Ρωσία: Νεκρός ο Ναβάλνι

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 16:20

Ο Ρώσος ηγέτης της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι πέθανε την Παρασκευή αφού κατέρρευσε και έχασε τις αισθήσεις του στη σωφρονιστική αποικία βόρεια του Αρκτικού Κύκλου όπου εξέτιε ποινή μακράς φυλάκισης, ανακοίνωσε η ρωσική σωφρονιστική υπηρεσία, όπως μεταδίδει το Reuters. 

Ο Ναβάλνι εξέτιε ποινές συνολικής διάρκειας άνω των 30 ετών σε σωφρονιστική αποικία βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, στο Χαρπ της περιφέρειας Γιαμάλ – Νένετς, περίπου 1.900 χλμ βορειοανατολικά της Μόσχας. Ήταν 47.

Η Ομοσπονδιακή Σωφρονιστική Υπηρεσία της Αυτόνομης Περιφέρειας Γιαμάλ – Νένετς σε δήλωση που έδωσε στη δημοσιότητα αναφέρει ότι ο Ναβάλνι "αισθάνθηκε αδιαθεσία" μετά από μια βόλτα στην σωφρονιστική αποικία IK-3 στο Χαρπ. 

Ο Ναβάλνι έχασε τις αισθήσεις του σχεδόν αμέσως, αναφέρει η σωφρονιστική υπηρεσία. "Το ιατρικό προσωπικό του ιδρύματος έφτασε αμέσως και κλήθηκε ασθενοφόρο", προσθέτει.

"Έγιναν όλα τα απαραίτητα μέτρα ανάνηψης, τα οποία δεν απέδωσαν θετικά αποτελέσματα. Οι γιατροί του ασθενοφόρου διαπίστωσαν τον θάνατο του καταδικασθέντος. Γίνεται έρευνα για τα αίτια του θανάτου".

Ενημερώθηκε ο Πούτιν

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η σωφρονιστική υπηρεσία κάνει όλους τους ελέγχους σχετικά με τον θάνατο του φυλακισμένου ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, αλλά ότι δεν έχει καμία πληροφορία για το θέμα.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ενημερώθηκε για το θάνατο του ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι οι κατηγορίες που εξαπολύει η Δύση για τον θάνατο του Ναβάλνι είναι αποκαλυπτικές για την ίδια τη Δύση. Σε δήλωση της στην εφαρμογή Messenger Telegram, η Ζαχάροβα είπε ότι τα ιατροδικαστικά αποτελέσματα για τον θάνατο του Ναβάλνι δεν ήταν ακόμη διαθέσιμα, ωστόσο η Δύση είχε ήδη καταλήξει στα δικά της συμπεράσματα. Η Ζαχάροβα δεν διευκρίνισε σε ποιες κατηγορίες αναφερόταν.

"Ήταν υγιής και χαρούμενος"

Σε ανάρτηση στο Facebook η μητέρα του Ναβάλνι αναφέρει ότι ο γιος της "υγιής και χαρούμενος" όταν τον είδε για τελευταία φορά, στις 12 Φεβρουαρίου.

"Δεν θέλω να ακούσω συλλυπητήρια. Τον είδαμε στη φυλακή στις 12 Φεβρουαρίου, σε μια συνάντηση. Ήταν ζωντανός, υγιής και χαρούμενος", αναφέρει η Λουντμίλα Ναβαλνάγια, όπως μεταδίδει το Reuters επικαλούμενο ρωσικά μέσα. 

Η εκπρόσωπος Τύπου του Ναβάλνι, Κίρα Γιαρμίς ανέφερε σε ανάρτηση της στο X ότι δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει το θάνατο του Ναβάλνι. 

Από την πλευρά του ο δημοσιογράφος και βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης Ντμίτρι Μουράτοφ δήλωσε στο Reuters ότι ο θάνατος του Ναβάλνι είναι "φόνος".

"Πιστεύω ότι είναι οι συνθήκες της κράτησης που οδήγησαν στο θάνατο του Ναβάλνι... Η ποινή του συμπληρώθηκε με φόνο", δήλωσε ο Μουράτοφ εκφράζοντας συλλυπητήρια στην οικογένειά του.

Ο φυλακισμένος επικριτής του Κρεμλίνου ήταν συχνά σε πλήρη απομόνωση, ενώ αρκετά μέλη της δικηγορικής του ομάδας βρέθηκαν να κατηγορούνται από τις ρωσικές αρχές ότι αποτελούσαν μέλη "εξτρεμιστικής οργάνωσης". 

Ο Ναβάλνι κέρδισε παγκόσμιο θαυμασμό για την οικειοθελή επιστροφή του στη Ρωσία το 2021 από τη Γερμανία, όπου είχε υποβληθεί σε θεραπεία για αυτό που έδειξαν οι δυτικές εργαστηριακές εξετάσεις ήταν μια προσπάθεια να τον δηλητηριάσουν με νευρικό παράγοντα.

"Η Ρωσία του Πούτιν μια μέρα θα καταρρεύσει" 

Σε παρέμβαση του τον Ιανουάριο από τη φυλακή ο Αλεξέι Ναβάλνι είχε δηλώσει ότι το κράτος του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν μια μέρα θα καταρρεύσει μαζί με τη μετασοβιετική ελίτ την οποία χαρακτήρισε διεφθαρμένη, διψασμένη για εξουσία και διπρόσωπη. 

"Ψέματα, ψέματα και τίποτα άλλο εκτός από ψέματα", ανέφερε στο μήνυμα του. "Θα καταρρεύσει και θα διαλυθεί. Το κράτος του Πούτιν δεν είναι βιώσιμο. Μια μέρα θα κοιτάξουμε και δεν θα είναι εκεί". 

Πριν μεταφερθεί στις φυλακές της Αρκτικής, ο Ναβάλνι κρατήθηκε στη διαβόητη φυλακή IK-2, περίπου 100 χιλιόμετρα έξω από τη Μόσχα. Λίγο μετά την άφιξή του εκεί τον Μάρτιο του 2021, ξεκίνησε απεργία πείνας για να πιέσει τις αρχές της φυλακής να του χορηγήσουν ιατρική περίθαλψη για τον οξύ πόνο στην πλάτη του που είχε εξαπλωθεί στα πόδια του, μεταδίδει το Bloomberg.

Οι ανησυχίες για την υγεία του αναζωπυρώθηκαν τον Αύγουστο του 2022, καθώς οι αρχές των φυλακών τον τοποθετούσαν επανειλημμένα σε κελί τιμωρίας για μικρές παραβάσεις των κανονισμών. Οι σύμμαχοί του κατηγόρησαν τις αρχές ότι τον δηλητηρίαζαν αργά, ίσως μέσω της τροφής της φυλακής, με αποτέλεσμα να έχει χάσει γρήγορα βάρος.

Η ταινία "Navalny" για την απόπειρα κατά της ζωής του με δηλητήριο και τη μετέπειτα φυλάκιση του, κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ. Στην τελετή, η σύζυγος του Γιούλα Ναβάλναγια παρέλαβε το βραβείο μαζί με τον σκηνοθέτη, δηλώνοντας: "Ο σύζυγός μου είναι στη φυλακή επειδή είπε την αλήθεια. Ο σύζυγός μου είναι στη φυλακή μόνο και μόνο επειδή υπερασπίζεται τη δημοκρατία. Αλεξέι, ονειρεύομαι τη μέρα που θα είσαι ελεύθερος και η χώρα μας θα είναι ελεύθερη. Μείνε δυνατός, αγάπη μου." 

Γιος ενός αξιωματικού του σοβιετικού στρατού, ο Ναβάλνι γεννήθηκε στις 4 Ιουνίου 1976, έξω από τη Μόσχα και μεγάλωσε σε διαφορετικές στρατιωτικές πόλεις. 

Ενεργός στην πολιτική από την αρχή της καριέρας του, συμμετείχε σε εθνικιστικές συγκεντρώσεις και γύρισε βίντεο κατά της μετανάστευσης που επανεμφανίστηκαν ως μέρος των προσπαθειών απαξίωσης του μετά τη φυλάκισή του το 2021. 

Το 2012, ένα χρόνο μετά τη δημιουργία του ιδρύματός του κατά της διαφθοράς, ο Ναβάλνι κατηγορήθηκε για απάτη για την κλοπή ξυλείας από κρατική εταιρεία. Η έρευνα είχε ξεκινήσει το 2009, όταν ο Ναβάλνι ήταν σύμβουλος του κυβερνήτη της περιοχής Κίροφ. Ο Ναβάλνι αρνήθηκε τις κατηγορίες. 

Αφού καταδίκασαν τον Ναβάλνι, οι ρωσικές αρχές τον άφησαν ελεύθερο κατόπιν έφεσης. Αυτό του επέτρεψε να θέσει υποψηφιότητα για δήμαρχος της Μόσχας τον Σεπτέμβριο του 2013, προσδίδοντας νομιμότητα στις εκλογές. Κέρδισε το 27% των ψήφων, πλησιάζοντας το όριο που θα ανάγκαζε σε δεύτερο γύρο τον σύμμαχο του Πούτιν, Σεργκέι Σομπιάνιν.

Μετά από μήνες σε κατ' οίκον περιορισμού, ο Ναβάλνι τον Δεκέμβριο του 2014 απέφυγε τη φυλάκιση παρά μια δεύτερη καταδίκη για απάτη, καθώς το Κρεμλίνο προσπαθούσε να αποφύγει να τον μετατρέψει σε μάρτυρα, όπως μεταδίδει το Bloomberg. 

Η πολιτική σταυροφορία του Ναβάλνι εναντίον του Πούτιν ανέπτυξε νέα ορμή. Άνοιξε προεκλογικά γραφεία σε όλη τη χώρα για να προσπαθήσει να εγγραφεί ως προεδρικός υποψήφιος στις εκλογές του 2018 απέναντι στον Πούτιν, μια προσπάθεια καταδικασμένη σε αποτυχία καθώς αξιωματούχοι είπαν ότι η καταδίκη του για απάτη — που επιβεβαιώθηκε σε επανάληψη της δίκης το 2017 — σήμαινε ότι δεν μπορούσε να συμμετάσχει στη διαδικασία. 

Το πώς έβλεπε το Κρεμλίνο την απειλή από τον Ναβάλνι άρχισε να αλλάζει, μετά την εκστρατεία του για μια "έξυπνης ψηφοφορία" στις εκλογές, με τον Ναβάλνι να ενθαρρύνει τους ψηφοφόρους να υποστηρίξουν τον αντίπαλο που είναι πιο πιθανό να νικήσει τον υποψήφιο του κυβερνώντος κόμματος. Η τακτική είχε περιορισμένη επιτυχία, αλλά προκάλεσε εκνευρισμό στο καθεστώς που έχει συνηθίσει να ελέγχει τα αποτελέσματα των εκλογών. 

Ο Πούτιν και τα ανώτατα στελέχη της ρωσικής κυβέρνησης προσπάθησαν πάντως να υποβαθμίσουν το έργο του, αρνούμενοι να τον αποκαλέσουν με το όνομά του και χρησιμοποιώντας τον χαρακτηρισμό "μπλόγκερ". 

Η πίεση στον Ναβάλνι έγινε πιο έντονη και επικίνδυνη. Παραλίγο να χάσει την όρασή του από το ένα μάτι και έπρεπε να αναζητήσει θεραπεία στο εξωτερικό το 2017, αφού ένας άγνωστος δράστης του πέταξε μια χημική ουσία στο πρόσωπό του.

Ο Ναβάλνι επέζησε της επίθεσης κατά της ζωής του με νευρικό παράγοντα σε πτήση τον Αύγουστο του 2020 προς τη Μόσχα από τη Σιβηρία, όπου έκανε εκστρατεία υπέρ των υποψηφίων της αντιπολίτευσης. Η επιβίωσή του οφείλεται εν μέρει στην απόφαση του πιλότου να κάνει επείγουσα προσγείωση δίνοντας την ευκαιρία στο προσωπικό του ασθενοφόρου στο έδαφος να δώσει τις άμεσες βοήθειες πριν ταξιδέχει στη Γερμανία για εξειδικευμένη φροντίδα στη Γερμανία. Η απόπειρα εκείνη μετέτρεψε τον Ναβάλνι σε ένα πολύ πιο ισχυρό σύμβολο.

Η επιστροφή του μετά την ανάρρωσή του στη Ρωσία από τη Γερμανία – αν και ήταν σίγουρο ότι θα συλληφθεί – και ένα βίντεο που κυκλοφόρησε λίγο μετά τη σύλληψή του, το οποίο έδειχνε ένα παλάτι στη Μαύρη Θάλασσα που ο Ναβάλνι ισχυρίστηκε ότι ανήκει στον Πούτιν, πυροδότησε περαιτέρω την οργή της ρωσικής κοινής γνώμης. Ο Πούτιν αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με την πολυτελή κατοικία.

Αμέσως μετά την επιστροφή του φυλακίστηκε. Το Κρεμλίνο έχει αρνηθεί τους ισχυρισμούς του Ναβάλνι ότι η μυστική αστυνομία της Ρωσίας τον δηλητηρίασε με νευρικό παράγοντα.

"Αυτό είναι το σπίτι μου", είπε ο Ναβάλνι στις τελευταίες στιγμές της ελευθερίας του λίγο πριν οι ρωσικές αρχές τον θέσουν υπό κράτηση. "Δεν φοβάμαι τίποτα".

Τα ρωσικά δικαστήρια τον καταδίκασαν σε ποινές συνολικού ύψους άνω των 30 ετών.

"Δεν μετανιώνω για τίποτα", έγραφε ο Ναβάλνι σε μια επιστολή το 2021 από τη φυλακή προς μια φίλη δημοσιογράφο, την Γεβγκένια Αλμπάς. "Όλα θα πάνε καλά και ακόμα και αν δεν γίνει έτσι, μπορούμε να παρηγορηθούμε από το γεγονός ότι ήμασταν τίμιοι άνθρωποι".