ΛΔ Κονγκό: Το κίνημα M23 κατέλαβε την Γκόμα - Χιλιάδες εκτοπισμένοι

Οι αντάρτες του κινήματος της 23ης Μαρτίου (Μ23), της ένοπλης αντικυβερνητικής οργάνωσης που στηρίζεται από τη Ρουάντα, δηλώνουν ότι έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους την πόλη Γκόμα, στα ανατολικά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό.

Κάτοικοι μοιράστηκαν βίντεο που δείχνουν τους αντάρτες του M23 να περιπολούν στους κεντρικούς δρόμους της Γκόμα, μετά την αστραπιαία προέλαση εναντίον του στρατού του Κονγκό την Κυριακή, ενώ δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι εγκατέλειπαν τις γειτονικές πόλεις.

Μετά από ώρες ανταλλαγής πυρών και εκρήξεων στους δρόμους της Γκόμα - όπου ζουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι - επικρατεί πλέον ησυχία, αναφέρουν τοπικά μέσα ενημέρωσης που επικαλείται το BBC.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του στρατού της Ουρουγουάης —που συμμετέχει στην αποστολή των κυανόκρανων του ΟΗΕ—, κάποιες μονάδες των ενόπλων δυνάμεων της ΛΔ Κονγκό άρχισαν να λιποτακτούν αφού παρέδωσαν τον οπλισμό τους στους κυανόκρανους στην Γκόμα. Η αποστολή των Ηνωμένων Εθνών (MONUSCO) έχει εμπλακεί στις μάχες με το M23 στο πλευρό του στρατού κι έχει υποστεί απώλειες.

Η ραγδαία αυτή εξέλιξη έρχεται λίγες ώρες αφότου ο υπουργός Εξωτερικών της ΛΔ Κονγκό κατηγόρησε τη Ρουάντα ότι κήρυξε πόλεμο στέλνοντας τα στρατεύματά της πέρα από τα σύνορα για να υποστηρίξει τους αντάρτες M23. Η Ρουάντα λέει ότι η Κινσάσα υποστηρίζει πολιτοφυλακές που θέλουν αλλαγή καθεστώτος στο Κιγκάλι.

Η Κένυα ζήτησε κατάπαυση του πυρός και ανακοίνωσε ότι οι πρόεδροι τόσο της ΛΔ Κονγκό όσο και της Ρουάντα θα συμμετάσχουν σε έκτακτη περιφερειακή σύνοδο κορυφής τις επόμενες ημέρες.

Ο πρόεδρος της Κένυας Γουίλιαμ Ρούτο δήλωσε ότι οι περιφερειακοί ηγέτες οφείλουν να συμβάλουν στη διευκόλυνση μιας ειρηνικής λύσης στη σύγκρουση.

Το κίνημα M23 έχει θέσει υπό τον έλεγχό της μεγάλα τμήματα της πλούσιας σε ορυκτά ανατολικής ΛΔ Κονγκό από το 2021. Τις τελευταίες εβδομάδες, προελαύνει προς την Γκόμα εν μέσω έντονων μαχών.

Από τις αρχές του 2025, περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί στο βόρειο και νότιο Κίβου, επαρχίες κοντά στα σύνορα με τη Ρουάντα, σύμφωνα με την υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.

"Οι άνθρωποι φεύγουν από παντού και εμείς δεν ξέρουμε πού να πάμε πια, γιατί αρχίσαμε να φεύγουμε εδώ και πολύ καιρό", δήλωσε μια εκτοπισμένη γυναίκα στο BBC. 

Οι βασικοί δρόμοι γύρω από την Γκόμα είναι αποκλεισμένοι και το αεροδρόμιο της πόλης δεν μπορεί πλέον να χρησιμοποιηθεί για εκκένωση και είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας, ανέφεραν τα Ηνωμένα Έθνη.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε τη Ρουάντα να αποσύρει τις δυνάμεις της από το έδαφος της ΛΔ του Κονγκό και τους αντάρτες του κινήματος M23 να σταματήσουν την προέλασή τους και "να αποσυρθούν από της κατεχόμενες περιοχές".

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών καταδίκασε από την πλευρά του την "κατάφωρη περιφρόνηση" της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της ΛΔ Κονγκό, απαιτώντας την άμεση αποχώρηση των "εξωτερικών δυνάμεων" από το ανατολικό τμήμα της χώρας, χωρίς ωστόσο να τις κατονομάσει ρητά.

Τα κράτη μέλη "καταδικάζουν τη συνεχιζόμενη κατάφωρη περιφρόνηση της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της ΛΔ Κονγκό, συμπεριλαμβανομένης της μη εξουσιοδοτημένης παρουσίας στο ανατολικό τμήμα της (...) εξωτερικών δυνάμεων, όπως αναφέρθηκε από την ομάδα ειδικών, κι απαιτεί την άμεση απόσυρσή τους", τονίζεται σε ανακοίνωση του ΣΑ του ΟΗΕ που δημοσιοποιήθηκε.

Η αντικυβερνητική ένοπλη οργάνωση M23 και 3.000 ως 4.000 στρατιωτικοί της Ρουάντας, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, πολεμούν με τον στρατό της ΛΔ Κονγκό στην περιοχή για πάνω από τρία χρόνια. 

Καθώς ολοένα περισσότερες χώρες επικρίνουν τη Ρουάντα, η υπουργός Εξωτερικών της ΛΔ Κονγκό Τερέζ Καγικουαμπά Βάγκνερ ζήτησε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας την επιβολή "στοχευμένων κυρώσεων" εναντίον στρατιωτικών και πολιτικών στη Ρουάντα, καθώς και "πλήρες εμπάργκο στις εξαγωγές όλων των ορυκτών που φέρουν ετικέτα της Ρουάντας".

Από τη δική τους πλευρά, οι ΗΠΑ δήλωσαν έτοιμες να χρησιμοποιήσουν "όλα" τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους εναντίον αυτών που τροφοδοτούν τη σύρραξη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάλεσε το M23 να "σταματήσει την προέλασή του" και τον στρατό της Ρουάντας "να αποσυρθεί αμέσως". Η Αφρικανική Ένωση κάλεσε να τηρηθεί "η κατάπαυση του πυρός που είχε συμφωνηθεί ανάμεσα στα μέρη" στα τέλη Ιουλίου.

Χθες έγιναν βομβαρδισμοί σε καταυλισμό εκτοπισμένων στη Ρουσάγιο, σε μικρή απόσταση από την Γκόμα, σύμφωνα με πηγές σε ανθρωπιστικές οργανώσεις που δεν έδωσαν απολογισμό, ενώ drone της Ρουάντας έπληξε θέσεις των ΕΔΛΔΚ περίπου 6 χιλιόμετρα από την Γκόμα, τραυματίζοντας 2 παραστρατιωτικούς, βοηθητικούς των ενόπλων δυνάμεων.

Δεκατρείς στρατιωτικοί από τη Νότια Αφρική, το Μαλάουι και την Ουρουγουάη, ενταγμένοι στις ειρηνικές αποστολής είτε οργανισμού κρατών της μεσημβρινής Αφρικής (SAMIRDC) είτε της MONUSCO, σκοτώθηκαν σε μάχες με το M23 τις τελευταίες ημέρες, σύμφωνα με τις αρχές των τριών χωρών.

Η Ρουάντα ανακοίνωσε πως απομάκρυνε χθες τον τελευταίο της διπλωμάτη που απέμενε στην Κινσάσα. Η ΛΔ Κονγκό ανέφερε προχθές Σάββατο πως ανακάλεσε τους διπλωμάτες της από την Κιγκάλι "με άμεση ισχύ".

Οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Βρετανία και η Γερμανία κάλεσαν τους υπηκόους τους να φύγουν από την Γκόμα όσο ακόμη το αεροδρόμιο και τα σύνορα δεν έχουν κλείσει.

Με πληροφορίες από BBC, ΑΠΕ-ΜΠΕ