Παρασκευή, 19-Σεπ-2025 17:14
Τριβές στη συμμαχία Γερμανίας-Γαλλίας-Ισπανίας για το μαχητικό FCAS - Το Βερολίνο θέλει έξοδο της Γαλλίας

Οι εντάσεις μεταξύ Βερολίνου και Παρισίων σχετικά με το εμβληματικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών αξίας 100 δισεκατομμυρίων ευρώ ωθούν τη Γερμανία να διερευνήσει τρόπους να αντικαταστήσει τη Γαλλία με τη Σουηδία ή ακόμη και το Ηνωμένο Βασίλειο, εκτός εάν επιτευχθεί συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους, αναφέρει το Politico σε σημερινό του δημοσίευμα.
Το Future Combat Air System (FCAS), που ξεκίνησε το 2017, έχει σχεδιαστεί για να αντικαταστήσει τα Rafale και Eurofighter Typhoon μέχρι το 2040.
Οι τριβές σχετικά με το FCAS - ένα κοινό πρόγραμμα μεταξύ της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ισπανίας - υπάρχουν καιρό, αλλά το μέγεθος της απογοήτευσης στο Βερολίνο κινδυνεύει να επηρεάσει το μέλλον του μαχητικού αεροσκάφους, την ώρα που η Ευρώπη προσπαθεί να ενισχύσει την άμυνά της για να αντιμετωπίσει την αυξημένη απειλή από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με δύο άτομα που έχουν γνώση των συζητήσεων, το γερμανικό υπουργείο Άμυνας έθεσε το θέμα του FCAS σε συνομιλίες που είχε την περασμένη εβδομάδα με την Airbus, η οποία είναι υπεύθυνη για το γερμανικό μέρος της ανάπτυξης και κατασκευής του αεροσκάφους.
Οι συνομιλίες αποκάλυψαν τη δυσαρέσκεια του Βερολίνου για αυτό που οι αξιωματούχοι θεωρούν ως πίεση της γαλλικής βιομηχανίας για υπερβολικά μεγάλο ρόλο στο πρόγραμμα. Αυτή η στάση ώθησε τους Γερμανούς να σταθμίσουν εναλλακτικές λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης χωρίς τη Γαλλία.
Η εταιρεία πληροφορήθηκε ότι η γερμανική κυβέρνηση διερευνά πιθανή στενότερη συνεργασία με τη Σουηδία ή το Ηνωμένο Βασίλειο - ή να προχωρήσει μόνη της με την Ισπανία.
Αξιωματούχοι της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας ενημέρωσαν επίσης τους βουλευτές της Bundestag νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, δήλωσε αξιωματούχος του κοινοβουλίου.
"Κάποια στιγμή [το γερμανικό] κοινοβούλιο θα πρέπει να πει: "Είτε χρειαζόμαστε αυτό το αεροσκάφος είτε όχι"", δήλωσε ο σοσιαλδημοκράτης νομοθέτης Αντρέας Σβάρτς στο Politico, προειδοποιώντας ότι η παραγωγή δεν έχει καν ξεκινήσει και ότι "πολλά απρόβλεπτα προβλήματα" είναι ακόμη πιθανό να προκύψουν.
Τον Ιούλιο, το Παρίσι και το Βερολίνο συμφώνησαν ότι θα προσπαθήσουν να εξομαλύνουν τις αποκλίσεις το φθινόπωρο και θα αποφασίσουν μέχρι το τέλος του έτους αν το FCAS θα περάσει στη δεύτερη φάση, όπου οι εταιρείες θα πρέπει να παρουσιάσουν ένα αεροσκάφος επίδειξης.
Το άνοιγμα του έργου σε νέους εταίρους θα αποτελούσε ριζική αλλαγή. Το Ηνωμένο Βασίλειο ηγείται του αντίπαλου προγράμματος Global Combat Air Program (GCAP) μέσω της BAE Systems, διαθέτοντας ισχυρή βιομηχανική βάση στον σχεδιασμό stealth και την ολοκλήρωση συστημάτων. Δεν είναι σαφές πώς θα ήταν δυνατόν η BAE να εργαστεί σε δύο ανταγωνιστικά έργα χωρίς σύγκρουση συμφερόντων.
Η Σουηδία δεν συμμετέχει πλέον στο GCAP και θα μπορούσε να συμβάλει στο FCAS μέσω της Saab, η οποία κατασκευάζει το μαχητικό Gripen και διαθέτει μακρόχρονη τεχνογνωσία στα ηλεκτρονικά συστήματα, τους αισθητήρες και τα ελαφριά αεροσκάφη. Ο Σουηδός υπουργός Άμυνας Πολ Γιόνσον θα μεταβεί στο Βερολίνο την επόμενη εβδομάδα.
Οι διαβουλεύσεις στο Βερολίνο υπογραμμίζουν την αυξανόμενη αγανάκτηση στη Γερμανία για το αδιέξοδο μεταξύ της Dassault - υπεύθυνης για το γαλλικό τμήμα του αεροσκάφους - και της Airbus Defence & Space, σχετικά με την ηγεσία, την κοινή χρήση της τεχνολογίας και τον καταμερισμό των εργασιών παραγωγής. Ο βιομηχανικός εταίρος της Ισπανίας είναι η Indra.
Το FCAS δεν είναι απλώς ένα αεροσκάφος, αλλά οραματίζεται ως το "σύστημα των συστημάτων", το οπλικό σύστημα επόμενης γενιάς (NGWS) και συνδυάζει ένα μαχητικό αεροσκάφος επόμενης γενιάς (NGF), μη επανδρωμένα αεροσκάφη και σύνδεση με το cloud.
Έχει προγραμματιστεί τριμερής συνάντηση μεταξύ των υπουργών Άμυνας της Ισπανίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους.
Τεχνικές συναντήσεις μεταξύ της βιομηχανίας, κυβερνητικών αξιωματούχων και οργανισμών προμήθειας όπλων πραγματοποιούνται τακτικά παρά την τρέχουσα πολιτική κρίση της Γαλλίας για την επεξεργασία επιλογών που θα παρουσιαστούν στους υπουργούς.
Ένα από τα κύρια ζητήματα είναι οι ρόλοι που θα έχει η κάθε χώρα στο πρόγραμμα - Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία είχαν αρχικά συμφωνήσει σε ίσο μερίδιο. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τα γερμανικά αμυντικά μέσα ενημέρωσης Hartpunkt ανέφεραν ότι η Dassault πίεζε για μερίδιο 80% των εργασιών για το NGWS, προκαλώντας οργή στο Βερολίνο.
Σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη, ο εκπρόσωπος του Γερμανού καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς, Στέφαν Κορνέλιους, δήλωσε ότι το Βερολίνο και το Παρίσι εξακολουθούν να ευθυγραμμίζουν τις θέσεις τους, αλλά τόνισε ότι η απαίτηση του Βερολίνου ήταν σαφής.
"Η κατανομή των βαρών και των εργασιών σε αυτό το εξοπλιστικό πρόγραμμα πρέπει να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τη σύμβαση", είπε, προσθέτοντας ότι "δεν υπάρχει καμία διαφωνία" μεταξύ Βερολίνου και Μαδρίτης.
Η ισπανική κυβέρνηση δεν ανταποκρίθηκε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.
Ο Μερτς βρέθηκε στη Μαδρίτη την Πέμπτη, όπου συναντήθηκε με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ και οι δύο τους συζήτησαν για το FCAS.
"Συμμεριζόμαστε την εκτίμηση ότι η τρέχουσα κατάσταση δεν είναι ικανοποιητική. Δεν προχωράμε με αυτό το σχέδιο", δήλωσε. "Μιλάμε και οι δύο με τη γαλλική κυβέρνηση και θέλουμε μια λύση το συντομότερο δυνατό".
Γάλλοι αξιωματούχοι διέψευσαν ότι η Dassault Aviation θέλει το 80% των εργασιών για το NGWS.
Ωστόσο, η γαλλική εταιρεία τονίζει ότι αναζητά περισσότερη εξουσία στη λήψη αποφάσεων ειδικά για το NGWS, ώστε να αποφύγει να συμβουλεύεται την Airbus και την Indra για κάθε βήμα της ανάπτυξης του αεροσκάφους. Υποστηρίζει ότι η τρέχουσα ροή εργασιών είναι πιθανό να προκαλέσει καθυστερήσεις.
"Είναι ο σημερινός οργανισμός, με μια άκρως δημοκρατική κατανομή εργασίας και ηγεσίας, το πιο αποτελεσματικό σχέδιο; ... Είναι ένα ερώτημα που έχουμε θέσει στους Γερμανούς και τους Ισπανούς, και κανείς δεν μπορεί να αποδείξει ότι με την τρέχουσα οργάνωση και χωρίς σαφή ηγεσία, θα έχουμε ένα αεροσκάφος στην ώρα του", δήλωσε Γάλλος αξιωματούχος που εργάζεται για το FCAS, αναφερόμενος στην προθεσμία του 2040.
Μία από τις επιλογές θα μπορούσε να είναι να διατηρηθεί ο σημερινός καταμερισμός των εργασιών - περίπου 33% για κάθε χώρα - με παράλληλες τροποποιήσεις ώστε να είναι δυνατή η ταχύτερη λήψη αποφάσεων.
"Μπορούμε να εξελίξουμε αυτή τη διακυβέρνηση ώστε να εξασφαλίσουμε ταχύτερες και σαφέστερες αποφάσεις; Δεν υπάρχει προφανής λύση, αλλά όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι αρκετά ευέλικτα", πρόσθεσε ο Γάλλος αξιωματούχος, τονίζοντας ότι το Παρίσι είναι πλήρως προσηλωμένο στην εξεύρεση συμφωνίας. "Υπάρχει μόνο ένα σχέδιο: η υλοποίηση του FCAS. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να υλοποιήσουμε το FCAS".
Η συζήτηση έρχεται σε μια περίοδο πολιτικής αναταραχής στο Παρίσι. Η κυβέρνηση του πρώην πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού κατέρρευσε αυτόν τον μήνα, ανοίγοντας τον δρόμο στον Σεμπαστιάν Λεκορνί να γίνει πρωθυπουργός.
Ο Λεκορνί, ο οποίος προηγουμένως διετέλεσε υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων, συμμετείχε άμεσα στις διαπραγματεύσεις για το FCAS και θεωρείται στο Βερολίνο ως το πρόσωπο που έχει την εξουσία να φέρει την Dassault στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Οι Γερμανοί αξιωματούχοι παρακολουθούν στενά τον τρόπο με τον οποίο θα τοποθετηθεί ο Λεκορνί. Εάν χρησιμοποιήσει τη νέα του επιρροή για να πιέσει για συμβιβασμό με την Airbus, το FCAS θα μπορούσε να προχωρήσει στην επόμενη φάση. Αλλά αν υποστηρίξει τη σκληρή γραμμή της Dassault για τον διαχωρισμό των εργασιών και της ηγεσίας, οι εναλλακτικές επιλογές του Βερολίνου με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Σουηδία - ή ακόμη και ένα σόλο πρόγραμμα - θα μπορούσαν να κερδίσουν έδαφος.