Πώς προετοιμάζεται η Αθήνα για ένα ενδεχόμενο τετ α τετ Μητσοτάκη-Ερντογάν στη Νέα Υόρκη

Του Δημήτρη Γκάτσιου

Σε ένα σκηνικό που πόρρω απέχει από τις ημέρες νηνεμίας στα ελληνοτουρκικά, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οδεύουν προς το ορόσημο της γενικής συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.

Με τις σχέσεις Αθήνας-Άγκυρας σε "πάγο", με έσχατο περιστατικό την προαναγγελία της γείτονος για έρευνες του ωκεανογραφικού "Πίρι Ρέις" (μία κίνηση που επιχειρεί να ταράξει τα ήρεμα νερά του Αιγαίου) τα βλέμματα είναι εστιασμένα σε μία πιθανή συνάντηση των δύο ηγετών στις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία (προς το παρόν) δεν έχει προσδιοριστεί χρονικά. "Η Ελλάδα θα συνεχίσει στη λογική της υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων, χωρίς να κάνει το παραμικρό βήμα πίσω.  

Διάλογος σημαίνει διεκδίκηση και όχι υποχώρηση", σχολιάζουν στελέχη για την κίνηση της γείτονος με το "Πίρι Ρέις", την ίδια στιγμή που στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν ότι τα δεδομένα στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων δε βρίσκονται στο επίπεδο του 2024. Στο επίπεδο, με λίγα λόγια, που είχε διαμορφωθεί κατά το τελευταίο τετ α τετ των κυρίων Μητσοτάκη και Ερντογάν και πάλι σε σκηνικό Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Η Αθήνα αποδίδει τον εκνευρισμό της ηγεσίας του εξ’ ανατολών στις κινήσεις που έχει πραγματοποιήσει η χώρα μας στη γεωπολιτική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου. Με σημεία αναφοράς:

-Τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.

-Τα θαλάσσια πάρκα σε Ιόνιο και Νότιες Κυκλάδες.

-Την ηχηρή εκδήλωση ενδιαφέροντος από τον αμερικανικό κολοσσό της Chevron για έρευνες στα οικόπεδα νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου, η οποία συνδυάστηκε με την πρόσφατη έλευση στην ελληνική πρωτεύουσα του Αμερικανού υπουργού Εσωτερικών, Νταγκ Μπέργκαμ και τις διευρυμένες συνομιλίες που είχε στο Μέγαρο Μαξίμου με τον πρωθυπουργό.

Υπό το πρίσμα των νέων δεδομένων που δημιουργούνται στην ευρύτερη περιοχή, η Αθήνα συνεχίζει να τοποθετείται εμφατικά υπέρ των ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία. "Επιδιώκω τα ήρεμα νερά, αλλά από μία θέση ισχύος και αυτοπεποίθησης, χωρίς ποτέ να κάνω εκπτώσεις ως προς τα εθνικά συμφέροντα, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας μας. Και πιστεύω ότι σε σχέση με το πού βρισκόμασταν πριν από έναν χρόνο, πράγματι έχουν αλλάξει αρκετά στο πεδίο. Και έχουν αλλάξει διότι η Ελλάδα έκανε μία σειρά από κινήσεις, όπου απέδειξε ότι ασκεί και την κυριαρχία της αλλά και τα κυριαρχικά της δικαιώματα με τρόπο διαφορετικό από ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν", έσπευσε να τονίσει, στο πλαίσιο της συνέντευξης που παραχώρησε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο κ. Μητσοτάκης.

Το "ραντεβού"

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα επιτελεία σε Αθήνα και Άγκυρα βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή, αναζητώντας, ουσιαστικά, μία χρονική γέφυρα κατά την κοινή παρουσία των κυρίων Μητσοτάκη και Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, προκειμένου να λάβει χώρα η συνάντηση των ηγετών της Ελλάδας και της Τουρκίας. Πρόθεση της ελληνικής πρωτεύουσας (εκπεφρασμένη και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό) είναι στο προσκήνιο να έρθει και πάλι το ζήτημα του casus belli. "Θα εξακολουθώ να συνομιλώ με τον κ. Ερντογάν, να έχω ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, να είμαι πολύ ειλικρινής μαζί του ως προς τα ζητήματα τα οποία μας απασχολούν. Είναι 30 χρόνια από το 1995, από τότε που η Τουρκική Εθνοσυνέλευση ψήφισε αυτή την απαράδεκτη απειλή κατά της πατρίδας μας. Τι είναι το casus belli; Εάν επεκτείνετε τα χωρικά σας ύδατα στο Αιγαίο, ουσιαστικά σας απειλούμε με πόλεμο. Εάν πραγματικά θέλουμε μία ουσιαστική εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και να μπούμε πιο ουσιαστικά στον πυρήνα της κεντρικής μας διαφοράς, είναι προφανές ότι το casus belli πρέπει να ανακληθεί από την Τουρκία", έχει επισημάνει ο κ. Μητσοτάκης.

Οι χθεσινές διευρυμένες συνομιλίες του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, στην Ηρώδου Αττικού 19 αποτέλεσαν αφορμή για την εκπομπή νέων άμεσων, αλλά και έμμεσων μηνυμάτων προς την Άγκυρα.

"Είχα την ευκαιρία να επαναφέρω στη συζήτησή μας την ανάγκη να υπάρχει ένα κοινό ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο, το οποίο θα μπορεί να χρηματοδοτεί αμυντικές αγορές κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, όπως η αντιαεροπορική, η αντιπυραυλική προστασία. Θεωρώ ότι η συζήτηση αυτή είναι ώριμη να γίνει και είμαι σίγουρος ότι θα τη διεξάγουμε σε επόμενες συναντήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Σε ό,τι αφορά τώρα, τη συμμετοχή τρίτων χωρών σε αυτή τη νέα αμυντική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δική μας θέση είναι σαφής: ότι σε μια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική άμυνας δεν μπορούν να μετέχουν χώρες οι οποίες απειλούν ακόμα με πόλεμο μέλη της Ένωσης. Είναι πιστεύω στο χέρι τους να οικοδομήσουν καλές σχέσεις με την Ευρώπη, αλλά αυτό προϋποθέτει και έναν σεβασμό των αρχών της", σημείωσε ο πρωθυπουργός που θα θέσει το συγκεκριμένο θέμα στον πρόεδρο Ερντογάν, εφόσον πραγματοποιηθεί η συνάντηση στη Νέα Υόρκη. Από την άλλη, ως έμμεσο μήνυμα προς την Τουρκία μπορεί να διαβαστεί μία αποστροφή του κ. Μητσοτάκη, που τοποθετήθηκε για την ανοιχτή παραβίαση του εναέριου χώρου της Πολωνίας από την Ρωσία. "Ως μέλη μιας ισχυρής Ευρώπης, μιας Ευρώπης η οποία δεν ενδίδει στον αναθεωρητισμό, οφείλουμε να αποδεικνύουμε και επί του πεδίου ότι δεν μπορεί να γίνει ανεκτή καμία παραβίαση της κυριαρχίας μας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων", ανέφερε ο πρωθυπουργός.