Μπορεί το Βιετναμ να γίνει η αντι-Κίνα για τις γερμανικές και ευρωπαϊκές επενδύσεις;

Οι γερμανικές εταιρείες στρέφονται ολοένα και περισσότερο στο Βιετνάμ ως εναλλακτική λύση για την παραγωγή στην Άπω Ανατολή. Αλλά υπάρχουν προβλήματα στη σχέση με τον νέο εταίρο, σημειώνει ρεπορτάζ της Handelsblatt επ' αφορμή της επίσκεψης του Γερμανού καγκελαρίου Όλαφ Σολτς και του αντικαγκελαρίου Ρόμπερτ Χάμπεκ στην ΝΑ Ασία. 

Δημιουργία νέων παραγωγικών δυνατοτήτων στο Βιετνάμ αντί για την Κίνα και λιγότερη εξάρτηση από τη Λαϊκή Δημοκρατία: Αυτό βρίσκεται σήμερα στην ατζέντα πολλών γερμανικών εταιρειών. Μόνο από τα μέσα Μαρτίου, σύμφωνα με εκπροσώπους επιχειρήσεων από τη Γερμανία, έχουν αναληφθεί δεσμεύσεις για περίπου δώδεκα νέα γερμανικά εργοστάσια στη χώρα. Οι εταιρείες προσπαθούν έτσι να αποφύγουν τους κινδύνους που εγκυμονούν τα λουκέτα της Κίνας και οι γεωπολιτικές εντάσεις.

Η αυξανόμενη εμπλοκή της Γερμανίας στο Βιετνάμ θα πλαισιωθεί αυτό το Σαββατοκύριακο από την επίσκεψη του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς (SPD), ο οποίος αναμένεται να φθάσει στην πρωτεύουσα Ανόι την Κυριακή μαζί με επιχειρηματική αντιπροσωπεία.

Ωστόσο, η σχέση με τον νέο εταίρο της επιλογής των Γερμανών δεν είναι απαλλαγμένη από επιπλοκές: Στο Βιετνάμ υπάρχει αυξανόμενη ανυπομονησία για το γεγονός ότι η ΕΕ δεν έχει ακόμη επικυρώσει τη συμφωνία προστασίας των επενδύσεων που υπεγράφη πριν από τρία χρόνια. "Από την άποψή μας, αυτό είναι ενοχλητικό", λέει ο Μάρκο Βάλντε, επικεφαλής της γερμανικής επιχειρηματικής αντιπροσωπείας στο Βιετνάμ. "Όσον αφορά το περιεχόμενο, μάλλον δεν θα επιφέρει πολλές βελτιώσεις για τις γερμανικές εταιρείες. Αλλά αυτό που είναι προβληματικό είναι η απώλεια εμπιστοσύνης που θα προκαλούσε αυτό στην πλευρά του Βιετνάμ".

Η συμφωνία EVIPA για την προστασία των επενδύσεων μεταξύ της ΕΕ και του Βιετνάμ υπογράφηκε από τις δύο πλευρές μαζί με μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου το 2019. Αλλά ενώ η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου τέθηκε σε ισχύ ήδη ένα χρόνο αργότερα, η συμφωνία προστασίας των επενδύσεων έχει ακόμη κολλήσει στη διαδικασία επικύρωσης. Μέχρι στιγμής, μόνο 12 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ την έχουν εγκρίνει.

Η συμφωνία μπορεί να τεθεί σε ισχύ μόνο αφού επικυρωθεί από όλα τα μέλη της ΕΕ. Μεταξύ άλλων, περιέχει ρήτρες απαγόρευσης των διακρίσεων και κανόνες σχετικά με τον τρόπο επίλυσης των συγκρούσεων μεταξύ επενδυτών και συμμετέχοντος κράτους. Η ομοσπονδιακή βουλή της Γερμανίας δεν έχει επίσης εγκρίνει ακόμη τη συμφωνία. Η κοινοβουλευτική ομάδα των Πρασίνων έχει ήδη ταχθεί κατά της έγκρισης της συμφωνίας το 2019.

Από την άποψη των εκπροσώπων των γερμανικών επιχειρήσεων, η προσπάθεια εντατικοποίησης των σχέσεων με νέους οικονομικούς εταίρους στην Ασία αποδυναμώνεται από το μπλοκάρισμα της συμφωνίας. "Δεν μπορεί να μην τίθενται σε ισχύ έτοιμες συμφωνίες επειδή δεν επικυρώνονται. Αυτό είναι ένα ανοιχτό πλευρό για εμάς τους Γερμανούς εδώ", παραπονιέται ο Βάλντε, ο οποίος εκπροσωπεί με την αντιπροσωπεία του την Ένωση Γερμανικών Βιομηχανικών και Εμπορικών Επιμελητηρίων στο Βιετνάμ. "Οι Βιετναμέζοι έχουν την εντύπωση ότι έχουμε διαπραγματευτεί κάτι, αλλά δεν το προωθούμε με σθένος. Αυτό δεν χαλάει όλη τη διάθεση, αλλά αποδυναμώνει τη θέση μας".

Οι γερμανικές άμεσες επενδύσεις στο Βιετνάμ αυξάνονται

Η κυβέρνηση του Βιετνάμ χρησιμοποίησε πρόσφατα σχεδόν κάθε επαφή υψηλού επιπέδου με Ευρωπαίους πολιτικούς για να ασκήσει πίεση για το θέμα. Ο καγκελάριος Σολτς θα ερωτηθεί επίσης για το θέμα αυτό κατά τις συναντήσεις του με τον πρωθυπουργό Pham Minh Chinh και τον Nguyen Phu Trong, γενικό γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος και ισχυρότερο άνδρα του μονοκομματικού κράτους.

Ο Σολτς μπορεί τουλάχιστον να επισημάνει το γεγονός ότι οι γερμανικές επενδύσεις στο Βιετνάμ αυξάνονται έντονα ακόμη και χωρίς τη συμφωνία: το απόθεμα των γερμανικών άμεσων επενδύσεων εκεί έχει σχεδόν διπλασιαστεί σε 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ από το 2018 έως το 2020, σύμφωνα με τη γερμανική κυβερνητική εταιρεία για την εξωτερική οικονομία (Gesellschaft für Außenwirtschaft und Standortmarketing - GTAI).

Ωστόσο, σε σύγκριση με τα σχεδόν 90 δισεκατομμύρια ευρώ των γερμανικών άμεσων επενδύσεων στην Κίνα, το Βιετνάμ βρίσκεται πολύ πίσω. Ο οικονομικός εκπρόσωπος Βάλντε, ωστόσο, θεωρεί το ταξίδι του Σολτς ως ένα θετικό μήνυμα ότι "η διαφοροποίηση των οικονομικών σχέσεων στην Ασία βρίσκεται πλέον στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης".

Όχι μόνο η έλλειψη επικύρωσης της συμφωνίας, αλλά και η κυβέρνηση του Βιετνάμ θέτει προκλήσεις για τους Γερμανούς και άλλους ξένους επενδυτές. Μια νέα νομοθετική πρωτοβουλία συναντά την αντίσταση των επιχειρηματικών ενώσεων. Προβλέπει τη σύσταση των λεγόμενων επιτροπών επιθεώρησης στις ιδιωτικές εταιρείες με εκτεταμένη πρόσβαση στις πληροφορίες της εταιρείας. Ωστόσο, πολλές λεπτομέρειες των σχεδίων είναι ακόμη ασαφείς.

Το Ευρωπαϊκό Εμπορικό Επιμελητήριο του Βιετνάμ επέκρινε το σχέδιο σε ανακοίνωσή του νωρίτερα αυτό το μήνα, λέγοντας ότι "εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας". Η ένωση προειδοποιεί: "Το σχέδιο νόμου απειλεί να θίξει τα δικαιώματα των ξένων επενδυτών και να εμποδίσει την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων".