Ισραήλ: Το σχέδιο Νετανιάχου για τη Γάζα μετά το πέρας του πολέμου

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 09:07

Ένα σχέδιο αρχών για τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας μετά το πέρας του πολέμου παρουσίασε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, στο συμβούλιο ασφαλείας της χώρας το βράδυ της Πέμπτης, σύμφωνα με τους Times of Israel.

Το σχέδιο, που δημοσιεύθηκε στη συνέχεια σε ένα μονοσέλιδο έγγραφο, αποτελεί σε μεγάλο βαθμό μια σύμπτυξη των θέσεων που έχει εκφράσει πολλάκις από την αρχή του πολέμου ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, αλλά είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζονται επίσημα στο υπουργικό συμβούλιο προς έγκριση.

Για περισσότερους από τέσσερις μήνες, ο Νετανιάχου είχε παγώσει τις συζητήσεις στο υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας σχετικά με τη λεγόμενη "επόμενη μέρα" του πολέμου, φοβούμενος ότι αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ρήγματα στον δεξιό κυβερνητικό συνασπισμό του. Ορισμένοι από τους ακροδεξιούς υπουργούς της κυβέρνησης Νετανιάχου επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις συναντήσεις ώστε να πιέσουν για την αποκατάσταση των ισραηλινών εποικισμών στη Γάζα και του επί μονίμου βάσεως ισραηλινού ελέγχου στον παλαιστινιακό θύλακο. Θέσεις με τις οποίες ο Ισραηλινός πρωθυπουργός λέει ότι αντιτίθεται και σίγουρα θα οδηγούσαν στη διάλυση της εναπομείνασας υποστήριξης του Ισραήλ στη δυση.

Όσον αφορά, ειδικότερα, την επόμενη ημέρα στη Λωρίδα της Γάζας, ο Νετανιάχου αρκέστηκε να επισημάνει ότι δεν θα επιτρέψει στην Παλαιστινιακή Αρχή να αναλάβει εκ νέου τη διακυβέρνηση του παλαιστινιακού θυλάκου. Άλλωστε, έχει τονίσει αρκετές φορές ότι το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει στην Παλαιστινιακή Αρχή με τη σημερινή της μορφή να επιστρέψει, αφήνοντας πάντως να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να υπάρχει μια συνεργασία με μια μεταρρυθμισμένη Παλαιστινιακή Αρχή, του είδους που πιέζει η κυβέρνηση Μπάιντεν. Δεν έχουν λείψει ωστόσο και φορές που ο Νετανιάχου έχει εμφανιστεί πιο απόλυτος, λέγοντας ότι δεν θα επιτρέψει στη Γάζα να γίνει "Φαταχστάν" - υποδεικνύοντας στο πολιτικό κόμμα του οποίου ηγείται ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς.

Το έγγραφο αρχών που παρουσίασε ο Νετανιάχου στους υπουργούς του το βράδυ της Πέμπτης δεν κατονομάζει συγκεκριμένα την Παλαιστινιακή Αρχή ούτε αποκλείει τη συμμετοχή της στη μεταπολεμική διακυβέρνηση της Γάζας.

Αντίθετα, λέει ότι τη διακυβέρνηση του παλαιστινιακού θύλακα θα αναλάβουν "τοπικοί αξιωματούχοι" με "διοικητική εμπειρία", οι οποίοι δεν συνδέονται με "χώρες ή οντότητες που υποστηρίζουν την τρομοκρατία".

Η διατύπωση είναι ασαφής, αλλά ενδεχομένως να φωτογραφίζει ομάδες που λαμβάνουν χρηματοδότηση από το Κατάρ και το Ιράν -όπως η Χαμάς- ή πιθανώς η Παλαιστινιακή Αρχή, το πρόγραμμα πρόνοιας της οποίας περιλαμβάνει οικονομική στήριξη σε καταδικασμένους τρομοκράτες και τις οικογένειές τους.

Σε ανακοίνωσε που εξέδωσε το γραφείο του Νετανιάχου αναφέρει ότι το έγγραφο βασίζεται σε αρχές ευρέως αποδεκτές από την κοινή γνώμη και ότι θα χρησιμεύσει ως βάση για τις μελλοντικές συζητήσεις σχετικά με τη διαχείριση της Γάζας στην μετά τον πόλεμο εποχή.

Σε πρώτη φάση το σχέδιο επισημαίνει ότι οι Δυνάμεις Άμυνας του Ισραήλ (IDF) θα συνεχίσουν τον πόλεμο μέχρι το Ισραήλ να επιτύχει τους στόχους του που είναι η εξάλειψη της χαμάς και του Ισλαμικού Τζιχάντ, η απάλειψη κάθε απειλής για το Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας μακροπρόθεσμα. 

Οι IDF θα διατηρήσουν την απεριόριστη δυνατότητα να επιχειρούν σε ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας προκειμένου να αποτρέψουν την αναζωπύρωση της τρομοκρατικής δραστηριότητας, αναφέρει επίσης το έγγραφο, περιγράφοντας αυτό ως μια ενδιάμεση φάση, σύμφωνα με τους Times of Israel.

Το σχέδιο προβλέπει επίσης ότι το Ισραήλ θα προχωρήσει το εν εξελίξει έργο του για τη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας στην παλαιστινιακή πλευρά των συνόρων της Λωρίδας της Γάζας, προσθέτοντας ότι αυτή θα διατηρηθεί "όσο χρειαστεί για λόγους ασφαλείας”.

Αυτό το σχέδιο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με μία από τις βασικές αρχές της κυβέρνησης Μπάιντεν για την επόμενη ημέρα στη Γάζα, η οποία είναι να μην μειωθούν τα εδάφη του παλαιστινιακού θυλάκου.

Το έγγραφο που παρουσίασε ο Νετανιάχου προσφέρει επίσης πιο συγκεκριμένες λεπτομέρειες σχετικά με τα σχέδια του Ισραήλ για τα σύνορα Αιγύπτου-Γάζας, τα οποία μαστίζονται από το λαθρεμπόριο, επισημαίνοντας ότι το Τελ Αβίβ θα επιβάλει ένα "κλείσιμο στα νότια" σύνορα για να αποτρέψει την αναβίωση της τρομοκρατικής δραστηριότητας.

Αυτό θα επιτευχθεί με τη βοήθεια των ΗΠΑ και με την "όσο το δυνατόν περισσότερο" συνεργασία της Αιγύπτου, σύμφωνα με το έγγραφο, σε μια προφανή αναγνώριση της δυσαρέσκειας του Καΐρου για το σχέδιο λόγω της φαινομενικής παραβίασης της κυριαρχίας του.

Το Κάιρο έχει αντικρούσει τις βλέψεις του Ισραήλ να αναλάβει τον έλεγχο του διαδρόμου της Φιλαδέλφειας στα σύνορα Αιγύπτου-Γάζας, αλλά στο παρασκήνιο έχει δείξει μεγαλύτερη ευελιξία, σύμφωνα με δηλώσεις Αμερικανών και Αράβων διπλωματών στους Times of Israel. 

Ωστόσο, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Αίγυπτος είναι δύσκολο να συμφωνήσουν σε ένα τέτοιο σχέδιο που δεν αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας που θα έχει στόχο να τεθούν οι προϋποθέσεις για ενδεχόμενη σύσταση ενός παλαιστινιακού κράτους - ενδεχόμενο που ο Νετανιάχου απορρίπτει κατηγορηματικά.

Επίσης, η ενδιάμεση φάση του σχεδίου προβλέπει ότι το Ισραήλ θα διατηρήσει τον έλεγχο ασφαλείας "σε ολόκληρη την περιοχή δυτικά της Ιορδανίας", από ξηρά, αέρα και θάλασσα "για να αποτρέψει την ενίσχυση τρομοκρατικών στοιχείων στη [Δυτική Όχθη] και τη Λωρίδα της Γάζας και να αποτρέψει απειλές προς το Ισραήλ", σύμφωνα πάντα με το έγγραφο.

Το σχέδιο του Νετανιάχου προβλέπει την "πλήρη αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας… πέρα από αυτό που απαιτείται για τις ανάγκες της διατήρησης της δημόσιας τάξης". Προσθέτει ότι το Ισραήλ θα είναι υπεύθυνο για την υλοποίηση αυτού του στόχου στο ορατό μέλλον, αφήνοντας ενδεχομένως την πόρτα ανοιχτή για άλλες δυνάμεις να ολοκληρώσουν την προσπάθεια αυτή.

Εκτός από τους "τοπικούς αξιωματούχους" οι οποίοι θα ήθελε ο Νετανιάχου να αναλάβουν τα ζητήματα δημόσιας τάξης και τις δημόσιες υπηρεσίες, το έγγραφο προσθέτει ότι το Ισραήλ θα προωθήσει επίσης ένα "σχέδιο αποριζοσπαστικοποίησης… σε όλα τα θρησκευτικά, εκπαιδευτικά και κοινωνικά ιδρύματα στη Γάζα". Και αυτό θα επιχειρηθεί "όσο το δυνατόν περισσότερο με τη συμμετοχή και τη βοήθεια αραβικών χωρών που έχουν εμπειρία στην προώθηση της αποριζοσπαστικοποίησης".

Η αναφορά αυτή φαίνεται να είναι κίνηση προσέγγισης με χώρες του Κόλπου, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι οποίες όμως αμφότερες έχουν επανειλημμένως καταστήσει σαφές ότι δεν θα διαδραματίσουν κανένα ρόλο στην αποκατάσταση της Γάζας εκτός εάν είναι μέρος ενός πλαισίου που στοχεύει εν τέλει στη λύση των δύο κρατών.

Μια άλλη βασική πτυχή του σχεδίου αρχών του Νετανιάχου είναι το κλείσιμο της υπηρεσίας αρωγής του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, UNRWA. Το έγγραφο κάνει αναφορά στην υποτιθέμενη συμμετοχή 12 στελεχών της UNRWA στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου και αναφέρει ότι το Ισραήλ θα εργαστεί για να αντικαταστήσει την υπηρεσία με "υπεύθυνους διεθνείς οργανισμούς βοήθειας”.

Επιπλέον, το έγγραφο διευκρινίζει ότι το Ισραήλ θα επιτρέψει την έναρξη της ανοικοδόμησης της Γάζας μόνο μετά την ολοκλήρωση της αποστρατιωτικοποίησης του θυλάκου και την έναρξη της "διαδικασίας αποριζοσπαστικοποίησης".

"Το σχέδιο αποκατάστασης θα χρηματοδοτηθεί και αυτού θα ηγηθούν χώρες αποδεκτές από το Ισραήλ", αναφέρει το έγγραφο, θέση που επίσης έρχεται σε αντίθεση με πολλές από τις χώρες που πιθανότατα θα συμμετάσχουν στην ανοικοδόμηση, οι οποίες απαιτούν αυτό να γίνει παράλληλα με την χάραξη ενός σχεδίου για το μέλλον των Παλαιστινίων. 

Το σχέδιο που παρουσίασε ο Νετανιάχου κλείνει επαναλαμβάνοντας ότι το Ισραήλ απορρίπτει κατηγορηματικά οποιεσδήποτε διεθνείς προτροπές για μια μόνιμη διευθέτηση της διαμάχης με τους Παλαιστινίους, η οποία σημειώνεται ότι θα πρέπει να επιτευχθεί μόνο μέσω άμεσων διαπραγματεύσεων μεταξύ των μερών, χωρίς προϋποθέσεις, καθώς και ότι το Τελ Αβίβ θα συνεχίσει να αντιτίθεται στη μονομερή αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους, κάτι που θεωρεί "ανταμοιβή προς την τρομοκρατία".