Η ΕΕ εξετάζει ενεργοποίηση του "εμπορικού μπαζούκα" κατά των ΗΠΑ - Πιθανή απάντηση σε δασμούς 30%

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του Μηχανισμού Κατά του Οικονομικού Εξαναγκασμού (Anti-Coercion Instrument – ACI), ενός ισχυρού εργαλείου εμπορικής αντίδρασης, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως το "μπαζούκα" της ΕΕ στο εμπόριο, κατά των ΗΠΑ, καθώς πλησιάζει η κρίσιμη ημερομηνία της 1ης Αυγούστου, 

Αν μέχρι τότε δεν υπάρξει συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προτίθεται να επιβάλει δασμούς 30% σε όλες τις εισαγωγές από την ΕΕ, σύμφωνα με την επίσημη θέση του Λευκού Οίκου.

Όπως αναφέρει το αμερικανικό δίκτυο CBNC, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές του Reuters, κράτη-μέλη όπως η Γαλλία και η Γερμανία πιέζουν για σκληρή απάντηση, σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων. Στο τραπέζι βρίσκονται προτάσεις για:

• Αποκλεισμό αμερικανικών εταιρειών από δημόσιες συμβάσεις

• Εμπόδια στην πρόσβαση στην ενιαία αγορά

• Περιορισμούς σε επενδύσεις και εμπορικές συναλλαγές

Τι είναι ο Μηχανισμός Κατά της Οικονομικής Εξαναγκασμού (ACI)

Ο ACI θεσπίστηκε το 2023 και παραμένει ανενεργός έως σήμερα. Έχει σχεδιαστεί ώστε να αποτρέπει οικονομικό εκβιασμό από τρίτες χώρες που επιχειρούν να επηρεάσουν την πολιτική της ΕΕ με πιέσεις ή απειλές στο εμπόριο και τις επενδύσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι ο βασικός στόχος του ACI είναι η αποτροπή, αλλά όταν αυτό δεν επιτυγχάνεται, η ΕΕ μπορεί να απαντήσει με:

• Δασμούς και ποσοστώσεις

• Περιορισμούς σε εξαγωγές και εισαγωγές

• Ελέγχους στις άμεσες ξένες επενδύσεις

• Αποκλεισμό από δημόσιους διαγωνισμούς

• Περιορισμούς σε δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας

Η διαδικασία ενεργοποίησης του ACI απαιτεί:

1. Έρευνα από την Επιτροπή για διαπίστωση "οικονομικού εξαναγκασμού"

2. Έγκριση από τουλάχιστον 15 κράτη-μέλη

3. Απόπειρα διπλωματικής επίλυσης με την εμπλεκόμενη χώρα πριν την επιβολή μέτρων

Όπως διευκρινίζει η Επιτροπή, όλα τα μέτρα πρέπει να είναι στοχευμένα, αναλογικά και προσωρινά, όσο διαρκεί η εξαναγκαστική πρακτική.

Το συνολικό εμπόριο ΕΕ–ΗΠΑ το 2024 ανήλθε σε 1,68 τρισ. ευρώ. Η ΕΕ διατηρεί πλεόνασμα στα αγαθά, αλλά παρουσιάζει έλλειμμα στις υπηρεσίες. Το καθαρό εμπορικό πλεόνασμα της ΕΕ εκτιμάται στα 50 δισ. ευρώ.

Ο Τραμπ κατηγορεί επανειλημμένα την ΕΕ για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, επικαλούμενος το πλεόνασμα αυτό, και προτείνει δασμούς 30% αν δεν υπάρξει εμπορική συμφωνία μέχρι την 1η Αυγούστου. Αν και ο Λευκός Οίκος υποστηρίζει ότι η ημερομηνία είναι οριστική, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για συνέχιση των διαπραγματεύσεων μετά την επιβολή των μέτρων.

Το μπαζούκα στο τραπέζι – Τι προβλέπεται

Αναλυτές της Eurasia Group εκτιμούν ότι η ΕΕ επιδιώκει συμφωνία για βασικό δασμό 10% με εξαιρέσεις σε στρατηγικούς τομείς όπως:

• Αυτοκινητοβιομηχανία

• Γεωργία

• Μηχανολογικός εξοπλισμός

• Αεροδιαστημική βιομηχανία

Ωστόσο, εάν οι ΗΠΑ επιμείνουν σε δασμούς άνω του 15%, η ΕΕ εξετάζει αντίποινα σε αμερικανικές εισαγωγές ύψους έως και 116 δισ. ευρώ και τη χρήση του ACI ως τελικής λύσης.

Η χρήση του μπαζούκα της ΕΕ, δηλαδή του ACI, θα μπορούσε να περιλαμβάνει:

• Επιβολή δασμών σε υπηρεσίες όπου οι ΗΠΑ έχουν πλεόνασμα, όπως αυτές που παρέχουν εταιρείες όπως η Amazon, η Microsoft, η Netflix και η Uber

• Περιορισμούς στην πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά τροφίμων και χημικών

• Μέτρα αποκλεισμού από δημόσιες προμήθειες

"Αν η κατάσταση οδηγηθεί σε εμπορικό πόλεμο με δασμούς 10% ή περισσότερο, τότε η Επιτροπή θα είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει ελεγκτικά εργαλεία, δασμούς και περιορισμούς στις υπηρεσίες, επιστρατεύοντας το μπαζούκα ως έσχατο μέσο πίεσης", αναφέρουν αναλυτές της Eurasia Group.