Πέμπτη, 12-Ιαν-2023 10:06
Κι όμως η αλλαγή από "Turkey" σε "Türkiye" δεν έχει να κάνει με τη γαλοπούλα - Το σχέδιο Ερντογάν

Τον Δεκέμβριο του 2021, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξήγγειλε τη χρήση του "Türkiye" ως το νέο εμπορικό σήμα της Τουρκίας. Μετά από επίσημη επιστολή του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, το όνομα της Τουρκίας, στα αγγλικά, άλλαξε επισήμως στα Ηνωμένα Έθνη τον περασμένο Ιούνιο.
Το αν η αλλαγή του ονόματος θα επηρεάσει ή όχι τη διεθνή θέση ή την εικόνα της Τουρκίας είναι ένα ανοιχτό ερώτημα, αλλά το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ υιοθέτησε την ορθογραφία κατόπιν αιτήματος του συμμάχου του στο ΝΑΤΟ, επίσης ως χειρονομία συμφιλίωσης πριν από την επίσκεψη Τσαβούσογλου αργότερα αυτόν τον μήνα. Στην περίπτωση της Τουρκίας, όπως επισημαίνει ο Ρόμπερτ Έλις είναι διεθνής σύμβουλος στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Ευρωπαϊκών και Αμερικανικών Σπουδών στην Αθήνα, σε άρθρο του στο National Interest, πρόκειται για μια επιβεβαίωση της νέας ταυτότητας της Τουρκίας, της "νέας Τουρκίας" υπό τον Ερντογάν, και αποσύνδεση από το βορειοαμερικανικό πτηνό. Αποτελεί επίσης μέρος της προετοιμασίας για τον εορτασμό της εκατονταετηρίδας της Τουρκικής Δημοκρατίας στις 29 Οκτωβρίου 2023.
Ωστόσο, μέσα από τα μάτια του πρώην Τούρκου ιδεολόγου (καθώς και υπουργού Εξωτερικών και πρωθυπουργού) Αχμέτ Νταβούτογλου, αυτός ο αιώνας ήταν "μια παρένθεση" που άνοιξε το δρόμο για την αποκατάσταση της ισλαμικής ταυτότητας της Τουρκίας υπό το Κόμμα AKΡ (Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης). "Κανείς δεν πρέπει να διστάζει ότι θα συνεχίσουμε την πορεία μας δυνατά", είχε πει ο Νταβούτογλου, "Εάν κριθώ αντάξιος αυτού του καθήκοντος (στο Συνέδριο), κανείς δεν πρέπει να έχει καμία αμφιβολία ότι το μεγάλο κίνημα αποκατάστασης που πραγματοποιήθηκε τα τελευταία 12 χρόνια θα συνεχιστεί αδιάκοπα", προσέθεσε.
Σε μια κεντρική ομιλία στο Φόρουμ της Κωνσταντινούπολης το 2012, ο ακαδημαϊκός Ιμπραήμ Καλίν, ο οποίος είναι τώρα ο κύριος σύμβουλος και εκπρόσωπος του Ερντογάν, απέρριψε τη δυτικοκεντρική πολιτική και οικονομική τάξη και ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία είχε ωθηθεί σε μια κομβική θέση στη νέα γεωπολιτική.
"Ενώ οι πολιτικές και οικονομικές ανάγκες διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική ενός έθνους, ο ορισμός του εθνικού συμφέροντος εξαρτάται επίσης από το είδος των προτεραιοτήτων που θα έχει ένα έθνος και πώς το έθνος αντιλαμβάνεται την ταυτότητά του", είχε πει ο Καλίν, προσθέτοντας ότι "οι παραδοσιακοί ρεαλιστικοί ορισμοί του εθνικού συμφέροντος έχουν επεκταθεί για να συμπεριλάβουν ζητήματα που βασίζονται στην αξία". "Η προοπτική της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας έχει διαμορφωθεί από τον μετασχηματισμό της ταυτότητας της Τουρκίας... την αυτοαντίληψη μιας χώρας σε σχέση με τη θέση της στην ιστορία και την παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Το πώς τα έθνη οραματίζονται τους εαυτούς τους να παίζουν ρόλο στην παγκόσμια ιστορία είναι ένα ερώτημα που μπορεί να μην διατυπώνεται πάντα ρητά, αλλά εμφανίζεται στις βασικές στρατηγικές αποφάσεις, τις συμμαχίες μιας χώρας... Καθώς περνάμε από τον κλασικό ευρωκεντρικό εκσυγχρονισμό στην πολυκεντρική παγκοσμιοποίηση… Η Τουρκία αρχίζει να διαβάζει την ιστορία από μια μη ευρωκεντρική σκοπιά και να αναγνωρίζει άλλες δυνατότητες στη σύγχρονη ιστορία", συνέχισε ο Καλίν.
Τον Μάρτιο, ο Καλίν επανέλαβε την έκκλησή του για μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας στο Φόρουμ του Κατάρ. "Όλοι προσπαθούμε να κάνουμε αυτόν τον πόλεμο να τελειώσει νωρίτερα παρά αργότερα, (και) θα πρέπει να υπάρξει μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας για να αναδυθεί παγκοσμίως", δήλωσε ο Ιμπραήμ Καλίν στο Φόρουμ της Ντόχα 2022 στο Κατάρ. "Το πώς θα διαμορφωθεί (και) θα δομηθεί αυτή η αρχιτεκτονική ασφαλείας θα διαμορφώσει πραγματικά την πορεία των γεγονότων στις επόμενες δεκαετίες", είπε σε πάνελ με θέμα "Γεωπολιτικές επιπτώσεις του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας στη Μέση Ανατολή".
Αυτό είναι σύμφωνο με τις απόψεις που εξέφρασε ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν σε μια ολομέλεια της Λέσχης Valdai τον Οκτώβριο, όπου μίλησε για "μια δογματική κρίση του νεοφιλελεύθερου αμερικανικού μοντέλου διεθνούς τάξης" και την οικοδόμηση μιας πολυπολικής παγκόσμιας τάξης με νέα κέντρα.
Στην ομιλία του στο Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο στο Πεκίνο τον Μάρτιο του 2021, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ μίλησε για αυτή τη μετατόπιση του γεωστρατηγικού τοπίου και την άνοδο μιας τάξης με επίκεντρο την Κίνα με τους δικούς της κανόνες και αξίες.
Σε ένα πρόσφατο διαδικτυακό σεμινάριο στο Ινστιτούτο Στρατηγικής και Ασφάλειας της Ιερουσαλήμ, ο Μάικ Ντόραν, ανώτερος συνεργάτης στο Hudson Institute, παρατήρησε ότι η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν ευθυγραμμίζονται για να υπονομεύσουν την αμερικανική τάξη σε παγκόσμιο επίπεδο. Και πρόσθεσε: "Η πραγματικότητα χτυπά την πόρτα της κυβέρνησης Μπάιντεν και θα πρέπει να το αντιμετωπίσει". Αυτό ισχύει και για το GOP.
Ο Ντοράν είδε επίσης την Τουρκία ως το προπύργιο ενός συνασπισμού που λαμβάνει αντίμετρα κατά του Ιράν - αλλά τίποτα δεν μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Όπως έδειξε η υπόθεση Halkbank, όπου η Τουρκία κατηγορείται για διοχέτευση άνω των 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Ιράν κατά παράβαση των αμερικανικών κυρώσεων, η Τουρκία βρίσκεται σε σύγκρουση με το Ιράν. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε τη σύνοδο κορυφής του Ιουλίου στην Τεχεράνη, όπου η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν επιβεβαίωσαν τη συνεργασία τους.
Ο εξέχων ρόλος του Ερντογάν στη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στη Σαμαρκάνδη, όπου ήταν ειδικός προσκεκλημένος, επιβεβαιώνει όσα υποστήριξε ο Καλίν για την κομβική θέση της Τουρκίας στη νέα γεωπολιτική. Ο Ερντογάν δήλωσε επίσης ότι η Τουρκία σκοπεύει να γίνει μέλος .
Στην αντιμετώπιση της Τουρκίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες χρειάζονται μετρημένη στρατηγική γράφει ο Έλις. Επί του παρόντος, η Τουρκία έχει αξιοποιήσει με κάποια επιτυχία τόσο τη γεωγραφική όσο και την πολιτική της θέση στον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο Ερντογάν ισχυρίζεται ότι η Τουρκία απέτρεψε μια σοβαρή κρίση για την ανθρωπότητα μεσολαβώντας για την επανέναρξη των αποστολών σιτηρών, αλλά όπως η Ελβετία στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει καρπωθεί τα οφέλη της υποτιθέμενης ουδετερότητάς της.
Ο αριθμός των τουρκικών αδειών διαμονής για τους Ρώσους έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2021 και οι Ρώσοι βρίσκονται πλέον στην κορυφή της λίστας. Εκτιμάται ότι Ρώσοι και Ιρανοί επιχειρηματίες έχουν φέρει ένα σημαντικό ποσό περιουσιακών στοιχείων στην Τουρκία, το οποίο αναμφίβολα θα ωφελήσει την οικονομία της που είναι περιορισμένη σε μετρητά.
Αντιμέτωπος με εκλογές τον Ιούνιο - αν και γίνεται λόγος για επίσπευση της ημερομηνίας - ο Ερντογάν χρειάζεται απεγνωσμένα μια ώθηση. Έχει ήδη παίξει το χαρτί της εθνικής ασφάλειας με την απειλή ενός πυραυλικού πλήγματος στην Αθήνα και μιας προγραμματισμένης διασυνοριακής επιχείρησης στη Συρία με στόχο τους Κούρδους συμμάχους της Αμερικής. Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να αντισταθεί στον πειρασμό να προσφέρει στην Τουρκία οποιαδήποτε ενθάρρυνση.
Πέτρος Κράνιας