Γερμανία - Εκλογές στο Βρανδεμβούργο: Τρίτη... αλλά όχι φαρμακερή

Του Κώστα Ράπτη

Τα αποτελέσματα των εκλογών της 1ης Σεπτεμβρίου σε Θουριγγία και Σαξωνία είχαν ήδη ρίξει βαριά σκιά στις τύχες του τρικομματικού ομοσπονδιακού κυβερνητικού συνασπισμού της Γερμανίας και ιδίως στην προοπτική να ονομασθεί ο Όλαφ Σολτς εκ νέου υποψήφιος του κόμματός του για την καγκελαρία στις πανεθνικές εκλογές του φθινοπώρου του 2025.

Όμως τα αποτελέσματα της χθεσινής αναμέτρησης στο κρατίδιο του Βρανδεμβούργου δίνουν μια ανάσα στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) και τον Σολτς – έστω και αν ο καγκελάριος χρειάσθηκε να τεθεί υπό... απαγόρευση στην ιδιαίτερή του πατρίδα.

Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, το SPD κατέκτησε στο Βρανδεμβούργο την πρώτη θέση, με ποσοστό 30,9% (+4,7% από το 2019), αφήνοντας πίσω του την ακροδεξιά "Εναλλακτική για την Γερμανία” (AfD), η οποία πάντως ενισχύθηκε κατά 5,7 μονάδες φθάνοντας στο 29,2%. Η νεοσύστατη "Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ” (BSW) κατέλαβε την τρίτη θέση με 13,5%, ενώ το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU) ήρθε τέταρτο με 12,1% (-3,5%).

Μόνο αυτά τα τέσσερα κόμματα εξασφαλίζουν την είσοδό τους στο τοπικό κοινοβούλιο, καθώς οι Πράσινοι με 4,1% (-6,7%) και η Αριστερά (από την οποία αποσπάσθηκε η Βάγκενκεχτ) με 3% (-7,7%) μένουν εκτός βουλής, ενώ οι ομοσπονδιακά συγκυβερνώντες Φιλελεύθεροι (FDP), που ποτέ δεν είχαν πιάσει ισχυρές ρίζες στα ανατολικά κρατίδια, αναζητώνται κάπου στα "λοιπά κόμματα”.

Το αποτέλεσμα πιστώνεται στον Σοσιαλδημοκράτη τοπικό πρωθυπουργό (από το 2013) Ντίτμαρ Βόιντκε, ο οποίος αφενός εξαφάνισε από την προεκλογική του εκστρατεία τον (κάτοικο του κρατιδίου) Σολτς, αφετέρου οδήγησε τα πράγματα στην πόλωση, δηλώνοντας ότι θα εγκαταλείψει την προσπάθεια σχηματισμού νέας κυβέρνησης, εάν δεν κατακτήσει την πρώτη θέση. Το στοίχημά του απέδωσε – και η ανακούφισή του ήταν εμφανής, διότι οι προεκλογικές δημοσκοπήσεις εμφάνιζαν την AfD να προηγείται, αν και με προβάδισμα εντός των ορίων του στατιστικού λάθους.

Αν η επικεφαλίδα κάνει λόγο για "νίκη του SPD”, οι... υπότιλοι πάντως προσφέρουν άλλου τύπου συμφραζόμενα. Σύμφωνα με τα exit poll, οι ψηφοφόροι του SPD δηλώνουν ότι η ψήφος τους δεν ήταν "θετική” αλλά περισσότερο εκδήλωση επιθυμίας να τεθεί φραγμός στην AfD.

Σε αυτή την κατεύθυνση κινήθηκε και ο Χριστιανοδημοκράτης πρωθυπουργός του γειτονικού κρατιδίου της Σαξωνίας Μίχαελ Κρέτσμερ, ο οποίος απευθυνόμενος στους ψηφοφόρους του κόμματός του στο Βρανδεμβούργο, τόνισε ότι περισσότερο νόημα έχει η παρεμπόδιση της πρωτιάς της AfD δια της ψήφου στο SPD, παρά η ενίσχυση της CDU (η οποία έτσι κατέγραψε τοπικό ιστορικό χαμηλό).

Επισημαίνεται ότι σε αντίθεση με την πρωτιά της AfD στην Θουριγγία, η CDU διατήρησε την θέση της στην Σαξωνία, κυρίως λόγω της απήχησης του Κρέτσμερ και μάλιστα της επιλογής του να λάβει θέσεις αποκλίνουσες από την κεντρική γραμμή του κόμματος, λ.χ. ως προς την στήριξη του πολέμου στην Ουκρανία. Με αυτή την έννοια ο "καλπασμός” της AfD κάθε άλλο παρά είναι, όπως η ίδια το παρουσιάζει, "αναπότρεπτος”.

Επιπλέον, η ισχυρή επίδοση του SPD στο Βραδεμβούργο εξασφαλίσθηκε κυρίως χάρη στις ψήφους των εκλογέων άνω των 60 ετών, ενώ στις παραγωγικές ηλικίες 30 έως 59 η AfD κυριάρχησε.

Σε κάθε περίπτωση, το "κέντρο” συνέχισε την συνολική υποχώρησή του, ενώ σε ρόλο ρυθμιστή για τον σχηματισμό της επόμενης τοπικής κυβέρνησης αναδεικνύεται η BSW (εφόσον αποκλείεται η συγκυβέρνηση SPD και AfD).

Τα χθεσινή αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι δεν μπορούν να προσεγγισθούν όλα τα ανατολικά κρατίδια της Γερμανίας κατά τον ίδιο τρόπο. Ως το κρατίδιο που περιβάλλει το Βερολίνο και υποδέχεται όλο και περισσότερους πρώην κατοίκους του λόγω της κρίσης στέγης, το Βρανδεμβούργο έχει χαρακτηριστικά που παραπέμπουν εν μέρει στις πολιτικές ευαισθησίες της πρωτεύουσας και όχι λ.χ. στην παραμελημένη Θουριγγία. Όσο για το ποσοστό δημοτικότητας του Βόιντκε, το οποίο φθάνει το 60%, αυτό λειτουργεί αποκαλυπτικά για τις ανεπάρκειες του ίδιου του Σολτς.