Η Πολωνία έδειξε τον δρόμο στο ΝΑΤΟ

Της Marta Prochwicz Jazowska

Η παραβίαση του εναέριου χώρου της Πολωνίας, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ από τη Ρωσία τις πρώτες πρωινές ώρες της 10ης Σεπτεμβρίου – η οποία χαρακτηρίστηκε ως "μη ατύχημα" από πολωνικές και ευρωπαϊκές αρχές – σηματοδοτεί μια επικίνδυνη νέα κλιμάκωση.

Ενώ η Μόσχα έχει παραβιάσει στο παρελθόν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας και άλλων γειτονικών χωρών που δεν συμμετέχουν στις εχθροπραξίες, η κλίμακα, η διάρκεια και η τροχιά της χθεσινής εισβολής μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drone) υποδεικνύουν μια εσκεμμένη πρόκληση. Συμπίπτει, επίσης, με τις επικείμενες ρωσικές και λευκορωσικές στρατιωτικές ασκήσεις Zapad 2025 κοντά στα σύνορα της Πολωνίας, που προγραμματίζεται να ξεκινήσουν αργότερα εβδομάδα.

Τα drone κατεστράφησαν, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά που ένα μέλος του ΝΑΤΟ άνοιξε πυρ κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία. Είναι σαφές ότι οι προηγούμενες αδύναμες αντιδράσεις της Συμμαχίας ενθάρρυναν μόνο τη Ρωσία. Αφού αγνόησε τις ειρηνευτικές προσεγγίσεις του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δοκιμάζει τώρα την αποφασιστικότητα του ΝΑΤΟ, εντείνοντας τις δραστηριότητες υπο-πολέμου εναντίον της Πολωνίας και άλλων συμμάχων. Η ασυμφωνία μεταξύ λόγων και πράξεων φαίνεται να έχει διαβρώσει την αξιοπιστία της Ευρώπης στα μάτια της Ρωσίας.

Η απάντηση της Πολωνίας – η καταστροφή των drone και η επίκληση του άρθρου 4 του ΝΑΤΟ, το οποίο ενεργοποιεί διαβουλεύσεις εντός της Συμμαχίας – είναι το είδος της αποφασιστικής δράσης που απαιτεί το νέο περιβάλλον απειλών. Η προηγούμενη διστακτικότητα συνδέονταν με τον φόβο να εκτροχιαστεί η ειρηνευτική διαδικασία. Τώρα που η Ρωσία επέλεξε να κλιμακώσει, οι ειρηνευτικές προσπάθειες του Τραμπ έχουν σχεδόν καταρρεύσει.

Οι νέες κλιμακώσεις απαιτούν νέα μέτρα. Στο πλαίσιο του ReArm Europe/Readiness 2030 και του SAFE, η ΕΕ χρειάζεται να ενισχύσει τις επενδύσεις σε έργα για την άμυνα των εξωτερικών συνόρων – όπως το Ανατολικό Τείχος της Πολωνίας – παράλληλα με την ανάπτυξη δυνατοτήτων αεράμυνας, αντιπυραυλικής άμυνας και εδαφικής μάχης, καθώς και συστημάτων drone και anti-drone. Εάν οι παραβιάσεις εναέριου χώρου συνεχιστούν, το ΝΑΤΟ θα πρέπει επίσης να εξετάσει την κάλυψη αεράμυνας στη δυτική Ουκρανία για να αναχαιτίζει τις απειλές πριν φθάσουν στην επικράτεια της Συμμαχίας.

Ενώ η Ουκρανία δέχεται επιθέσεις καθημερινά, τα μέλη του ΝΑΤΟ δεν μπορούν να κανονικοποιήσουν τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου ως αποδεκτές παράπλευρες απώλειες. Ό,τι συμβαίνει στην Πολωνία έχει σημασία για τη Λιθουανία, τη Ρουμανία και κάθε μέλος της Συμμαχίας. Η στρατηγική του Πούτιν βασίζεται στη σταδιακή δοκιμή ορίων για να θρυμματίσει την ενότητα και να διαβρώσει την συλλογική άμυνα. Η επιλογή είναι ξεκάθαρη: να ανταποκριθεί αποφασιστικά τώρα ή να αντιμετωπίσει περισσότερες προκλήσεις αργότερα, όταν το κόστος για την αντιμετώπισή τους θα είναι υψηλότερο.

Στις 10 Σεπτεμβρίου, 19 drone τύπου Shahed διέσχισαν τον πολωνικό εναέριο χώρο κατά τη διάρκεια μιας ρωσικής επιδρομής στην Ουκρανία. Πολωνά, ολλανδά και ιταλά μαχητικά αεροσκάφη κατέρριψαν τουλάχιστον τρία drone, ενώ τα υπόλοιπα συνετρίβησαν – μερικά από αυτά στην κεντρική και βόρεια Πολωνία, εκατοντάδες χιλιόμετρα από τα ουκρανικά σύνορα. Δεν υπήρξαν απώλειες.

Αυτή ήταν η πρώτη φορά που δυνάμεις του ΝΑΤΟ συγκρούστηκαν άμεσα με τη Ρωσία κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, δήλωσε ότι το περιστατικό σήμανε "την πιο κοντινή μας απόσταση από μια ανοιχτή σύρραξη από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο". Η διπλωμάτης της αρχηγού της ΕΕ, Κάγια Κάλας, δήλωσε ότι "δείγματα υποδεικνύουν ότι [η εισβολή] ήταν εσκεμμένη, και όχι τυχαία".

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

Επιμέλεια - Απόδοση: Νικόλας Σαπουντζόγλου