Του Κώστα Ράπτη
O "πόλεμος των μικροτσίπ" είναι για την εποχή μας ό,τι ήταν η κούρσα για την κατάκτηση του Διαστήματος κατά την κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου – αλλά η Αμερική δεν δείχνει ικανή να τον κερδίσει, ή τουλάχιστον η Κίνα δεν έχει την πολυτέλεια να τον χάσει.
Στον αγώνα για την εξασφάλιση του προβαδίσματος στην Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση, από το οποίο και θα εξαρτηθεί όλος ο διεθνής συσχετισμός για το υπόλοιπο του αιώνα, ανοίγονται τρεις δρόμοι: η επένδυση προς το εσωτερικό με την άσκηση βιομηχανικής πολιτικής, η αντιγραφή των επιτευγμάτων των ανταγωνιστών (όπως αυτή που επέτρεψε στη Γερμανία να ξεπεράσει στα τέλη του 19ου αιώνα τη βιομηχανικά πρωτοπόρο Βρετανία) ή η μάχη οπισθοφυλακής με την ύψωση νέων "περιφράξεων".
Η CHIPS Act των 200 δισ. δολαρίων, που θέσπισε η κυβέρνηση Μπάιντεν, αποτελεί ένα βήμα στην πρώτη κατεύθυνση – που, όμως, δεν παραπέμπει σε έναν ολοκληρωμένο βιομηχανικό σχεδιασμό. Αντιθέτως, από τις μέρες της κυβέρνησης Τραμπ μέχρι και σήμερα η Ουάσινγκτον επιμένει στην πολιτική των τεχνολογικών κυρώσεων, με την οποία επιχειρεί να ανακόψει την κινεζική ανάδυση, υποστηρίζοντας την ίδια στιγμή ότι καθοδηγείται αποκλειστικά και μόνο από μέριμνες εθνικής ασφαλείας και δεν έχει οπισθοχωρήσει από την επαγγελία της παγκοσμιοποίησης σε μια νέα γραμμή "αποσύνδεσης" (decoupling) και οχύρωσης πίσω από τα εθνικά σύνορα.
Αυτό ήταν και το μήνυμα που κόμισε η υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Τζίνα Ραϊμόντο, επισκεπτόμενη την περασμένη εβδομάδα το Πεκίνο. Όμως οι φιλοξενούντες, διόλου τυχαία, φρόντισαν να συμπέσει η επίσκεψη αυτή με μiα εξέλιξη που συνάρπασε την "πατριωτική" κοινή γνώμη της Κίνας, αλλά και τους επενδυτές του χρηματιστηρίου: την κυκλοφορία του νέου smartphone για 5G της Huawei, ονόματι Mate 60 Pro, το οποίο ήδη κάνει τρελές πωλήσεις.
Το ότι ένα νέο εμπορικό προϊόν θα αποτελούσε αντικείμενο επίμονων ερωτήσεων των δημοσιογράφων προς τον μάλλον αμήχανο Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλλιβαν, μας εξηγεί ό,τι πρέπει να γνωρίζουμε για τους καιρούς μας. Διότι, απλούστατα, το Mate 60 Pro είναι το τηλέφωνο που.... δεν προβλεπόταν να υπάρξει, αφού απαραίτητα για την κατασκευή του μικροτσίπ περιλαμβάνονται στη λίστα των κυρώσεων που η αμερικανική πλευρά έχει επιβάλει στον κινεζικό κολοσσό των τηλεπικοινωνιών ήδη από τον Μάρτιο του 2019.
Όμως οι Κινέζοι δεν βρίσκονται πλέον στο στάδιο των απλών αντιγραφέων που ιδιοποιούνται πνευματική ιδιοκτησία της Δύσης, όπως συνέβαινε πριν από μία γενιά. Και η Huawei, παρά τους αρχικούς κραδασμούς, μπόρεσε να παρακάμψει τα εμπόδια, λανσάροντας ένα προϊόν καθ' ολοκληρίαν εγχωρίως παραγόμενο.
Την ψηφίδα που έλειπε προσέφερε η κατασκευή ενός νέου επεξεργαστή 5G Kirin 9000s, επτά νανομέτρων, από τον επίσης υποκείμενο από τον Δεκέμβριο του 2020 σε αμερικανικές κυρώσεις κινεζικό (εν μέρει κρατικό) γίγαντα των ημιαγωγών Semiconductor International Manufacturing Corp. (SMIC), κατά παράκαμψη των αμερικανικών κυρώσεων. Εξού και το Mate 60 Pro αποτελεί ήδη αντικείμενο ανάλυσης από ειδικούς στις ΗΠΑ, με τον Τζέικ Σάλιβαν να δηλώνει ότι "πρέπει να μελετήσουμε τη σύσταση και τον χαρακτήρα του".
Η αντανακλαστική αντίδραση της Ουάσινγκτον είναι η πλειοδοσία σε κινήσεις τεχνολογικού πολέμου. Ο Ρεπουμπλικανός και έχων ισχυρή επιρροή πρόεδρος της σχετικής με την Κίνα ειδικής επιτροπής στην ομοσπονδιακή Βουλή των Αντιπροσώπων, Μάικ Γκάλαχερ, με ανακοίνωσή του επισημαίνει ότι "ο προαναφερθείς ημιαγωγός είναι πιθανόν να μην μπορούσε να κατασκευασθεί άνευ της αμερικανικής τεχνολογίας, οπότε ο όμιλος SMIC ενδεχομένως να έχει παραβιάσει τους σχετικούς κανόνες του υπουργείου Εμπορίου για την εξαγωγή τεχνολογίας των ΗΠΑ". Ζητά δε, με βάση νόμο του 1959, "να δοθεί ένα τέλος σε απαξάπασες τις εξαγωγές αμερικανικής τεχνολογίας τόσο στη Huawei όσο και στη SMIC, ώστε να καταστεί σαφές πως οποιαδήποτε εταιρεία επιχειρήσει να παραβιάσει τη νομοθεσία των Ηνωμένων Πολιτειών και να υπονομεύσει το σύστημα της εθνικής μας ασφάλειας θα χάνει αυτομάτως την πρόσβασή της στη δική μας τεχνολογία". Η ίδια νομοθετική βάση θα μπορούσε να χρησιμεύσει και για την απαγόρευση της πώλησης του Mate 60 Pro.
Όλα αυτά, στον απόηχο της χθεσινής επίσημης παρουσίασης του προϊόντος από τη Huawei, όπου, χωρίς να δίνονται ιδιαίτερες πληροφορίες για τον επεξεργαστή, έγιναν γνωστά τα πολύ δυνατά τεχνικά χαρακτηριστικά του. Και, την ίδια στιγμή, οι κινεζικές αρχές ανακοίνωναν την απαγόρευση της χρήσης iPhone από αξιωματούχους της κεντρικής κυβέρνησης, των περιφερειών και των κρατικών επιχειρήσεων.
Η αμερικανική αντίδραση υποτιμά χαρακτηριστικά τις κινεζικές δυνατότητες, αποδίδοντας ουσιαστικά τις όποιες προόδους της Huawei σε κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας. Όμως το επιχειρηματικό μοντέλο του κινεζικού γίγαντα ίσως είναι αυτό που δίνει επαρκέστερες εξηγήσεις.
"Αποταμιεύουμε ταλέντο, όχι δολάρια", είναι το σύνθημα που έριξε το αφεντικό της Huawei, Ρενγκ Ζενγκφέι, σε ομιλία του στις 28 Ιουλίου.
Ενδεικτικά, λίγο μετά την υπαγωγή της εταιρείας σε καθεστώς αμερικανικών κυρώσεων, ο Ρενγκ εγκαινίασε το 2019 το πρόγραμμα "Top Minds", για την προσέλκυση καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού. Ακολούθησε το πρόγραμμα "Genius Youth", για ερευνητές που είχαν παραγάγει "απτά και αξιοποιήσιμα" αποτελέσματα. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, η Huawei απασχολεί παγκοσμίως 207.000 υπαλλήλους, εκ των οποίων το 55,6% αποτελεί προσωπικό έρευνας και ανάπτυξης – σε ανοδική κίνηση από το 2021, οπότε ο αριθμός των υπαλλήλων έφτανε τις 195.000, με το 54,8% στο R&D.
Η δεξαμενή ανθρώπινου δυναμικού στην οποία μπορεί να βασιστεί η Κίνα αποτελεί εντέλει και το μεγαλύτερο όπλο της, καθώς το 64% του πληθυσμού διαθέτει τριτοβάθμια εκπαίδευση (έναντι 3% το 1979), με ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγή αποφοίτων θετικών επιστημών και πολυτεχνείων, κλάδος στον οποίο οι ΗΠΑ στηρίζονται κατά 25% (και κατά 50% σε διδακτορικό επίπεδο) σε "εισαγόμενους" ξένους φοιτητές. Μάλιστα, για την κινεζική νέα γενιά η εξασφάλιση τεχνολογικής υπεροχής είναι ένα "πατριωτικό καθήκον", ευχάριστο ή και προσοδοφόρο στην εκτέλεσή του: πρόκειται για έναν "πόλεμο" για τον οποίο κάποιος δεν χρειάζεται να φορέσει το χακί, αλλά ικανοποιεί εξίσου τις εθνικές του φιλοδοξίες.
Στην εβδομάδα, ο S&P 500 κέρδισε 0,33%, ο Nasdaq σημείωσε άνοδο 1,14% και ο Dow υποχώρησε 0,32%.
Δεν ανησυχεί ότι η πώληση φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Κίνα θα επηρεάσει τους αμερικανούς παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η χαοτική εξωτερική πολιτική του Τραμπ έσπρωξε την Ινδία στην αγκαλιά Κίνας και Ρωσίας.
ΑΝΑΛΥΣΗ NEW REPUBLIC
Μετά από προηγούμενη καταστολή των αυτοκινήτων και των φορτηγών
Επιτρέποντας στους διευθυντές να επιλέγουν από έναν ευρύτερο κατάλογο υποψηφίων.
Σύμφωνα με τον Λούτνικ, οι δασμοί στα ιαπωνικά προϊόντα θα 'ανέβουν ξανά' εάν η χώρα δεν τηρήσει τους όρους της συμφωνίας.
"Ο τομέας της στέγασης εξακολουθεί να αποτελεί απογοήτευση. Είναι κάτι που μελετάμε προσεκτικά στον Λευκό Οίκο", σημείωσε.
Στην εβδομάδα, ο S&P 500 σημειώνει άνοδο 1%, ενώ ο Nasdaq καταγράφει κέρδη 1,8%. Ο Dow ενισχύεται κατά 0,4%.
H επιχείρηση είχε στόχο να τοποθετηθούν συσκευές υποκλοπών εν μέσω των διαπραγματεύσεων Τραμπ - Κιμ.
Απογοητευτική ήταν για ακόμα ένα μήνα η έκθεση για τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ.
"Θα λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να υπερασπιστούμε τους παραγωγούς μας".
