DeepSeek: Ποιος είναι ο νέος Κινέζος "αυτοκράτορας" της τεχνητής νοημοσύνης

Μετά τον σεισμό που προκάλεσε η νέα κινεζική εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης με σήμα τη μπλε φάλαινα στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και του Τόκιο, το ενδιαφέρον στρέφεται στον ιδρυτή της DeepSeek, όπως μεταδίδει το thetoc.gr.

Τα δημοσιεύματα δεν είναι πολλά, ούτε και οι εμφανίσεις ή οι φωτογραφίες του. Με τα λιγοστά στοιχεία που έχουν γίνει γνωστά προκύπτει κυρίως από τα μεγάλα διεθνή πρακτορεία (Reuters, Associated Press), διαμορφώνεται το προφίλ του ανθρώπου που μπορεί πλέον να χαρακτηριστεί ως ο νέος "αυτοκράτορας" της τεχνητής νοημοσύνης από την Κίνα.

Η DeepSeek λάνσαρε την περασμένη εβδομάδα έναν δωρεάν βοηθό τεχνητής νοημοσύνης, μία εφαρμογή δηλαδή, που, σύμφωνα με την εταιρεία, χρησιμοποιεί λιγότερα δεδομένα σε ένα κλάσμα του κόστους των μέχρι σήμερα διαθέσιμων εφαρμογών (Chat GPT, Gemini, κ.ά).

Ο Γουενφένγκ Λιανγκ, ο 39χρονος ιδρυτής της κινεζικής νεοφυούς επιχείρησης τεχνητής νοημοσύνης DeepSeek, έγινε μέσα σε λίγες εβδομάδες ένας σταρ της βιομηχανίας τεχνολογίας της Κίνας. Στο πρόσωπο του λιγνού, νέου άνδρα με τα μεγάλα γυαλιά, το Πεκίνο εναποθέτει πλέον τις ελπίδες του για εκτίναξη στον τομέα της τεχνολογίας και γιατί όχι, για την κατάκτηση ηγετικής θέσης.

Για την Κίνα, τα τελευταία χρόνια η μάχη ήταν άνιση. Οι αυστηροί έλεγχοι στις εξαγωγές ημιαγωγών αιχμής, δηλαδή τα τσιπάκια, που είχαν επιβάλει οι Ηνωμένες Πολιτείες επί προεδρίας Μπάιντεν για να διατηρήσουν την κυρίαρχη θέση τους στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης ύψωναν ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο. Ώσπου, ήρθε ο Γουενφένγκ Λιάνγκ.

Μέχρι τις 20 Ιανουαρίου, ελάχιστα ήταν γνωστά για τον Κινέζο επιχειρηματία που κρατούσε πάντα χαμηλό προφίλ. Εκείνη τη μέρα όμως, ο Λιάνγκ και άλλα εννέα άτομα κλήθηκαν να μιλήσουν σε μία συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών που διοργάνωσε ο πρωθυπουργός της Κίνας Λι Τσιάνγκ. Να είναι άραγε σύμπτωση ότι η συνάντηση αυτή έγινε την ημέρα της ορκωμοσίας του Τραμπ, ο οποίος έχει στις πρώτες θέσεις της ατζέντας του τις επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη; Αν κρίνουμε από την άμεση αντίδραση του Αμερικανού προέδρου μετά την "έφοδο" της DeepSeek στα χρηματιστήρια και το γκρέμισμα των μετοχών αμερικανικών τεχνολογικών γιγάντων (με την Nvidia να σημειώνει κολοσσιαίες απώλειες), τίποτα δεν είναι τυχαίο.

Πριν από αυτή τη συνάντηση με τους Κινέζους αξιωματούχος πάντως, ο Λιάνγκ είχε δώσει μόνο δύο συνεντεύξεις στο κινεζικό μέσο ενημέρωσης Waves, μία το 2023 και μία το 2024. Μετά τις κατακλυσμιαίες εξελίξεις του Σαββατοκύριακου και της Δευτέρας, 27/01, το πρακτορείο Reuters επικοινώνησε με την DeepSeek που όμως δεν απάντησε σε αίτημα για συνέντευξη.

Πίσω στη συνάντηση της 2οης Ιανουαρίου στο Πεκίνο, αυτό που παρατηρούν τα διεθνή ΜΜΕ είναι ότι η νεανική εμφάνιση του εκπροσώπου της γενιάς των Millennial ερχόταν σε αντίθεση με τους γκριζομάλληδες πανεπιστημιακούς, αξιωματούχους και επικεφαλής κρατικών ομίλων που κάθονταν γύρω του. Είναι κάτι που μπορούμε να διαπιστώσουμε άλλωστε βλέποντας το παρακάτω βίντεο που δημοσίευσε ο κινεζικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός CCTV και αναπαράγεται από το Reuters.

Ένα είναι σίγουρο: Το γεγονός ότι ο Λιάνγκ προσκλήθηκε να μοιραστεί τις απόψεις του για την πολιτική της κινεζικής κυβέρνησης στον τομέα της τεχνολογίας και ειδικότερα της τεχνητής νοημοσύνης υπογραμμίζει πόσο ποντάρει το Πεκίνο στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η DeepSeek πετυχαίνοντας ακόμα και ανατροπή της παγκόσμιας τάξης της τεχνητής νοημοσύνης υπέρ της Κίνας.

Υπό την ηγεσία του Λιάνγκ, η DeepSeek απέφυγε σκόπιμα την κατασκευή νέων εφαρμογών. Αντί για αυτό, επικεντρώθηκε στη δημιουργία ενός μοντέλου που θα μπορούσε να φτάσει ή και να βελτιώσει το OpenAI, και ελπίζει ότι στο μέλλον θα συνεχίσει να εστιάζει σε μοντέλα αιχμής που θα χρησιμοποιηθούν από άλλες εταιρείες για την κατασκευή προϊόντων τεχνητής νοημοσύνης που απευθύνονται σε καταναλωτές και επιχειρήσεις.

Η προσέγγιση του Λιάνγκ ξεχώρισε σε μια κινεζική τεχνολογική βιομηχανία που είχε συνηθίσει να κοπιάρει καινοτόμες τεχνολογίες από άλλες χώρες, από εφαρμογές για smartphone έως ηλεκτρικά οχήματα, και να τις επεκτείνει γρήγορα, συχνά πολύ πιο γρήγορα από τις χώρες στις οποίες έγιναν για πρώτη φορά οι εφευρέσεις.

Αυτό λοιπόν που φαίνεται ότι βοηθά τον Λιάνγκ να ξεχωρίζει είναι η πρωτοποριακή σκέψη του: "Η τεχνητή νοημοσύνη της Κίνας δεν μπορεί να βρίσκεται στη θέση να ακολουθεί τους άλλους για πάντα. Συχνά λέμε ότι υπάρχει ένα χάσμα ενός ή δύο ετών μεταξύ της τεχνητής νοημοσύνης της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά το πραγματικό χάσμα είναι η διαφορά μεταξύ πρωτοτυπίας και μίμησης", δήλωσε ο Λιάνγκ σε συνέντευξή του στο Waves τον Ιούλιο του περασμένου έτους.

Ο γεννημένος το 1985 επιχειρηματίας έβλεπε καθαρά ότι η τεχνολογική βιομηχανία της Κίνας είχε φτάσει σε ένα σταυροδρόμι όπου δεν είχε την αυτοπεποίθηση αλλά ούτε και το κεφάλαιο που απαιτείται για να εμπλακεί σε θεμελιώδεις καινοτομίες.

"Τα τελευταία τριάντα χρόνια, η τεχνολογική βιομηχανία της Κίνας έδωσε έμφαση μόνο στην παραγωγή προϊόντων που θα αποφέρουν κέρδη και αγνόησε την καινοτομία. Η καινοτομία δεν καθοδηγείται μόνο από τις επιχειρήσεις, χρειάζεται παράλληλα περιέργεια και επιθυμία για δημιουργία", δήλωνε στην ίδια συνέντευξη του Ιουλίου.

Μία απόφαση που έχει λάβει η DeepSeek είναι να καταστήσει όλα τα μοντέλα της ανοικτού κώδικα, σε αντίθεση με τον αμερικανικό ανταγωνιστή της OpenAI. Στα μοντέλα ανοιχτού κώδικα, ο βασικός κώδικας είναι δημόσια διαθέσιμος για κάθε προγραμματιστή να τον χρησιμοποιήσει και να τον τροποποιήσει κατά βούληση.

Οι συνεντεύξεις του Λιάνγκ αποκαλύπτουν ότι έχει ενστερνιστεί την κουλτούρα του ανοιχτού κώδικα που οι Αμερικανοί γνώστες της τεχνολογίας υποστήριζαν παλιότερα, ότι δηλαδή ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους η Silicon Valley των ΗΠΑ είχε πλεονέκτημα έναντι των αντίστοιχων κινεζικών εταιρειών.

Άρα, μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι ο Λιάνγκ βασίστηκε στην αμερικανική σκέψη όταν λέει ότι "ακόμα και αν το OpenAI είναι κλειστού κώδικα, δεν μπορεί να εμποδίσει τους άλλους να το ανακαλύψουν... Ο ανοιχτός κώδικας είναι σαν μια πολιτιστική πρακτική, παρά μια επιχειρηματική πρακτική... μια εταιρεία που το κάνει αυτό θα έχει τη λεγόμενη soft power".

Ένας ταλαντούχος μηχανικός που παράτησε το πετυχημένο fund του για να φτιάξει AI για όλους

Ο Λιάνγκ μεγάλωσε στη νότια επαρχία Guangdong, σε μια εποχή, στις δεκαετίες του '80 και του '90, η Κίνα γνώριζε τον καπιταλισμό αγοράς. Όπως έχει πει, γύρω του άκουγε ανθρώπους που έτρεφαν εκτίμηση για την ίδρυση επιχειρήσεων έναντι των σπουδών, αλλά ο ίδιος είχε περισσότερο ακαδημαϊκή κλίση.

Σε ηλικία 17 ετών γράφτηκε στο ελίτ πανεπιστήμιο Zhejiang, όπου σπούδασε μηχανικός ηλεκτρονικών εφαρμογών και επικοινωνιών, πριν πάρει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη μηχανική πληροφοριών και επικοινωνιών, το οποίο ολοκλήρωσε το 2010.

Στη συνέχεια, συνίδρυσε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο αντιστάθμισης κινδύνου το 2015, το οποίο χρησιμοποιεί πολύπλοκους μαθηματικούς αλγορίθμους για τις συναλλαγές.

Το χαρτοφυλάκιο του ανερχόταν σε πάνω από 13,79 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος του 2021, αλλά τον Απρίλιο του 2023, ανακοίνωσε στον λογαριασμό του στο WeChat (κινεζικό social media) ότι θα επεκτείνει τη δραστηριότητά του και πέρα από τον κλάδο των επενδύσεων και θα συγκεντρώσει πόρους για να "εξερευνήσει την ουσία της AGI". Η DeepSeek δημιουργήθηκε ένα μήνα αργότερα.

Τι είναι η AGI; Η OpenAI ορίζει την AGI (Artificial general intelligence) ως αυτόνομα συστήματα που ξεπερνούν τον άνθρωπο στις περισσότερες οικονομικά ωφέλιμες εργασίες.

Οι εργαζόμενοι της DeepSeek είναι κυρίως απόφοιτοι και διδακτορικοί φοιτητές από τα κορυφαία πανεπιστήμια της Κίνας, για τους οποίους ο Λιάνγκ πιστεύει ότι προτιμούν να εργάζονται για την DeepSeek επειδή αντιμετωπίζει τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην τεχνητή νοημοσύνη.

"Αυτό που προσελκύει τα καλύτερα ταλέντα είναι προφανώς η επίλυση των δυσκολότερων προβλημάτων του κόσμου", έχει πει για να προσθέσει ότι "στόχος μας εξακολουθεί να είναι να πάμε για την κατάκτηση της AGI".