Ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς: Η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα

Των  Christina Bouri, Diana Roy

Στις 7 Οκτωβρίου, η παλαιστινιακή ομάδα Χαμάς εξαπέλυσε μια μαζική αιφνιδιαστική επίθεση στο νότιο Ισραήλ, την πιο θανατηφόρα επίθεση εναντίον Ισραηλινών στην ιστορία. Η μεταγενέστερη κήρυξη πολέμου του Ισραήλ κατά της Χαμάς επιδείνωσε περαιτέρω μια ήδη δεινή κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας, όπου ζουν περισσότεροι από δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιοι. Καθώς η βία κλιμακώνεται, οι διεθνείς οργανώσεις αρωγής έχουν ζητήσει την άμεση παροχή βοήθειας στη Γάζα και τη δημιουργία ενός ανθρωπιστικού διαδρόμου μέσω του οποίου οι άμαχοι μπορούν να εγκαταλείψουν την επικράτεια.

Πόσο κακή είναι η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα;

Η Γάζα, μια μικρή περιοχή περίπου 139 τετραγωνικών μιλίων (360 τετραγωνικών χιλιομέτρων), ή περίπου στο μέγεθος της πόλης του Ντιτρόιτ, βίωνε ήδη μια σοβαρή ανθρωπιστική κρίση πριν ξεσπάσουν οι τρέχουσες εχθροπραξίες. Ως αποτέλεσμα ενός δεκαεξάχρονου αποκλεισμού από το Ισραήλ, περίπου το 95% του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε καθαρό νερό, ενώ περισσότερο από το ήμισυ του συνόλου της Γάζας εξαρτάται από τη διεθνή βοήθεια για βασικές υπηρεσίες. Επιπλέον, περίπου το 80% των κατοίκων της Γάζας θεωρούνται πρόσφυγες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, και οι Παλαιστίνιοι συνολικά αποτελούν τη μεγαλύτερη κοινότητα απάτριδων στον κόσμο.

Μετά την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς, η κατάσταση στη Γάζα έχει "φθάσει σε νέο επικίνδυνο χαμηλό", δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, στοιχεία από τις 24 Οκτωβρίου, τα αντίποινα του Ισραήλ έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 5.700 ανθρώπους και έχουν τραυματίσει 16.297 ακόμη. Αυτά είναι μόνο επιβεβαιωμένα θύματα· ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανότατα υψηλότερος. (Επιπλέον, η επίθεση της Χαμάς σκότωσε περισσότερους από 1.400 Ισραηλινούς και τραυμάτισε άλλους 3.400) Πριν από τον πόλεμο, το 2023 ήταν ήδη η πιο θανατηφόρα χρονιά για τους Παλαιστίνιους στη Γάζα εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες.

Το Ισραήλ έχει επιβάλει πλήρη πολιορκία του εδάφους, διακόπτοντας την ηλεκτρική ενέργεια και το νερό και εμποδίζοντας την είσοδο τροφίμων, καυσίμων και φαρμάκων. Χωρίς καύσιμα, ο μοναδικός σταθμός παραγωγής ενέργειας της Γάζας έχει κλείσει. Οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές έχουν καταστρέψει γειτονιές, σχολεία και τζαμιά, αν και ο ισραηλινός στρατός έχει πει ότι στοχεύει μόνο κέντρα αποθήκευσης όπλων και υποδομές που χρησιμοποιούνται ή καταλαμβάνονται από τους μαχητές της Χαμάς. Ωστόσο, οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές με στόχο κτίρια κατοικιών και ιατρικές εγκαταστάσεις είχαν ως αποτέλεσμα πολυάριθμες απώλειες αμάχων.

Εν τω μεταξύ, το σύστημα υγείας της Γάζας βρίσκεται "σε οριακό σημείο", λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), με τα νοσοκομεία να αναγκάζονται να μεριμνούν για αποθέματα καυσίμων και ιατρικές προμήθειες. Τα δύο μεγάλα νοσοκομεία της Βόρειας Γάζας έχουν ήδη ξεπεράσει κατά πολύ τη χωρητικότητα και τα νοσοκομεία στο νότο επίσης ξεχειλίζουν. Ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ δήλωσε στις 12 Οκτωβρίου ότι ηλεκτρικό ρεύμα, καύσιμα και νερό δεν θα παρασχεθούν στη Γάζα έως ότου απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι - συνολικά τουλάχιστον 220 άτομα - που κρατούνται από τη Χαμάς.

"Ξεχάστε το φαγητό, ξεχάστε το ηλεκτρικό ρεύμα, ξεχάστε τα καύσιμα", είπε στο Associated Press ο Nebal Farsakh, εκπρόσωπος της Παλαιστινιακής Ερυθράς Ημισελήνου. "Η μόνη ανησυχία τώρα είναι αν θα τα καταφέρεις, αν πρόκειται να ζήσεις".

Ποιες είναι οι επιλογές καταφυγίων για τους Παλαιστίνιους στη Γάζα;

Στις 13 Οκτωβρίου, το Ισραήλ διέταξε περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους που ζουν στη βόρεια Γάζα να εκκενώσουν προς τα νότια εντός είκοσι τεσσάρων ωρών, ενόψει μιας αναμενόμενης χερσαίας εισβολής με στόχο τη Χαμάς. Τα Ηνωμένα Έθνη κάλεσαν το Ισραήλ να ακυρώσει την εντολή, λέγοντας ότι θα ήταν "αδύνατο" να επιτευχθεί χωρίς "καταστροφικές ανθρωπιστικές συνέπειες". Μέχρι τις 15 Οκτωβρίου, πάνω από ένα εκατ. άνθρωποι, ή περίπου ο μισός πληθυσμός της Γάζας, είχαν εκτοπιστεί.

Οι επιλογές των κατοίκων της Γάζας για καταφύγιο είναι περιορισμένες. Το Ισραήλ έκλεισε τα δύο συνοριακά του περάσματα με τη Γάζα ως μέρος του αποκλεισμού του. Η Αίγυπτος, η οποία μοιράζεται το συνοριακό πέρασμα της Ράφα με τη Γάζα και ήδη φιλοξενεί περισσότερους από 350.000 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, είναι η μόνη βιώσιμη διέξοδος που έχει απομείνει. Ωστόσο, παρά τις προτροπές των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΟΗΕ, η αιγυπτιακή κυβέρνηση ήταν απρόθυμη να δημιουργήσει έναν διάδρομο εκκένωσης αμάχων και αντ' αυτού είπε ότι η διάβαση έχει καταστεί ανενεργή λόγω των ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών.

Καθώς τα αποθέματα τροφίμων, καυσίμων και νερού μειώνονται γρήγορα, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεργάζονται με τα Ηνωμένα Έθνη και άλλους διεθνείς οργανισμούς βοήθειας για να δημιουργήσουν "ασφαλείς ζώνες" στη Γάζα όπου οι άμαχοι μπορούν να λαμβάνουν επείγουσα ανθρωπιστική βοήθεια.

Πώς ανταποκρίνονται οι οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας;

Τα Ηνωμένα Έθνη εξαπέλυσαν έκκληση 294 εκατομμυρίων δολαρίων για να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες των ανθρώπων στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Στη Γάζα, το Ταμείο του ΟΗΕ για τα παιδιά (UNICEF) και η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA) βοηθούν στην παροχή βασικών αγαθών και υπηρεσιών, όπως ιατρικές προμήθειες, καύσιμα και βοήθεια έκτακτης ανάγκης. Αρκετοί άλλοι σημαντικοί οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Κινήματος του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου - που περιλαμβάνει την Εταιρεία Ερυθράς Ημισελήνου της Παλαιστίνης - και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, παρέχουν επίσης ανθρωπιστική βοήθεια σε όσους επλήγησαν από τη σύγκρουση.

Δείτε τη δημοσίευση του πρωτότυπου άρθρου εδώ