Στενότητα πόρων και προσωπικού στην Ουκρανία

Του Κώστα Ράπτη

Ζητούνται στρατιώτες. Αυτός θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της είδησης που προέκυψε από τα όσα δήλωσε ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, με φόντο τα σενάρια για επιστράτευση έως και 500.000 ατόμων και με τον πόλεμο της Ουκρανίας να περνά σε νέα φάση μετά και τις αναταράξεις που έχει προκαλέσει η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή.

Μιλώντας την Τετάρτη σε γερμανικά μέσα ενημέρωσης, ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας ανέφερε ότι Ουκρανοί πολίτες ηλικίας μεταξύ 25 και 60 ετών, οι οποίοι ζουν σε ευρωπαϊκά κράτη και είναι ικανοί να υπηρετήσουν, θα κληθούν να παρουσιαστούν σε στρατολογικά κέντρα. Ο ίδιος έκανε λόγο για κυρώσεις, αν οι υπόχρεοι δεν παρουσιαστούν. "Συζητάμε ακόμα τι θα πρέπει να κάνουμε αν δεν παρουσιαστούν εθελοντικά", ανέφερε. Παραμένει, ωστόσο, απολύτως αδιευκρίνιστο τι τρόπους έχει το Κίεβο να επιβάλλει τη δικαιοδοσία του σε τρίτα κράτη και να εξασφαλίσει τη συνεργασία τους.

Είχε προηγηθεί την Τρίτη ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος είχε δηλώσει ότι έλαβε αίτημα από την στρατιωτική ιεραρχία για την επιστράτευση εκατοντάδων χιλιάδων Ουκρανών, προκειμένου να ενισχυθούν οι δυνάμεις που αποκρούουν τη ρωσική εισβολή.

Όλη αυτή η αίσθηση του επείγοντος είναι απολύτως εξηγήσιμη. Η σύρραξη που ξέσπασε την 7η Οκτωβρίου μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας και οδήγησε στην ισραηλινή εισβολή και τον θάνατο χιλιάδων αμάχων πήρε το βλέμμα της διεθνούς κοινότητας από όσα συμβαίνουν στην Ανατολική Ευρώπη. Έδωσε επίσης στη Μόσχα μεγάλο περιθώριο διπλωματικών ελιγμών, καθώς το επιχείρημα περί ρωσικών αγριοτήτων τη στιγμή που οι Ισραηλινές Δυνάμεις Ασφαλείας ισοπεδώνουν τη Γάζα έχει σε μεγάλο βαθμό αποδυναμωθεί.

Θρίλερ με Ουγγαρία και Κογκρέσο

Σαν να μην έφτανε αυτό, την κατάσταση για τον Ζελένσκι και τους συν αυτώ καθιστά δυσχερέστερη το βέτο της Ουγγαρίας στη χορήγηση περαιτέρω οικονομικής βοήθειας ύψους 50 δισ. ευρώ στην Ουκρανία. Τα μηνύματα όμως δεν είναι ευχάριστα ούτε από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αφού ο Λευκός Οίκος προειδοποίησε Δευτέρα ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν πλέον περιορισμένα κεφάλαια για βοήθεια προς την Ουκρανία, καθώς το Κογκρέσο μπλοκάρει την αποστολή νέου πακέτου στο Κίεβο. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα αναμένεται μάλιστα να γίνει δυσχερέστερη αν αναλογιστεί κανείς πως οι ΗΠΑ διέρχονται προεκλογική χρονιά, γεγονός που σημαίνει πως το τελευταίο πράγμα που είναι διατεθειμένος να ακούσει ο μέσος ψηφοφόρος είναι η διάθεση των χρημάτων του υπέρ ενός σκοπού ξένου προς τα άμεσα υλικά συμφέροντά του – τη στιγμή μάλιστα κατά την οποία το Κογκρέσο των ΗΠΑ έχει δεσμεύσει πάνω από 110 δισ. δολ. για την ενίσχυση του Κιέβου, από την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022.

Αντιδράσεις καταγράφονται τόσο σε επίπεδο αμερικανικής κυβέρνησης όσο και σε επίπεδο διπλωματίας. Έτσι, οι δηλώσεις του εκπροσώπου του αμερικανικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Τζον Κίρμπι, ο οποίος τόνισε πως "πρέπει το Κογκρέσο να δράσει άμεσα" συνοδεύτηκαν από έκκληση 40 πρώην κορυφαίων διπλωματών και αξιωματούχων άμυνας των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, οι οποίοι επίσης απηύθυναν έκκληση να εγκριθεί η νέα βοήθεια προς την Ουκρανία. Οι τελευταίοι προειδοποίησαν ότι τυχόν επικράτηση της Ρωσίας θα ήταν καταστροφική για την Ουκρανία και θα απειλούσε την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους.

Στο μεταξύ οι Ουκρανοί προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα διπλωματικά και οικονομικά δεδομένα, ενισχύοντας την παραγωγή πυρομαχικών και μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones). "Η Ουκρανία αποφάσισε να λύσει αυτά τα ζητήματα δημιουργώντας μια ισχυρή παραγωγή UAV", είπε ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας, Ιβάν Γκαβρίλιουκ, εξηγώντας πως γίνεται προσπάθεια να κατασκευαστούν περισσότερα drones-καμικάζι. Η Ουκρανία θα κατασκευάσει επίσης περισσότερα πυρομαχικά πυροβολικού, ανέφερε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι η παραγωγή θα αφορά τόσο τα δικά της όπλα, από τη σοβιετική εποχή, όσο και τον εξοπλισμό που της δόθηκε από τις χώρες της "συλλογικής Δύσης".

Αναδιανομή υλικού

Το πρόβλημα ωστόσο παραμένει, όπως φανερώνει και η πρόσφατη παρέμβαση του Ουκρανού ταξίαρχου Ολεκσάντρ Ταρνάφσκι, ο οποίος μιλώντας στο πρακτορείο Reuters είπε ότι η Ουκρανία "αναδιανέμει" ό,τι έχει και περιορίζει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις λόγω των ελλείψεων. "Οι ελλείψεις γίνονται αισθητές σε ολόκληρη την πρώτη γραμμή", δήλωσε χαρακτηριστικά, επιβεβαιώνοντας πως δίχως την αιγίδα της αμερικανικής και βρετανικής οπλικής τεχνογνωσίας το Κίεβο δύσκολα θα άντεχε την επίθεση της ρωσικής πολεμικής μηχανής.

Ας σημειωθεί πως στο "παιχνίδι" της εγχώριας παραγωγής των drones έχουν μπει ελέω κυρώσεων και οι Ρώσοι, καθώς οι διεθνείς κυρώσεις έχουν σχεδιαστεί για να περιορίζουν την ικανότητά του Κρεμλίνου να αποκτά όπλα και εξαρτήματα από άλλες χώρες. Είναι εξάλλου εμφανές πως αν και στρατιωτικά διαθέτει το "πάνω χέρι", η Μόσχα θα επιθυμούσε και αυτή μια ύφεση της σύρραξης, ιδίως τη στιγμή που καμία εκ των δύο πλευρών δεν διαφαίνεται καιρό τώρα να αποκομίζει θεαματικά κέρδη επί του εδάφους.

Νέα αναστολή πληρωμής χρέους

Μιλώντας για οικονομία, είναι το μόνο πεδίο όπου η ουκρανική πλευρά μπορεί να ισχυριστεί πως έχει σχετικά θετικά νέα. Και αυτό γιατί οι δυτικοί πιστωτές της συμφώνησαν να δώσουν στην εμπόλεμη χώρα περισσότερο χρόνο, προκειμένου εκείνη να αποπληρώσει τα χρέη της όχι εν καιρώ πολέμου, αλλά αργότερα στο μέλλον, παρατείνοντας έως τον Μάρτιο του 2027 την αναστολή πληρωμής χρέους που είχε αρχικά συμφωνηθεί τον Σεπτέμβριο του 2022.

"Είμαι ευγνώμων προς τους εταίρους μας από τις χώρες της G7 και του Κλαμπ του Παρισιού για την κατανόηση των αναγκών της Ουκρανίας σε καιρό πολέμου", σημείωνε ο Ουκρανός υπουργός Οικονομίας Σέρχιι Μαρτσένκο σε ανακοίνωσή του λίγο προτού το Κίεβο παραλάβει και το φετινό "δώρο Χριστουγέννων", τουτέστιν την τελευταία δόση ύψους 1,5 δισ. ευρώ του πακέτου συνολικού ύψους 18 δισ. από την Ευρωπαϊκή Ένωση για το 2023. Είναι και αυτή η προσδοκία που θα δοκιμαστεί το ερχόμενο έτος καθορίζοντας εν πολλοίς τις εξελίξεις στο πεδίο των μαχών.