"Το ΑΕΠ της Τουρκίας μπορεί να μειωθεί ως και 1%" εξαιτίας των επιπτώσεων των σεισμών

Τα δημόσια οικονομικά της Τουρκίας είχαν παρουσιάσει εικόνα βελτίωσης τον μήνα προτού ο Εγκέλαδος χτυπήσει δις τις νότιες επαρχίες της Τουρκίας, δίνοντας στις αρχές περιθώριο για λήψη δημοσιονομικών μέτρων για να αντιμετωπίσουν την καταστροφή.

Διανύοντας ένα έτος κατά το οποίο η κυβέρνηση είχε το μικρότερο δημοσιονομικό της κενό εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία, το πρώτο δημοσιονομικό στιγμιότυπο της Τουρκίας του 2023 έδειξε ότι το έλλειμμα παρέμενε υπό έλεγχο. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, που δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη, το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης μειώθηκε απότομα τον Ιανουάριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και έφτασε τις 32,2 δισεκατομμύρια λίρες (1,71 δισεκατομμύρια δολάρια).

Ο προϋπολογισμός πιθανότατα θα υποστεί μεγαλύτερη πίεση καθώς η κυβέρνηση προσπαθεί να βρει μια απάντηση στους δίδυμους σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου στα νοτιοανατολικά της χώρας που έπληξαν 10 επαρχίες, σκότωσαν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και ισοπέδωσαν ολόκληρες πόλεις και γειτονιές. Ένα πακέτο στήριξης που έχει ήδη ανακοινώσει ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το οποίο περιλαμβάνει 10.000 λίρες σε μετρητά ανά νοικοκυριό στις πληγείσες περιοχές, θα κοστίσει το 0,8% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, σύμφωνα με την Barclays.

Οι αρχές διοχετεύουν δισεκατομμύρια λίρες από κρατικά ιδρύματα για να στηρίξουν τις μετοχές μετά την καταστροφή της περασμένης εβδομάδας.

"Οι ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις το 2022 και ο χαμηλός λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα πρέπει να παρέχουν βραχυπρόθεσμα δημοσιονομικό περιθώριο για την αντιμετώπιση της καταστροφής και τη στήριξη της ανάκαμψης, μαζί με πιθανή οιονεί δημοσιονομική στήριξη με τη μορφή επιδοτούμενων δανείων και ελάφρυνσης του χρέους όσων επηρεάστηκαν", ανέφεραν σε έκθεσή τους οι οικονομολόγοι της Morgan Stanley, συμπεριλαμβανομένης της Alina Slyusarchuk.

Ο Ερντογάν τόνισε ότι οι κρατικοί πόροι θα διατεθούν πρωτίστως στις προσπάθειες ανοικοδόμησης. Η κυβέρνησή του είχε αρχικά δεσμεύσει 100 δισεκατομμύρια λίρες σε δαπάνες για την αντιμετώπιση του σεισμού, με το ποσό να αναμένεται να αυξηθεί. Οι εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις ποικίλλουν. Το Bloomberg Economics διαπίστωσε ότι οι σεισμοί μπορεί να μειώσουν το ΑΕΠ της Τουρκίας κατά περίπου 1% και να μειώσουν την οικονομική ανάπτυξη για φέτος στο 2,6% από 3%. Ο τουρκικός επιχειρηματικός όμιλος Turkonfed έχει θέσει το οικονομικό κόστος έως και στο 10% του εθνικού εισοδήματος. 

"Ο καταστροφικός ανθρωπιστικός απολογισμός των δίδυμων σεισμών της Τουρκίας εξακολουθεί να αυξάνεται και ενώ ο πλήρης αντίκτυπος στην οικονομική δραστηριότητα παραμένει ασαφής, οι πρώτες εκτιμήσεις μας δείχνουν ότι μπορεί να είναι αρκετά μεγάλος", λέει η Σέλβα Μπαχάρ Μπαζίκι, οικονομολόγος του Bloomberg Economics.

Παράλληλα με τις προσπάθειες της κυβέρνησης, οι εμπορικοί δανειστές έχουν διαθέσει 50 δισεκατομμύρια λίρες ως "πακέτο αλληλεγγύης" για να βοηθήσουν τους επιζώντες, δήλωσε ο Ερντογάν την Τρίτη το βράδυ. Ο δημοσιονομικός αντίκτυπος των μέτρων ανακούφισης θα επισκιάσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις του Ερντογάν, συμπεριλαμβανομένης μιας απότομης αύξησης του κατώτατου μισθού και των δεσμεύσεων πρόωρης συνταξιοδότησης για περισσότερα από 2 εκατομμύρια άτομα. 

Τον Ιανουάριο, οι τρέχουσες μεταφορές του προϋπολογισμού, οι οποίες περιλαμβάνουν πληρωμές στον κρατικό εισαγωγέα ενέργειας BOTAS καθώς και κοινωνική βοήθεια, ήταν μεταξύ των βασικών κινητήριων δυνάμεων των δαπανών για την κυβέρνηση. Περίπου 16 δισεκατομμύρια λίρες πήγαν στη BOTAS, με τις τρέχουσες μεταφορές συνολικά να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των δαπανών του προϋπολογισμού. Η αύξηση των φορολογικών εσόδων βοήθησε στην αντιστάθμιση των υψηλότερων δαπανών.