Τι μπορεί να περιμένει η Αθήνα από την Κίμπερλι Γκίλφοϊλ

Του Κώστα Ράπτη

Απέναντι σε όσους τη θεωρούσαν "ελαφρών βαρών", η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ απέδειξε κατά την ακρόασή της στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της ομοσπονδιακής Γερουσίας των ΗΠΑ, ενόψει της επικύρωσης του διορισμού της στην αμερικανικής πρεσβεία των Αθηνών, ότι διαθέτει παραγνωρισμένες δεξιότητες, αν μη τι άλλο επικοινωνιακές. Η ίδια αξιοποίησε μεθοδικά το διάστημα της έως τώρα αναμονής, ώστε να εμφανισθεί "διαβασμένη", αντιλαμβανόμενη ότι η ακρόαση δεν είναι διεκπεραιωτική διαδικασία.

Οι προτείναντες την Γκίλφοϊλ για το πόστο των Αθηνών δεν έχουν λοιπόν λόγους να μην είναι ικανοποιημένοι, αλλά ούτε και η ελληνική πλευρά.

Το ότι η αυριανή επικεφαλής της αντιπροσωπείας των ΗΠΑ στην χώρα μας προέρχεται "εκ προσωπικοτήτων" και όχι από το διπλωματικό σώμα δεν είναι, με τα αμερικανικά μέτρα, ασύνηθες. Είναι όμως δηλωτικό της "προβλεψιμότητας" που χαρακτηρίζει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, αφότου όλα τα μεγάλα διακυβεύματα ρυθμίσθηκαν επί των ημερών του Τζέφρι Πάιατ, τελευταίου πρεσβευτή στην Αθήνα, ο οποίος προερχόταν από τα "έγκατα" του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Είναι προφανές ότι ως μέλος του κινήματος MAGA και εκλεκτή (και παρ' ολίγον νύφη) του Ντόναλντ Τραμπ η Γκίλφοϊλ θα φέρει διακριτό ιδεολογικό στίγμα κατά την παρουσία της στην Αθήνα. Από την άλλη πλευρά, η ακρόασή της αποδεικνύει ότι γνωρίζει πώς να κινείται "θεσμικά" και να αλλάζει "καπέλα" διαφορετικών ρόλων, όπως σε όλη τη διαδρομή της. Όσοι ευελπιστούν ότι η Γκίλφοϊλ θα εξαγάγει επιθετικά τον "τραμπισμό" στην ελληνική σκηνή θα πρέπει να το ξανασκεφτούν.

Οποιοσδήποτε στοιχειωδώς επαρκής υποψήφιος πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα γνωρίζει ότι οφείλει να δώσει ορισμένες προκαταρκτικές συστάσεις προς τους μελλοντικούς φιλοξενούντες, όπως έπραξε και η Γκίλφοϊλ: αναφορές στον ρόλο της Ελλάδας ως λίκνου της δημοκρατίας, επαίνους για τον ρόλο της χώρας μας ως συμμάχου στο ΝΑΤΟ, προβολή των δεσμών με την ελληνοαμερικανική κοινότητα, υποσχέσεις συνηγορίας υπέρ των ελληνικών θέσεων στα θέματα με την Τουρκία κ.ο.κ.

Αυτό αφορά και η "προσωπική άποψη ως πολίτης" που διατύπωσε η εξεταζόμενη ότι "είναι επιτακτική ανάγκη να επικεντρωθούμε και να επισημάνουμε την αντιπαραβολή μεταξύ ενός ισχυρού και σταθερού συμμάχου, που έχει ανταποκριθεί στο κάλεσμα και έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες, όπως η Ελλάδα, και κάποιου, που είναι στο ΝΑΤΟ, αλλά πρέπει, επίσης, να ακολουθήσει και να είναι το ίδιο ισχυρός και στρατηγικός σύμμαχος. Δεν το έχουμε αυτό τη συγκεκριμένη στιγμή".

Αλλά οι "εξετάσεις" δίνονται ενώπιον των γερουσιαστών και είναι αυτοί που χρειάζεται να ακούσουν όσα επιθυμούν. Από αυτή την άποψη, η Γκίλφοϊλ έδωσε το μήνυμα ότι προσεγγίζει τα αυριανά της καθήκοντα από "ανατολικο-μεσογειακή" (και για την ακρίβεια, ισραηλοκεντρική) οπτική, ενθαρρύνοντας τη "διασυνδεσιμότητα" των χωρών της περιοχής.

Αξιοπρόσεκτη είναι και η αναφορά της στην συνεργασία που έχει με τον Τομ Μπάρακ, πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Άγκυρα, προσωπικό φίλο του Τραμπ και πλέον ειδικό προεδρικό απεσταλμένο για τη Συρία. Οι αμερικανικές πρεσβείες στις δύο πρωτεύουσες εκατέρωθεν του Αιγαίου πρόκειται να εκτελούν ένα pas de deux και ο Μπάρακ βρίσκεται προφανώς υψηλότερα στην τραμπική ιεραρχία.

Η ατζέντα που παρουσίασε η Γκίλφοϊλ είναι τριπλή. Αρχικά αναφέρθηκε στην αμυντική συνεργασία, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα "κατατάσσεται σταθερά μεταξύ των συμμάχων με τις υψηλότερες δαπάνες", σημαντικό μέρος των οποίων "έχει κατευθυνθεί προς την απόκτηση αμερικανικής αμυντικής τεχνολογίας αιχμής, συμπεριλαμβανομένων των τρομερών μαχητικών αεροσκαφών F-35, των προηγμένων ελικοπτέρων Apache και Black Hawk και των σύγχρονων ναυτικών σκαφών". "Επιπλέον", πρόσθεσε "το προτεινόμενο κοινό έργο για τη συμπαραγωγή ναυτικών φρεγατών καταδεικνύει τη μακροπρόθεσμη δέσμευση της Ελλάδας στη στρατηγική αμυντική μας συνεργασία".

Διαβασμένη αποδείχθηκε η αυριανή πρεσβευτής και στα ενεργειακά θέματα. "Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα" είπε "έχουν σημειώσει τεράστια πρόοδο στην ενεργειακή συνεργασία. Ο τερματικός σταθμός LNG της Ρεβυθούσας στην Ελλάδα και η κατασκευή της πλωτής μονάδας επαναεριοποίησης και αποθήκευσης στην Αλεξανδρούπολη επιτρέπουν στις ΗΠΑ να εξάγουν περισσότερο φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Ενώ το φυσικό αέριο των ΗΠΑ αντιπροσωπεύει πλέον το 20% του φυσικού αερίου στην Ελλάδα, από 2% πριν από πέντε χρόνια, υπάρχουν τεράστιες ευκαιρίες για την πώληση περισσότερης αμερικανικής ενέργειας στην Ελλάδα και τους γείτονές της. Εάν επικυρωθώ, θα εργαστώ για τον λεγόμενο κάθετο διάδρομο μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας, Ουκρανίας και Κεντρικής Ευρώπης, ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να γίνει κόμβος αμερικανικού φυσικού αερίου για την περιοχή. Θα ενθαρρύνω επίσης την πρόοδο της Ελλάδας στην κατασκευή έργων ηλεκτρικής διασύνδεσης με τους γείτονες της, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, του Ισραήλ και της Αιγύπτου, οι οποίοι συμβάλλουν στην περιφερειακή ενεργειακή διαφοροποίηση και ασφάλεια".

Ως προς τις εν γένει οικονομικές σχέσεις, στάθηκε στην "επέκταση των ευκαιριών για τις αμερικανικές εταιρείες σε βασικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας, της ενέργειας, της ναυτιλίας, των υποδομών, της τεχνολογίας, της τεχνητής νοημοσύνης, των φαρμακευτικών προϊόντων, της φιλοξενίας και της γεωργίας".

Αλλά ο τρίτος άξονας τον οποίο προέβαλε η Γκίλφοϊλ εκπλήσσει τους μη γνωρίζοντες. "Είμαι σταθερά προσηλωμένη", δήλωσε "στην υπεράσπιση της θρησκευτικής ελευθερίας – ενός πυλώνα της δημοκρατίας και βασικής αξίας που μοιραζόμαστε με την Ελλάδα. Αν επιβεβαιωθώ, ανυπομονώ να συνεργαστώ με ελληνικούς πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς φορείς, ΜΚΟ, τοπικές αρχές και πολίτες". Πρόκειται για μήνυμα όχι μόνο προς την ομογένεια αλλά και προς τους ευαίσθητους σε αυτά Αμερικανούς ευαγγελικούς. Το πώς ακριβώς φαντάζεται τον ρόλο της στην θρησκευτική και πολιτιστική διπλωματία η Γκίλφοϊλ μένει να φανεί. Αρκεί πάντως να θυμηθεί κανείς, για να αντιληφθεί σε τι βεληνεκές κινείται η Ουάσιγκτον, ότι κατά τη θητεία του στην Αθήνα ο (προερχόμενος από το Κίεβο) Τζέφρι Πάιατ κράτησε στενή επαφή με την Εκκλησία, επισκεπτόμενος επανειλημμένα το Φανάρι, καίτοι μη διαπιστευμένος στη γείτονα, για τον χειρισμό του ουκρανικού εκκλησιαστικού φακέλου.