Συνεχης ενημερωση

    Τρίτη, 22-Οκτ-2024 07:30

    Η Γεωργία μπορεί να ζητήσει πίσω τα εδάφη της από τη Ρωσία

    199707903
    • Εκτύπωση
    • Αποστολή με email
    • Προσθήκη στη λίστα ανάγνωσης
    • Μεγαλύτερο μέγεθος κειμένου
    • Μικρότερο μέγεθος κειμένου

    Του  Vladimir Solovyov

    Το ενδεχόμενο η Γεωργία να ανακτήσει τον έλεγχο των αποσχισμένων περιοχών της, της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, έχει γίνει ένα από τα κύρια ζητήματα στις επερχόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές στο έθνος του Νοτίου Καυκάσου. Ωστόσο, παρόλο που η γεωργιανή κυβέρνηση έχει υιοθετήσει μια ολοένα και πιο φιλορωσική στάση τα τελευταία χρόνια και είναι προφανώς πρόθυμη να λάβει υπόψη τα συμφέροντα του μεγαλύτερου γείτονά της, η Μόσχα -η οποία έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό τις δύο αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες- δεν έχει ακόμη διατυπώσει μια συγκεκριμένη θέση. 

    Δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι η απόφαση της Ρωσίας να αναγνωρίσει την Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία ως κυρίαρχα κράτη μετά την ήττα της Γεωργίας σε έναν σύντομο πόλεμο με τη Ρωσία το 2008 θα δημιουργούσε προβλήματα για το μέλλον. Εκείνη την εποχή, μπόρεσα να ρωτήσω τον βοηθό του Ρώσου προέδρου Σεργκέι Πρίχοντκο για το θέμα. Απάντησε: "Ας φανταστούμε ότι η κυβέρνηση της Γεωργίας αλλάζει. Το ότι η νέα ηγεσία ορίζει τον [τότε πρόεδρο της Γεωργίας Μιχαήλ] Σαακασβίλι εγκληματία πολέμου, τον φυλακίζει και παραδέχεται ότι οι ενέργειες της Τιφλίδας τον Αύγουστο του 2008 ήταν ένα λάθος, ίσως και εγκληματικό. Τότε αυτή η νέα κυβέρνηση δείχνει ότι είναι έτοιμη να απομακρυνθεί από τη Δύση προς τη Ρωσία, να επιστρέψει στην Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών, να απορρίψει την ένταξη στο ΝΑΤΟ και ακόμη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και να ενταχθεί στον Οργανισμό Συλλογικής Συνθήκης Ασφάλειας [υπό την ηγεσία της Μόσχας]. Και σε αντάλλαγμα, ζητούν μόνο ένα πράγμα: να επιστρέψουν την Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία. Ποια θα ήταν η απάντησή μας;"

    Ο Πρίχοντκο πέθανε το 2021, αλλά στα δεκαέξι χρόνια από τότε που είπε αυτά τα λόγια, έγιναν πραγματικότητα. Η νέα κυβέρνηση της Γεωργίας βρίσκεται τώρα στην εξουσία για περισσότερο από μια δεκαετία. Ο Σαακασβίλι βρίσκεται πίσω από τα κάγκελα για τρία χρόνια. και Γεωργιανοί αξιωματούχοι έχουν ολοένα και πιο εχθρικές σχέσεις με την ΕΕ και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ομολογουμένως, δεν υπάρχουν ακόμη διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Τιφλίδας, αλλά οι οικονομικοί και ανθρωπιστικοί δεσμοί είναι ισχυροί.

    Ρώσοι μετανάστες και τουρίστες έχουν συρρέσει στη Γεωργία μετά την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία. Οι απευθείας πτήσεις μεταξύ των δύο χωρών αποκαταστάθηκαν το 2023 και η Ρωσία απέσυρε τις απαιτήσεις βίζας για τους Γεωργιανούς τον Οκτώβριο. Εν τω μεταξύ, η Τιφλίδα αρνήθηκε να συμμετάσχει με τις δυτικές χώρες στην επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία και ως αποτέλεσμα έχει τεταμένες σχέσεις με το Κίεβο.

    Ο σκιώδης ηγέτης της Γεωργίας Μπιτζίνα Ιβανισβίλι  έχει μάλιστα δεσμευτεί ότι μετά τις κοινοβουλευτικές εκλογές της 26ης Οκτωβρίου θα τιμωρήσει τους "υποκινητές" του πολέμου του 2008 και θα ζητήσει συγγνώμη από τους Νότιους Οσετίους. Ο πρωθυπουργός της Γεωργίας Ιρακλί Κομπακχιτζε έχει χρησιμοποιήσει παρόμοια ρητορική, προσδιορίζοντας μάλιστα το 2030 ως προθεσμία για την επαναρρόφηση της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας.

    Η η Ρωσία άργησε να ανταποκριθεί στα μηνύματα της γεωργιανής ηγεσίας για αυτό το θέμα. Η προεπιλεγμένη επίσημη ρωσική θέση παραμένει αυτή που διατύπωσε ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν το 2015, όταν είπε ότι η εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας ήταν απόφαση του λαού της Γεωργίας, της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας και ότι η Ρωσία θα δεχόταν "όποια απόφαση" κι αν λάβουν.

    Τα λόγια του Πούτιν ήταν σκόπιμα ασαφή και αγνόησε το ερώτημα πώς ακριβώς θα απαντούσε το Κρεμλίνο. Αυτό δεν είναι άσκοπο ερώτημα: εάν υπήρχε κάποιου είδους συμφωνία, η Ρωσία θα ήταν υποχρεωμένη να ανακαλέσει την επίσημη αναγνώριση της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας και επίσης να κάνει κάτι για τις άλλες χώρες που έπεισε να κάνουν το ίδιο (Νικαράγουα, Βενεζουέλα, Συρία, και το Ναούρου αναγνωρίζουν επίσης την Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία).

    Η πρώτη σοβαρή απάντηση στις πρόσφατες πρωτοβουλίες της Γεωργίας ήταν μια δήλωση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στη Νέα Υόρκη στις 28 Σεπτεμβρίου. Ενώ ο Λαβρόφ ήταν γενικά θετικός, επανέλαβε λίγο πολύ τη θέση του Πούτιν το 2015.

    Ωστόσο, η ρητορική της γεωργιανής κυβέρνησης για την αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας δεν απευθύνεται μόνο σε ξένο κοινό. Είναι επίσης για τους Γεωργιανούς ψηφοφόρους ενόψει των επερχόμενων κοινοβουλευτικών εκλογών. Το κυβερνών κόμμα, Γεωργιανό Όνειρο, τροφοδοτεί ελπίδες στους απλούς Γεωργιανούς για την επιστροφή της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας.

    Ωστόσο, χωρίς την έγκριση της Μόσχας, είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς τη διεξαγωγή ουσιαστικών διαπραγματεύσεων και υπάρχουν πολλές επιπλοκές. Η Αμπχαζία και η Νότια Οσετία όχι μόνο αναγνωρίζονται επίσημα από τη Ρωσία, αλλά χρησιμοποιούνται επίσης σε μεγάλο βαθμό από τον ρωσικό στρατό. Υπάρχουν στρατιωτικές βάσεις και μονάδες της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας (FSB) που αναπτύσσονται και στις δύο περιοχές. Δεν είναι επίσης σαφές εάν οι ελίτ στην Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία θα ήταν πρόθυμες να υποστηρίξουν την ενοποίηση.

    Προς το παρόν, η Ρωσία ίσως δεν βλέπει κανένα λόγο να αφιερώσει σοβαρή προσοχή σε ένα τόσο περίπλοκο ζήτημα: τελικά, δεν είναι ακόμη σαφές με ποιον θα έχει να κάνει στην Τιφλίδα μετά τις εκλογές. Η δημοσκόπηση δείχνει ότι θα μπορούσε να πάει είτε με τον άλλο τρόπο.

    Σίγουρα κρέμονται πολλά από τις εκλογές. Το κόμμα Γεωργιανό Όνειρο έχει μετατρέψει την ψηφοφορία σε ζήτημα ζωής και θανάτου. Οι απειλές της να απαγορεύσει τα κόμματα της αντιπολίτευσης εάν κερδίσει τις εκλογές έχουν κάνει την αντιπολίτευση πιο θυμωμένη και πιο αποφασιστική.

    Εν τω μεταξύ, το κυβερνών κόμμα και ο ιδρυτής του Ιβανισβίλι έχουν σχεδόν λιγότερα κίνητρα: έχουν δημιουργήσει πάρα πολλούς εχθρούς τόσο στο εσωτερικό όσο και στη Δύση. Μια απώλεια εξουσίας θα μπορούσε να οδηγήσει τον Σαακασβίλι να αποφυλακιστεί και ο Ιβανισβίλι να παίρνει τη θέση του πίσω από τα κάγκελα.

    Εάν το Γεωργιανό Όνειρο όντως κερδίσει, τότε θα είναι προς το συμφέρον του -όπως και της Μόσχας- να συνεχίσει να μιλά για επανένταξη της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Η έναρξη μιας τέτοιας διαδικασίας θα επέτρεπε στο Κρεμλίνο να φαίνεται σαν να βοηθά έναν γείτονα να αποκαταστήσει την εδαφική του ακεραιότητα (σε άμεση αντίθεση με αυτό που κάνει η Ρωσία στην Ουκρανία). Και ακόμη κι αν όλα δεν καταλήξουν σε τίποτα, ή σχεδόν τίποτα, θα περιλαμβάνει επαφές υψηλού επιπέδου μεταξύ των δύο κρατών. Το θέμα των αποσχισμένων περιοχών μπορεί να συζητηθεί σοβαρά μόνο μεταξύ πολιτικών ηγετών, όχι πρεσβευτών, και αυτό σημαίνει ότι οι δεσμοί Ρωσίας-Γεωργίας θα συνεχίσουν να ενισχύονται.

    Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.

    Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου

    Διαβάστε ακόμα για:

    ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ;

    ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ