Πληθαίνουν οι πληροφορίες για επικείμενη κατάπαυση του πυρός στη Γάζα

Του Κώστα Ράπτη

Πληθαίνουν οι δημοσιογραφικές πληροφορίες ότι επίκειται συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και ανταλλαγής Ισραηλινών ομήρων με Παλαιστινίους φυλακισμένους.

Την πρωτοβουλία των κινήσεων φέρεται να έχει ο διευθυντής της CIA Ουίλιαμ Μπερνς, ο οποίος, σύμφωνα με δημοσίευμα της Washington Post την Πέμπτη, πρόκειται να έχει το σαββατοκύριακο συνάντηση σε ευρωπαϊκή τοποθεσία με τον πρωθυπουργό του Κατάρ, τους επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών του Ισραήλ, Μοσάντ και Σιν Μπετ και ενδεχομένως τον Αιγύπτιο ομόλογό τους.

Κατά το ίδιο δημοσίευμα, η αρχική πρόταση της ισραηλινής πλευράς ήταν η κατάπαυση του πυρός για δύο μήνες προκειμένου να υπάρξει σταδιακή απελευθέρωση των 136 ομήρων, αρχικά των γυναικών και των παιδιών, κατόπιν των πολιτών ανδρών και των γυναικών στρατιωτών, και κατόπιν παράδοση των σορών των στρατιωτών που βρίσκονται στη Λωρίδα της Γάζας.

Πηγή με γνώση των διαπραγματεύσεων, την οποία επικαλείται η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, αναφέρει ότι Ισραήλ και Χαμάς συμπίπτουν στο περίγραμμα μιας συμφωνίας, που θα προβλέπει την κατά κύματα απελευθέρωση όλων των ομήρων εντός 35 ημερών, αλλά εξακολουθούν να διαφωνούν ως προς τον αριθμό και τα χαρακτηριστικά των Παλαιστινίων φυλακισμένων που θα ανταλλαγούν, καθώς και ως προς την επιδίωξη της παλαιστινιακής πλευράς να κηρυχθεί οριστικός τερματισμός των εχθροπραξιών.

Υπενθυμίζεται ότι κατά την επταήμερη κατάπαυση του πυρός που είχε επιτευχθεί τον Δεκέμβριο, απελευθερώθηκαν περίπου οι μισοί Ισραηλινοί (και αλλοδαποί) όμηροι, σε αναλογία ένα προς τρία με τους απελευθερωθέντες από τις φυλακές του Ισραήλ Παλαιστινίους, οι οποίοι όμως βρίσκονταν στη φυλακή για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα και δεν κατηγορούνταν ότι "έχουν αίμα στα χέρια τους".

Οι ζυμώσεις αυτές δεν είναι προφανώς άσχετες με την ανακοίνωση (που αναμένεται για τις 2 μ.μ. σήμερα Παρασκευή) της προσωρινής απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου στην προσφυγή της Νότιας Αφρικής κατά του Ισραήλ με την κατηγορία της γενοκτονίας. Η απόφαση αυτή, η οποία δεν θα αφορά προς το παρόν την ουσία της κατηγορίας, έχει να κάνει με τη διεκδίκηση της Νοτίου Αφρικής (και των λοιπών χωρών που στηρίζουν την προσφυγή) να διαταχθεί από το δικαστήριο άμεση κατάπαυση του πυρός και είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, με τη λογική ότι βρίσκεται σε εξέλιξη το καταγγελλόμενο έγκλημα.

Η επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός θα ήταν ένας εύσχημος τρόπος να "συμμορφωθεί" το Ισραήλ προς μία δικαστική απόφαση, η οποία θα αποτελούσε πρόβλημα για τη δημόσια εικόνα του.

Και στη μέση... το Κατάρ

Η προοπτική κατάπαυσης του πυρός δεν είναι άσχετη επίσης με τις πιέσεις που ασκούν στο εσωτερικό του Ισραήλ οι οικογένειες των ομήρων, οι οποίοι την Πέμπτη κατηγόρησαν τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου ότι υπονομεύει τη διαπραγμάτευση βάλλοντας κατά του Κατάρ, το οποίο έχει αναλάβει τη διαμεσολάβηση. Πράγματι, το ισραηλινό Κανάλι 12 μετέδωσε ηχογράφηση στην οποία ο Νετανιάχου φέρεται να χαρακτηρίζει το Κατάρ "πιο προβληματικό" και από τον ΟΗΕ ή τον Ερυθρό Σταυρό και να δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται το Εμιράτο.

Στο ίδιο πνεύμα, ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ Μπεζαλέλ Σμότριτς κατηγόρησε δημοσίως το Κατάρ ότι "ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό" για την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, διότι αποτελεί ανάδοχο και χρηματοδότη του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος. Αντιδρώντας, το Κατάρ έκρινε τα σχόλια αυτά "ανεύθυνα και επιβλαβή για τις προσπάθειες που αποσκοπούν να σωθούν αθώες ζωές".

Ωστόσο, στο φόντο αυτών των ζυμώσεων βρίσκεται κυρίως η επιθυμία των Ηνωμένων Πολιτειών να διαχειρισθούν τη γεωπολιτική απειλή που συνιστά τυχόν περαιτέρω διεύρυνση της σύγκρουσης, το επιχειρησιακό αδιέξοδο που προκύπτει από την αντοχή της Χαμάς, την επικοινωνιακή βλάβη (ιδίως σε εκλογική χρονιά) που προκαλούν οι εικόνες της τεράστιας ανθρωπιστικής καταστροφής στη Λωρίδα της Γάζας, αλλά και το πολιτικό κενό που προκύπτει από την αδυναμία της κυβέρνησης Νετανιάχου να παρουσιάσει ένα ευπρόσωπο σχέδιο για την "επόμενη μέρα".