"Πράσινο φως" Πάουελ για πιθανή μείωση επιτοκίων από τη Fed - Μήνυμα προς Τραμπ για ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας

Ο πρόεδρος της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve), Τζερόμ Πάουελ, έδωσε την Παρασκευή ένα "χλιαρό" σήμα ενδεχόμενων μειώσεων επιτοκίων, τονίζοντας ότι το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας καθιστά το έργο των υπευθύνων χάραξης νομισματικής πολιτικής ιδιαίτερα δύσκολο.

Στην πολυαναμενόμενη ομιλία του κατά το ετήσιο συμπόσιο της Fed στο Jackson Hole του Γουαϊόμινγκ, ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ αναφέρθηκε σε "σαρωτικές αλλαγές" στη φορολογία, το εμπόριο και τη μεταναστευτική πολιτική. Το αποτέλεσμα, όπως είπε, είναι ότι "η ισορροπία των κινδύνων φαίνεται να μετατοπίζεται" μεταξύ των δύο βασικών στόχων της Fed: της πλήρους απασχόλησης και της σταθερότητα των τιμών.

Αν και σημείωσε ότι η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή και η οικονομία έχει δείξει "ανθεκτικότητα", αναγνώρισε ότι οι υφεσιακοί κίνδυνοι αυξάνονται. Ταυτόχρονα, υπογράμμισε ότι οι δασμοί δημιουργούν κινδύνους επανεμφάνισης του πληθωρισμού - ένα σενάριο στασιμοπληθωρισμού που η Fed επιθυμεί να αποφύγει.

"Δικαιολογείται κάποια προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής"

Με το βασικό επιτόκιο της Fed να είναι μία ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερο σε σύγκριση με πέρσι και την ανεργία να παραμένει χαμηλή, οι συνθήκες επιτρέπουν, σύμφωνα με τον Πάουελ, στην ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα να "προχωρήσει προσεκτικά στην επανεξέταση της πολιτικής της".

"Ωστόσο, με την πολιτική να βρίσκεται σε περιοριστικά επίπεδα, οι προοπτικές και η μεταβαλλόμενη ισορροπία των κινδύνων μπορεί να δικαιολογούν μια προσαρμογή", πρόσθεσε.

Αυτό ήταν το πλησιέστερο σημείο σε έμμεση στήριξη σε μια πιθανή μείωση επιτοκίων, κάτι που η Wall Street αναμένει κατά τη συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC) στις 16-17 Σεπτεμβρίου. Πέραν των προσδοκιών της αγοράς, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει επίσης απαιτήσει επιθετικές μειώσεις επιτοκίων, μέσω έντονων δημοσίων επιθέσεων κατά του Πάουελ και της Fed.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα διατηρεί από τον Δεκέμβριο το βασικό της επιτόκιο στο εύρος 4,25%-4,50%. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εξακολουθούν να τονίζουν την αβεβαιότητα που προκαλούν οι δασμοί στον πληθωρισμό και θεωρούν ότι οι σημερινές συνθήκες επιτρέπουν να δοθεί χρόνος πριν ληφθούν νέες αποφάσεις.

H ανεξαρτησία της Fed και τα μαθήματα του πληθωρισμού

Παρότι δεν απάντησε ευθέως στις πιέσεις και τις επιθέσεις που εξαπολύονται εναντίον του από πλευράς του Λευκού Οίκου, ο Πάουελ τόνισε τη σημασία της ανεξαρτησίας της Fed:

"Τα μέλη της FOMC θα λάβουν τις αποφάσεις τους αποκλειστικά βάσει της ανάλυσης των μακροοικονομικών δεδομένων και των συνεπειών τους για τις προοπτικές της οικονομίας και την ισορροπία των κινδύνων. Δεν θα παρεκκλίνουμε ποτέ από αυτήν την προσέγγιση", δήλωσε.

Η ομιλία δόθηκε εν μέσω συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων ανάμεσα στον Λευκό Οίκο και στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, σε ένα περιβάλλον μεταβλητότητας και αβεβαιότητας. Πρόσφατοι δείκτες δείχνουν ότι οι καταναλωτικές τιμές στις ΗΠΑ παίρνουν σταδιακά την ανιούσα, ενώ οι χονδρικές τιμές αυξάνονται ταχύτερα.

Σύμφωνα με την οπτική της κυβέρνησης Τραμπ, οι δασμοί δεν θα προκαλέσουν διαρκή πληθωρισμό, άρα δικαιολογούνται μειώσεις επιτοκίων. Αντιθέτως, ο Πάουελ σημείωσε ότι υπάρχει πληθώρα πιθανών εκβάσεων, με ένα "εύλογο βασικό σενάριο" να είναι ότι οι επιπτώσεις των δασμών θα είναι "βραχυπρόθεσμες — με μία και μοναδική προσαρμογή στο επίπεδο τιμών", κάτι που πιθανόν δεν θα δικαιολογούσε διατήρηση υψηλών επιτοκίων. Ωστόσο, τίποτε δεν είναι βέβαιο.

"Θα χρειαστεί χρόνος για να διαχυθούν οι επιπτώσεις των δασμών στις εφοδιαστικές αλυσίδες και στα δίκτυα διανομής", ανέφερε. "Επιπλέον, οι δασμοί συνεχίζουν να εξελίσσονται, γεγονός που ενδέχεται να παρατείνει τη διαδικασία προσαρμογής".

Στην ομιλία του, ο κ. Πάουελ αναφέρθηκε επίσης στην πενταετή αναθεώρηση του πλαισίου πολιτικής της Fed. Η αναθεώρηση αυτή οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές συγκριτικά με την τελευταία φορά που έλαβε χώρα, το 2020.

Τότε, εν μέσω της πανδημίας Covid, η Fed υιοθέτησε το καθεστώς "ευέλικτου μέσου στόχου πληθωρισμού”, το οποίο επέτρεπε προσωρινά υψηλότερο πληθωρισμό μετά από μακρά περίοδο χαμηλότερων τιμών. Στόχος ήταν να στηριχθεί η ανάκαμψη της αγοράς εργασίας.

Όμως, λίγο μετά την υιοθέτηση αυτής της στρατηγικής, ο πληθωρισμός εκτοξεύθηκε στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 40 ετών, με τη Fed αρχικά να τον θεωρεί "παροδικό" και να μην αυξάνει άμεσα τα επιτόκια. Ο Πάουελ παραδέχθηκε τα σχετικά λάθη:

"Αποδείχθηκε ότι η ιδέα μιας εσκεμμένης, μέτριας υπέρβασης του πληθωρισμού ήταν άνευ αντικειμένου. Δεν υπήρχε τίποτα το εσκεμμένο ή μέτριο στον πληθωρισμό που ακολούθησε λίγους μήνες μετά την ανακοίνωση των αλλαγών του 2020, όπως παραδέχθηκα δημόσια το 2021", δήλωσε.

"Τα τελευταία πέντε χρόνια μας υπενθύμισαν οδυνηρά τις συνέπειες του υψηλού πληθωρισμού, ειδικά για όσους δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στο αυξημένο κόστος βασικών αγαθών".

Κατά τη διάρκεια της αναθεώρησης, η Fed επανεπιβεβαίωσε τη δέσμευσή της σε στόχο πληθωρισμού 2%. Η προσέγγιση αυτή έχει δεχτεί κριτική και από τις δύο πλευρές: κάποιοι θεωρούν το 2% υψηλό και πηγή αποδυνάμωσης του δολαρίου, ενώ άλλοι ζητούν περισσότερη ευελιξία.

"Πιστεύουμε ότι η δέσμευσή μας σε αυτόν τον στόχο είναι καθοριστικός παράγοντας για τη διατήρηση σταθερών μακροπρόθεσμων προσδοκιών πληθωρισμού", κατέληξε ο Πάουελ.