας”, κινούμενη στην εθνικιστική γραμμή του δολοφονηθέντος προκατόχου και μέντορά της, Σίνζο Άμπε.
Το πασιφιστικό μεταπολεμικό σύνταγμα της Ιαπωνίας απαγορεύει τη χρήση βίας ως μέσου επίλυσης διεθνών διαφορών, αλλά ένας νόμος του 2015, που ψηφίστηκε επί Άμπε, επιτρέπει τη συλλογική αυτοάμυνα σε ορισμένες καταστάσεις, ακόμη και αν η χώρα δεν δέχεται άμεση επίθεση. Επιπλέον, ο Άμπε ίδρυσε υπουργείο Άμυνας και Γραμματεία Εθνικής Ασφάλειας, αύξησε τις στρατιωτικές δαπάνες και δρομολόγησε την ίδρυση εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών. Η κυβέρνηση Τακαΐτσι ετοιμάζεται να συνεχίσει αυτό το έργο, την ίδια στιγμή που προωθεί συμπληρωματικό προϋπολογισμό για την αύξηση των δαπανών, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών.
Μετά την επίμαχη αγόρευση της πρωθυπουργού, η κλιμάκωση της έντασης υπήρξε ραγδαία. Την επομένη της αγόρευσης της Τακαΐτσι, ο πρόξενος της Κίνας στην Οζάκα, Σουέ Τζιάν, ανήρτησε απειλητικό μήνυμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το οποίο ουδέποτε αποδοκιμάστηκε από τους προϊσταμένους του στο κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών (καίτοι ο ίδιος φρόντισε συντόμως να το αποκρύψει). Ιάπωνες πολιτικοί ζήτησαν την απέλαση του Σουέ, ενώ παρεμβλήθηκε και ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ιαπωνία, Τζορτζ Γκλας, παρατηρώντας (με αφορμή τον χαρακτηρισμό της Τακαΐτσι από τον Κινέζο πρόξενο ως "κακιάς μάγισσας”) ότι "το Halloween τελείωσε”.
Ο Λιν Τζιαν, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, προέτρεψε την Ιαπωνία να "σταματήσει να στέλνει τυχόν λανθασμένα μηνύματα στις αυτονομιστικές δυνάμεις της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν”.
Την Παρασκευή, το υπουργείο Εξωτερικών της Ιαπωνίας κάλεσε τον πρέσβη της Κίνας για την επίδοση διαβήματος διαμαρτυρίας, όπως είχε κληθεί και ο πρέσβης της Ιαπωνίας στο Πεκίνο.
Επιπλέον, η Κίνα εξέδωσε επίσημες προειδοποιήσεις προς τους ταξιδιώτες και φοιτητές στην Ιαπωνία, υποστηρίζοντας ότι η δημόσια ασφάλεια έχει επιδεινωθεί στην Ιαπωνία και ότι οι Κινέζοι υπήκοοι δέχονται "εγκληματικές επιθέσεις”.
Την ίδια ημέρα, η Κίνα δήλωσε ότι η Ιαπωνία θα αντιμετωπίσει "συντριπτική στρατιωτική ήττα” εάν παρέμβει στα Στενά της Ταϊβάν και εξέφρασε "σοβαρές ανησυχίες” για την κατεύθυνση ασφαλείας του Τόκιο, συμπεριλαμβανομένης της ασάφειας σχετικά με τις τρεις δεσμεύσεις του να μην αναπτύσσει, κατέχει ή φιλοξενεί πυρηνικά όπλα. Πράγματι, η νέα ιαπωνική κυβέρνηση κάνει λόγο για "επικαιροποίηση” των τριών δεσμεύσεων, στην κατεύθυνση της πιθανής φιλοξενίας αμερικανικών πυρηνικών όπλων.
Τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης αφιέρωσαν πρωτοσέλιδα στη διαμάχη, με τη "Λαϊκή Ημερησία” του Πεκίνου να επιμένει ότι τα σχόλια της Τακαΐτσι δεν αποτελούσαν απερισκεψία, αλλά "σκόπιμη πρόκληση”, ενώ ο στρατός της Κίνας την Κυριακή απέστειλε σκάφος της ακτοφυλακής στην περιοχή των διαφιλονικούμενων Νήσων Σενκάκου στην Ανατολική Σινική Θάλασσα, τα οποία ελέγχονται από την Ιαπωνία, αλλά διεκδικούνται επίσης από την Κίνα ως Νήσοι Ντιαόγιου. Επίσης, κινεζικά στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη πέταξαν πέρα από το Γιοναγκούνι, το δυτικότερο νησί στο ιαπωνικό αρχιπέλαγος.
Την Δευτέρα, η πρεσβεία της Κίνας στην Ιαπωνία δημοσίευσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια υπενθύμιση ότι δεν είχε παραιτηθεί από τη χρήση βίας για την κατάληψη της Ταϊβάν και προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε παρέμβαση της Ιαπωνίας θα θεωρηθεί ως πράξη επιθετικότητας στην οποία η Κίνα θα "αντεπιτεθεί αποφασιστικά”.
Αλλά και ο πρόεδρος της Ταϊβάν Λάι Τσινγκ-τε υποστήριξε ότι η Κίνα πραγματοποιεί "πολύπλευρη επίθεση” στην Ιαπωνία και κάλεσε τη μεν διεθνή κοινότητα να συνεχίσει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή, τη δε Κίνα "να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και τη συμπεριφορά που αρμόζει σε μια μεγάλη δύναμη, αντί να γίνει ταραχοποιός για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα”.
Ήδη, πάντως, με το ξεκίνημα της νέας εβδομάδας, οι δύο άμεσα εμπλεκόμενες πλευρές είχαν μπει σε διαδικασία damage control. Όπως ανέφεραν ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης, ο γενικός διευθυντής του γραφείου Ασίας και Ωκεανίας του υπουργείου Εξωτερικών της Ιαπωνίας, Μασαάκι Κανάι, πρόκειται να συναντηθεί με τον Κινέζο ομόλογό του, Λιού Τζινσόνγκ, στο Πεκίνο εντός της εβδομάδας, για να εξηγήσει ότι το σχόλιο της Τακαΐτσι δεν σηματοδοτεί μετατόπιση στην πολιτική ασφαλείας της χώρας του και να παροτρύνει την Κίνα να απόσχει από ενέργειες που βλάπτουν περαιτέρω τους δεσμούς. "Διάφορα κανάλια επικοινωνίας είναι ανοιχτά”, δήλωσε ο γενικός γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου της Ιαπωνίας σχετικά με την επίσκεψη Κανάι, ενώ επέμεινε ότι ειδικά η ταξιδιωτική οδηγία της Κίνας "είναι ασυμβίβαστη με την ευρεία κατεύθυνση της προώθησης μιας στρατηγικής, αμοιβαία επωφελούς σχέσης”.
Σημειώνεται ότι τον Μάιο του 2024, υπήρχαν περισσότεροι από 120.000 Κινέζοι φοιτητές στην Ιαπωνία και περισσότεροι από 6,7 εκατομμύρια Κινέζοι τουρίστες επισκέφθηκαν τη χώρα τους πρώτους οκτώ μήνες του τρέχοντος έτους. Ο Τακαχίντε Κιούτσι, εκτελεστικός οικονομολόγος του Nomura Research Institute, εκτίμησε ότι η τελευταία ταξιδιωτική οδηγία θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομική ζημία ύψους 2,2 τρισ. γιεν (14 δισ. δολαρίων) στην Ιαπωνία. Ο ίδιος υπενθύμισε ότι στην κλιμάκωσή της το 2012 η κρίση για τις νήσους Σενκάκου/Ντιαόγιου οδήγησε σε μείωση των Κινέζων επισκεπτών κατά 25%.
Σύμφωνα με τους πιο αισιόδοξους, η Τακαΐτσι μπορεί να αξιοποιήσει την ευκαιρία να συνομιλήσει απευθείας με τον πρωθυπουργό της Κίνας Λι Τσιάνγκ, καθώς και οι δύο αναμένεται να παραστούν στη σύνοδο κορυφής της G20 στη Νότια Αφρική από την Παρασκευή.
Oι νέοι ισλαμιστές κυβερνώντες στη Συρία προσπαθούν να διακόψουν τη σχέση με το τζιχαντιστικό παρελθόν τους.
Η προτεινόμενη ρύθμιση του Πεκίνου στοχεύει να περιορίσει τις γρήγορες επιταχύνσεις, αναγκάζοντας τα αυτοκίνητα να ξεκινούν σε λειτουργία περιορισμένης απόδοσης μετά από κάθε εκκίνηση.
"Καλούμε την αμερικανική πλευρά να σταματήσει αμέσως την κατακριτέα πρακτική της να εξοπλίζει την Ταϊβάν".
Οι σχέσεις μεταξύ των δύο βιομηχανικών δυνάμεων είναι τεταμένες λόγω των κινεζικών περιορισμών στις εξαγωγές τσιπ και σπάνιων γαιών.
Οι γάμοι στην Κίνα μειώθηκαν κατά ένα πέμπτο τον περασμένο χρόνο - η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη μείωση.
Η κυβέρνησή της συγκεντρώνει ποσοστό στήριξης 69%.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών λέει πως απαιτούνται δίκαιες συνθήκες για το εμπόριο με την Κίνα
Δήλωσε "πεπεισμένος" ότι "η Κίνα θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της". Σε διαφορετική περίπτωση, διεμήνυσε, η Ουάσινγκτον διαθέτει "πολλούς μοχλούς" για να ανταποδώσει.
Οι συζητήσεις αφορούν διαφορετικούς τύπους πλοίων ξηρού φορτίου, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής ανανέωσης και ενίσχυσης του στόλου.
Η προσπάθεια γνωστής κινεζικής φίρμας να επαναλάβει το θρυλικό stunt του Range Rover, κατέληξε σε παταγώδη αποτυχία αναγκάζοντάς την να ζητήσει δημόσια συγγνώμη.
Το Σακουρατζίμα είναι ένα από τα πιο ενεργά ηφαίστεια της Ιαπωνίας.
