Η μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής υποδημάτων της Ινδίας, Farida Group, είχε ήδη εξασφαλίσει το οικόπεδο -έκταση 150 στρεμμάτων στο νότιο Ταμίλ Ναντού-για την κατασκευή ενός νέου εκτεταμένου εργοστασίου εξαγωγών. Τότε ήρθε το χτύπημα από την Ουάσινγκτον: ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι διπλασιάζει τους δασμούς στις ινδικές εξαγωγές στο 50%.
Για την Farida, η οποία προμηθεύει μάρκες όπως Cole Haan και Clarks και εξαρτάται από τις ΗΠΑ για περίπου το 60% της δραστηριότητάς της, ο αντίκτυπος ήταν άμεσος. Οι νέες παραγγελίες σταμάτησαν. Το έργο αξίας 10 δισ. ρουπίων (114 εκατ. δολάρια) πάγωσε.
"Με δασμούς 25%, μπορείς ακόμα να δουλέψεις, να δώσεις κάποια έκπτωση, να διαπραγματευτείς με τον αγοραστή και να κάνεις κάποιες προσαρμογές στα κέρδη σου", δήλωσε ο Rafeeque Ahmed, πρόεδρος της εταιρείας, σε συνέντευξή του. "Με 50%, δεν έχεις τίποτα".
Η Farida δεν είναι η μόνη. Η κίνηση του Τραμπ να επιβάλει στην Ινδία τους υψηλότερους δασμούς στην Ασία, απειλεί τον μεταποιητικό τομέα που ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι προσπάθησε να χτίσει για μια δεκαετία, προκειμένου να ανταγωνιστεί χώρες όπως η Κίνα. Η εκστρατεία "Make in India" είχε ως στόχο να αυξήσει τη μεταποίηση στο 25% της οικονομίας. Πέρυσι, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η μεταποίηση αντιπροσώπευε μόλις το 13% της οικονομίας, ποσοστό χαμηλότερο από το 16% του 2015.
Τα τελευταία χρόνια έδειξαν μια αμυδρή ελπίδα για το μέλλον που ο Μόντι είχε οραματιστεί. Η Apple Inc. αύξησε την παραγωγή iPhone στην Ινδία, καθιστώντας τη χώρα τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό smartphone μετά την Κίνα. Τα φαρμακευτικά προϊόντα και η πράσινη τεχνολογία έχουν επίσης κερδίσει έδαφος. Οι ΗΠΑ — των οποίων οι πολιτικές και οι ενέργειες επιτάχυναν την υιοθέτηση της στρατηγικής "China Plus One" από τις εταιρείες για τη διαφοροποίηση των εφοδιαστικών αλυσίδων — είναι πλέον η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Ινδίας και μία από τις κορυφαίες πηγές ξένων επενδύσεων.
Αυτή η πρόοδος είναι ξαφνικά ευάλωτη. Ενώ η αύξηση των δασμών δεν επηρεάζει προς το παρόν τα smartphone και τα φαρμακευτικά προϊόντα, θέτει σε κίνδυνο το υπόλοιπο των εξαγωγών της Ινδίας προς τις ΗΠΑ, αξίας 87 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
"Ξεχάστε το China Plus One για τώρα. Οι εταιρείες σκέφτονται το India Plus One", είπε ο Ahmed. "Κάνουν σχέδια για να φύγουν από την Ινδία".
Το Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας της Ινδίας δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχόλιο.
Ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι η αύξηση των δασμών αποτελεί τιμωρία για την αγορά πετρελαίου με έκπτωση από τη Ρωσία από την Ινδία, η οποία, όπως υποστηρίζει, συμβάλλει στη χρηματοδότηση του πολέμου του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν κατά της Ουκρανίας. Ωστόσο, η Ινδία ήταν η μόνη μεγάλη οικονομία που επλήγη από τέτοιους "δευτερεύοντες δασμούς", παρόλο που η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος συνολικός αγοραστής αργού πετρελαίου της Μόσχας.
Οι επιπτώσεις από τους δασμούς 50% του Τραμπ
Εάν το ποσοστό 50% παραμείνει, η Bloomberg Economics εκτιμά ότι οι εξαγωγές της Ινδίας προς τις ΗΠΑ θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 60% και να θέσουν σε κίνδυνο σχεδόν το 1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Χωρίς εξαιρέσεις για τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα ηλεκτρονικά είδη, η μείωση θα μπορούσε να φτάσει το 80%. Ακόμη και το προηγούμενο ποσοστό 25% — που ήταν ήδη υψηλότερο από αυτό του Βιετνάμ, της Μαλαισίας ή του Μπαγκλαντές — ήταν αρκετό για να απειλήσει με μείωση 30% των εξαγωγών. Για σύγκριση, τα κινεζικά προϊόντα υπόκεινται σε δασμό περίπου 30% από τις ΗΠΑ.
"Εκτός από την οικονομική πρόκληση, από πολιτική άποψη είναι δύσκολο για τον πρωθυπουργό Μόντι το γεγονός ότι η Ινδία πληρώνει τώρα υψηλότερο γενικό δασμό από την Κίνα", δήλωσε ο Αλεξάντερ Σλέιτερ, επικεφαλής του τμήματος Ινδίας της συμβουλευτικής εταιρείας Capstone.
Η Κίνα ασκεί πιέσεις και σε άλλα μέτωπα. Το Πεκίνο θέλει να περιορίσει τις μεταφορές τεχνολογίας και τις εξαγωγές εξοπλισμού προς την Ινδία και τη Νοτιοανατολική Ασία, με στόχο να αποτρέψει τις εταιρείες από τη μετεγκατάσταση της παραγωγής τους, όπως ανέφερε προηγουμένως το Bloomberg. Οι περιορισμοί της Κίνας στις σπάνιες γαίες έπληξαν επίσης τους Ινδούς κατασκευαστές αυτοκινήτων νωρίτερα φέτος.
Ταυτόχρονα, οι δασμοί του Τραμπ άνοιξαν το δρόμο για στενότερες σχέσεις μεταξύ Ινδίας και Κίνας. Οι απευθείας πτήσεις ενδέχεται να ξαναρχίσουν ήδη από τον επόμενο μήνα, ενώ το Πεκίνο έχει χαλαρώσει τους περιορισμούς στις εξαγωγές ουρίας προς την Ινδία. Οι δύο πλευρές συζητούν την επανέναρξη του διασυνοριακού εμπορίου τοπικών προϊόντων μετά από περισσότερα από πέντε χρόνια, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg την Πέμπτη.