Τι σημαίνει η ενδεχόμενη εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου

Του Κώστα Ράπτη

Σύμφωνα με όσα ανέφεραν τον προηγούμενο 24ωρο τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης Haaretz, Walla, Ynet, Kan, καθώς και η αμερικανική ενημερωτική ιστοσελίδα Axios, τα εμπλεκόμενα μέρη στη σύγκρουση Ισραήλ και Λιβάνου βρίσκονται ένα βήμα πριν από την υιοθέτηση του σχεδίου εκεχειρίας που έχουν εκπονήσει οι ΗΠΑ.

Αυτή η εικόνα εκτόνωσης της κρίσης βρίσκεται βέβαια στον αντίποδα των επιχειρησιακών εξελίξεων των τελευταίων ωρών, καθώς η ισραηλινή πλευρά πραγματοποίησε (μετά από εντολή προς τους αμάχους να απομακρυνθούν) επίθεση με 29 νεκρούς στο Χάρετ Χρέικ, νότιο προάστιο της Βηρυτού, ενώ η οργάνωση Χεζμπολλάχ εκτόξευσε σε απάντηση 340 ρουκέτες, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Al Jazeera, εξ ών 20 στην περιοχή του Τελ Αβίβ. Η περασμένη νύχτα υπήρξε η πιο δύσκολη από τις αρχές Οκτωβρίου, οπότε εγκαινιάσθηκε η χερσαία επιχείρηση του Ισραήλ στον Λίβανο.

Στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων βρίσκεται ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος (και ταυτοχρόνως βετεράνος του ισραηλινού στρατού) Έιμος Χόκστιν, παλαιός γνώριμος και της Ελλάδας από τις διεργασίες για τους υδρογονάνθρακες της ανατολικής Μεσογείου, ο οποίος φέρεται να έχει διαβιβάσει στον Ισραηλινό πρεσβευτή στη Ουάσιγκτον οιονεί τελεσίγραφο, ότι οι ΗΠΑ θα αποσυρθούν από την μεσολαβητική προσπάθεια (τουλάχιστον μέχρι την έλευση της νέας κυβέρνησης Τραμπ), εάν δεν γίνει δεκτή η τελευταία πρόταση. Μέχρι την ώρα που γράφονταν οι γραμμές αυτές ο Χόκστιν δεν είχε λάβει απάντηση.

Υπενθυμίζεται ότι ήταν το προηγούμενο γαλλο-αμερικανικό σχέδιο εκεχειρίας το οποίο μελετούσε με τους συνεργάτες του ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, τη στιγμή που δέχθηκε τη δολοφονική επίθεση του Ισραήλ. Τα αισιόδοξα μηνύματα, συνεπώς, μπορεί κάλλιστα να αποτελούν την πίσω όψη κινήσεων κλιμάκωσης.

Η πρόταση Χόκστιν προβλέπει την κατάπαυση του πυρός καταρχάς για 60 ημέρες, την απομάκρυνση του ισραηλινού στρατού από το λιβανικό έδαφος, την απόσυρση του βαρέος οπλισμού της Χεζμπολάχ βορείως του ποταμού Λιτάνι, την ανάπτυξη δυνάμεων του λιβανικού στρατού στη μεθόριο και την επιτήρηση της συμμόρφωσης με τους όρους της συμφωνίας από αμερικανική επιτροπή.

Ελπίζεται ότι η ρύθμιση αυτή θα επιτρέψει στους χιλιάδες εκτοπισμένους εκατέρωθεν των συνόρων να επιστρέψουν στις εστίες τους.

Ωστόσο, στο βόρειο Ισραήλ επικρατεί επιφύλαξη. Μιλώντας στο ραδιόφωνο του ισραηλινού στρατού, ο Νταβίντ Αζουλάι, πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της Μετούλα, η οποία έχει δεχθεί αλλεπάλληλα πλήγματα τους τελευταίους μήνες, τόνισε ότι θα προτρέψει τους δημότες του να μην επιστρέψουν στις οικίες του και εξέφρασε την έκπληξή του για το πώς μια "άκρως δεξιά κυβέρνηση είναι δυνατόν να υποκύψει στη Χεζμπολάχ κατ' αυτό τον τρόπο”.

Και είναι γεγονός ότι η εκεχειρία, εάν και εφόσον προκύψει, θα αφήνει πίσω της μόνο χαμένους. Ο μεν Λίβανος μετρά περισσότερους από 3500 νεκρούς, 15.000 τραυματίες, εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους και σημαντικές καταστροφές σε υποδομές. Η Χεζμπολλάχ έχει στερηθεί την ιστορική της ηγεσία, αρχής γενομένης από τον Χασάν Νασράλλα, και υποχρεώνεται να αποδεχθεί μια κατάπαυση του πυρός αποσυνδεδεμένη από μια αντίστοιχη κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, όπως ήταν ο αρχικός της στόχος.

Ο νέος ηγέτης της Χεζμπολλάχ, Ναϊμ Κάσσεμ, ο οποίος έχει εκφρασθεί θετικά υπέρ μιας κατάπαυσης του πυρός (παραλείποντας να αναφερθεί στη Γάζα) είπε χαρακτηριστικά: "Σκεφτόμαστε το μέλλον της χώρας μας".

Σε μία χώρα όπου πλέον οι οδηγοί τηρούν απόσταση 50 μέτρων από το προπορευόμενο όχημα (για την περίπτωση που αυτό θα στοχοποιηθεί) και όπου οι εκτοπισμένοι αντιμετωπίζουν την καχυποψία των νέων τους γειτόνων (μήπως τυχόν σύνδεσή τους με τη Χεζμπολάχ μετατρέψει τους πάντες σε θύματα επίθεσης), η σιιτική οργάνωση δεν μπορεί παρά να έχει το βλέμμα της στραμμένο και στο εσωτερικό μέτωπο του Λιβάνου.

Όμως οι δηλώσεις του Αζουλάι μας υπενθυμίζουν ότι κατεξοχήν χαμένη είναι η ισραηλινή πλευρά, που μετρά περίπου 80.000 πολίτες της σε κατάσταση εσωτερικού εκτοπισμού.

Οι χερσαίες επιχειρήσεις ποτέ δεν προχώρησαν σε βάθος μεγαλύτερο των 5 χιλιομέτρων, γεγονός που αποδεικνύει την ανθεκτικότητα της Χεζμπολάχ, παρά την απώλεια της προηγούμενης ηγεσίας της, ενώ αναδεικνύεται και η ευαλωτότητα των μετόπισθεν του Ισραήλ.

Παραποιώντας τον Κλάουζεβιτς, μπορεί να πει κανείς ότι ο πόλεμος είναι η συνέχιση της έλλειψης πολιτικής με άλλα μέσα. Οι καταστροφές που δύναται να προκαλεί το εβραϊκό κράτος στους "μαλακούς στόχους” του αντιπάλου δεν αποκρύπτουν την βαθύτερη στρατηγική του αμηχανία.