Τι πραγματικά αλλάζουν οι ATACMS στην Ουκρανία

Του Κώστα Ράπτη

Η απόφαση που φέρεται μέσω διαρροών (γιατί δεν ανήκει σε αυτές που ανακοινώνονται δημοσίως) να έχει λάβει ο Αμερικανός απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, επιτρέποντας στις ουκρανικές δυνάμεις να πλήξουν με όπλα μεγάλης εμβέλειας ATACMS στόχους εντός της καθαυτό Ρωσίας (και όχι απλώς των κατεχόμενων ουκρανικών επαρχιών) φέρνει το Κρεμλίνο αντιμέτωπο με την καταπάτηση άλλης μιας "κόκκινης γραμμής" του - ίσως της πιο σημαντικής.

Όπως πρόσφατα επεσήμανε ο Βλαντίμιρ Πούτιν, η αμερικανική πλευρά με μία τέτοια απόφαση δεν "επιτρέπει" κάτι στη σύμμαχό της Ουκρανία, αλλά αναλαμβάνει η ίδια τη διεξαγωγή επιθέσεων εντός ρωσικού εδάφους, εφόσον η ουκρανική πλευρά δεν δύναται να τις εξαπολύσει χωρίς τις πληροφορίες, την δορυφορική πλοήγηση και τους κατάλληλους χειριστές που μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν. Εξ ου και απάντησε υπογράφοντας αναθεωρημένη εκδοχή του πυρηνικού δόγματος της χώρας του.

Όπως επίσης τόνισε ο ίδιος, η φιλοδοξία της Δύσης να επιφέρει "στρατιωτική ήττα" σε μία πυρηνική δύναμη είναι "τυχοδιωκτική". 

Και πράγματι, δεδομένου του ύστατου όπλου το οποίο διαθέτει η Ρωσία, χάνει το νόημά της η έννοια της "στρατηγικής ήττας", όπως τυχόν και αν ορισθεί (ως στρατιωτική ήττα και περικύκλωση; αλλαγή καθεστώτος; διαμελισμός;). Αλλά το ίδιο μπορεί να πει κανείς και για τις ικανότητες των δύο πλευρών στον συμβατικό πόλεμο. Η Δύση δίνει μια μάχη με και για την αυτοεικόνα της, που την οδηγεί σε μια στρεβλωτική υποτίμηση του αντιπάλου.

Εν προκειμένω, το επιδιωκόμενο είναι να υποστηριχθεί η παραπαίουσα ουκρανική πολεμική προσπάθεια στη ρωσική επαρχία του Κουρσκ, ώστε, σε ένα περιβάλλον όπου όλα δείχνουν ότι επίκειται διαπραγμάτευση, το Κίεβο να μπορεί να προσέλθει με το μέτωπο ψηλά, προτείνοντας ανταλλαγή κατεχομένων εδαφών.

Όμως για τον Πούτιν η παραμονή ουκρανικών στρατευμάτων σε ρωσική επικράτεια προκαταβολικά αποκλείει την έναρξη συνομιλιών. Όπερ έδει δείξαι, θα έλεγε κανείς για ορισμένους δυτικούς κύκλους.

Σε κάθε περίπτωση, οι ATACMS, που φέρονται ήδη να έπληξαν ρωσική αποθήκη οπλισμού στην παραμεθόριο επαρχία Μπριανσκ, περισσότερο συνιστούν ένα πολιτικό μήνυμα παρά μια επιχειρησιακή ανατροπή. Το εικονογραφεί αυτό τόσο η χλιαρή αντίδραση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όσο και το οργισμένο ξέσπασμα στα social media του Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ.

Ο πρεσβύτερος Τραμπ, που επαιρόταν ότι θα λύσει το ουκρανικό ζήτημα "εντός 24 ωρών", δεν έχει τοποθετηθεί. Είναι συνεπώς ένα ερώτημα κατά πόσον έδωσε συγκατάθεση στην απόφαση Μπάιντεν (κρίνοντας ίσως ότι αποτελεί κατά την τραμπική "τέχνη του ντιλ" μια καλή πρώτη κίνηση κλιμάκωσης, την οποία δεν χρεώνεται καν ο ίδιος) ή παρακάμφθηκε.

Στη δεύτερη περίπτωση, θα πρόκειται για πρωτοφανή προσπάθεια μιας απερχόμενης (και αποδοκιμασθείσας) κυβέρνησης να δεσμεύσει τη διάδοχό της σε μία επιλογή γεμάτη ρίσκα, τα οποία δεν θα χρειασθεί να χειριστεί η ίδια. Με άλλα λόγια, δεδομένης και της προθυμίας Βρετανίας και Γαλλίας να ακολουθήσουν την απόφαση Μπάιντεν, μοιάζει να παρακολουθούμε το ξεδίπλωμα όχι  εθνικών στρατηγικών, αλλά της σύγκρουσης αντιμαχόμενων διατλαντικών δικτύων.