Ουκρανική κρίση: Παράταση αδιευκρίνιστης διάρκειας στον πόλεμο

Του Κώστα Ράπτη

Η ειρήνευση αναβάλλεται επ' αόριστον. Καμία από τις εμπλεκόμενες πλευρές στον πόλεμο της Ουκρανίας δεν εμφανίζεται πρόθυμη (ή αρκούντως πιεσμένη από τις εξελίξεις) να περιορίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και να αναζητήσει διπλωματική λύση, καθώς οι εξελίξεις της τελευταίας εβδομάδας προοιωνίζονται περαιτέρω κλιμάκωση των εχθροπραξιών. Με ορατό τον κίνδυνο να ξεσπάσει ενδεχομένως σε κάποιο πεδίο μία απευθείας σύγκρουση μεταξύ ρωσικών και νατοϊκών δυνάμεων – αν αυτή δεν διεξάγεται ήδη υπογείως.

Η ουκρανική πλευρά δέχθηκε μια τεράστια ένεση ηθικού με τη βύθιση προχθές του πλοίου "Μοσκβά", ναυαρχίδας του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Το "Μοσκβά" υπέστη σημαντικές ζημιές στα ανοικτά των ρουμανο-ουκρανικών συνόρων και βυθίσθηκε λόγω των ρηγμάτων στα ύφαλά του, ενώ ρυμουλκούνταν στο λιμάνι της Σεβαστούπολης. Όμως τα ανοικτά ερωτήματα που περιβάλλουν το περιστατικό παραμένουν ανοικτά. Η ουκρανική πλευρά υποστηρίζει ότι το ρωσικό πλοίο επλήγη από πυραύλους Neptune, που όμως είναι συζητήσιμο εάν διαθέτουν αντίστοιχες ικανότητες, ενώ η ρωσική πλευρά κάνει λόγο για πυρκαγιά που ξέσπασε στο κατάστρωμα και οδήγησε, λόγω του μεγάλου φορτίου του "Μοσκβά" σε εκρηκτικά, στην απόφαση για άμεση εκκένωσή του, χωρίς, υποτίθεται, να υπάρξουν απώλειες μεταξύ των περίπου 500 μελών του πληρώματός του.

Η "αγνωστικιστική" πρώτη αντίδραση του εκπροσώπου του αμερικανικού Πενταγώνου ενθάρρυνε την εμφάνιση σεναρίων κάθε είδους: από το ότι το πλήγμα στο "Μοσκβά" προήλθε στην πραγματικότητα από δυτικής προέλευσης πυραύλους Harpoon, μέχρι το ότι η πυρκαγιά εν πλω οφείλεται σε σαμποτάζ.

Επιθέσεις εντός ρωσικού εδάφους

Αλλά το θέμα των σαμποτάζ απασχολεί όλο και εντονότερα τη Μόσχα, μετά και την άλλη επιτυχία, αν μη τι άλλο επικοινωνιακή, των Ουκρανών το προηγούμενο διάστημα, ήτοι την καταστροφή τμήματος του σιδηροδρομικού δικτύου στην επαρχία Ορέλ της Ρωσίας, καθώς και την επίθεση δύο ελικοπτέρων στο χωριό Κλίμοβο της επαρχίας Μπριάνσκ, σε απόσταση έντεκα χιλιομέτρων από τα σύνορα, με απολογισμό οκτώ τραυματίες. Πρόκειται για τη δεύτερη επίθεση του είδους μετά από εκείνην της 1ης Απριλίου εναντίον αποθήκης καυσίμων στην ρωσική επαρχία Μπέλγκοροντ, ενώ πληροφορίες θέλουν τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να έχει δώσει το πράσινο φως για τη διενέργεια επιχειρήσεων εντός της επικράτειας της Ρωσίας.

Πολύ ανησυχητικά, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας προειδοποίησε διά του εκπροσώπου του, ταξιάρχου Κονασένσκο, ότι "εάν συνεχισθούν οι επιθέσεις και τα σαμποτάζ εναντίον υποδομών, οι ένοπλες δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας θα πλήξουν τα κέντρα λήψης αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένου του Κιέβου – κάτι που είχαν αποφύγει έως τώρα".

Πράγματι, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, ισχυρές εκρήξεις αναφέρθηκαν τις πρώτες πρωινές ώρες χθες όχι μόνο στο Κίεβο, αλλά και στη Χερσώνα, το Χάρκοβο και το Ιβανο-Φρανκίφσκ στα δυτικά.

Μεγαλύτερη εμπλοκή της Δύσης

Και όλα αυτά χωρίς να έχει ξεκινήσει η "μητέρα όλων των μαχών" στην ανατολική Ουκρανία, όπου ο ανθός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, που αριθμεί έως και 100.000 άνδρες, κινδυνεύει να τεθεί σε κλοιό από τα ρωσικά στρατεύματα. Παράλληλα, η επιχειρούμενη εκκαθάριση της γιγαντιαίας και δαιδαλώδους χαλυβουργίας Azovstal στη Μαριούπολη, όπου έχουν οχυρωθεί οι αντιστεκόμενες ουκρανικές δυνάμεις, κινητοποιεί προσπάθειες απομάκρυνσης, με ελικόπτερα ή και εμπορικά πλοία, ορισμένων από τους εγκλωβισμένους, δίνοντας λαβή σε εικασίες ότι πρόκειται για Δυτικούς εκπαιδευτές ή συνδέσμους.

Σε κάθε περίπτωση, η εμπλοκή της Δύσης στη σύγκρουση γίνεται όλο και εντονότερη. Από τις κατηγορίες του Τζο Μπάιντεν εναντίον του Βλαντίμιρ Πούτιν για "γενοκτονία" και την απόφαση του Κογκρέσου να αυξήσει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία (που ήδη ανέρχεται στα 1,7 δισ. δολάρια αφότου εκδηλώθηκε η ρωσική εισβολή), μέχρι την πρωτοφανή δήλωση του Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε., Ζοζέπ Μπορέλ, ότι το ουκρανικό ζήτημα θα κριθεί στο πεδίο της μάχης η επιλογή για παράταση και κλιμάκωση του πολέμου είναι εμφανής.

Άκαμπτος ο Ρώσος ηγέτης

Αλλά δεν είναι μόνο η ουκρανική πλευρά η οποία έχει ενθαρρυνθεί επαρκώς, ώστε να συνεχίσει να μάχεται με ζήλο. Και ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου, σε δηλώσεις του την Τρίτη, ενώπιον μάλιστα του συμμάχου του, Λευκορώσου προέδρου Αλεκσάντρ Λουκασένκο, τόνισε ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο και ότι η ρωσική στρατιωτική επιχείρηση "θα συνεχισθεί μέχρι την πλήρη ολοκλήρωσή της".

Στις πρώτες αυτές διεξοδικές δηλώσεις του για επιχειρησιακά ζητήματα μετά από περίπου έναν μήνα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έδειξε να διευρύνει τον χρονικό ορίζοντα των επιχειρήσεων, αλλά να περιορίζει το γεωγραφικό βεληνεκές τους στη δημιουργία των "κατάλληλων συνθηκών στο Ντονμπάς", ο λαός του οποίου "αισθάνεται ακατάλυτο δεσμό με τη Ρωσία και υπήρξε θύμα γενοκτονίας επί οκταετία". Απέκρουσε δε τα περί αργού ρυθμού προέλασης των ρωσικών δυνάμεων, υποστηρίζοντας ότι όλα προχωρούν κατά το σχέδιο του Γενικού Επιτελείου και ότι μεγαλύτερη ένταση των επιχειρήσεων θα συνεπαγόταν περισσότερες απώλειες.

Και το κυριότερο: ο Πούτιν κατονόμασε για πρώτη φορά τη Βρετανία ως αυτουργό "ειδικών ψυχολογικών επιχειρήσεων" που δημιουργούν συγκίνηση στη Δύση, ώστε να προωθηθούν προαποφασισμένες νέες κυρώσεις. Η αναφορά είχε να κάνει με τις εκτελέσεις αμάχων στην Μπούτσα, για τις οποίες υποστήριξε ότι οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες είναι σε θέση να προσφέρουν "διευθύνσεις και αριθμούς πινακίδων οχημάτων", ώστε να διευκρινισθεί τι έπραξε ποιος.

Ανατροπή ισορροπιών στη Βαλτική

Και τα πιθανά μέτωπα πολλαπλασιάζονται: Η πρωθυπουργός της Σουηδίας Μαγκνταλένα Άντερσον και η Φινλανδή ομόλογός της Σάνα Μάριν δήλωσαν σε κοινή συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη ότι οι χώρες εξετάζουν, υπό το φως της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, το ενδεχόμενο ένταξής τους στο ΝΑΤΟ, το οποίο, όπως εκτιμάται, θα μπορούσε να υλοποιηθεί με διαδικασίες fast-track, ενδεχομένως με πρόσκληση που θα απευθύνει η Σύνοδος Κορυφής της συμμαχίας τον Ιούνιο.

Υπενθυμίζεται ότι π εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ έχει διαμηνύσει ότι σε μια τέτοια περίπτωση η Ρωσία θα "επαναφέρει την ισορροπία της κατάστασης" και η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα έχει τονίσει ότι μια κίνηση ένταξης της Σουηδίας και Φινλανδίας θα έχει "στρατιωτικές και πολιτικές συνέπειες".

"Δεν μπορεί να γίνεται πλέον λόγος για οποιοδήποτε καθεστώς άνευ πυρηνικών για τη Βαλτική – η ισορροπία πρέπει να αποκατασταθεί", δήλωσε την Πέμπτη ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και νυν αντιπρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, σύμφωνα με το Reuters. Ο ίδιος πάντως συνέστησε "ψυχραιμία", τονίζοντας ότι ο συνολικός αριθμός των μελών του ΝΑΤΟ δεν κάνει διαφορά.