Η ηλεκτρονική ψηφοφορία που θα δοκιμάσει στη Μόσχα ο Πούτιν θυμίζει τον "Μεγάλο Αδερφό"

Του Andrey Pertsev

Οι ρωσικές αρχές πρόκειται να δοκιμάσουν νέους τρόπους χειραγώγησης των εκλογικών αποτελεσμάτων κατά τις εκλογές για τη Δούμα της Μόσχας τον Σεπτέμβριο. Εκτός από το φιλτράρισμα των υποψηφίων, θα επεκτείνουν  το ηλεκτρονικό σύστημα ψηφοφορίας, αφαιρώντας σχεδόν εξ ολοκλήρου τα έντυπα ψηφοδέλτια.

Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι εύκολο να εγγυηθεί κανείς τη νίκη των υποψηφίων τόσο από το κυβερνών κόμμα της Ενωμένης Ρωσίας όσο και από την αντιπολίτευση που θεωρούνται εντός του συστήματος. Φαίνεται πιθανό ότι το Κρεμλίνο θα επιδιώξει στη συνέχεια να εφαρμόσει αυτήν τη διαδικασία για τις εθνικές κοινοβουλευτικές εκλογές το 2026.

Οι εκλογές της Δημοτικής Δούμας της Μόσχας το 2019 προκάλεσαν μεγάλο πονοκέφαλο στο Δημαρχείο. Όταν η Εκλογική Επιτροπή αρνήθηκε να εγγράψει ως υποψήφιους αρκετούς διάσημους πολιτικούς της αντιπολίτευσης, δεκάδες χιλιάδες Μοσχοβίτες βγήκαν στους δρόμους σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Στο τέλος, είκοσι από τους σαράντα πέντε βουλευτές που εκλέχθηκαν στη Δούμα της πόλης της Μόσχας σε περιφέρειες με μία εντολή επικυρώθηκαν από την εφαρμοφή Smart Voting που είχε δημιουργηθεί από ηγέτη της αντιπολίτευσης Alexei Navalny (ένα εργαλείο σχεδιασμένο για να μεγιστοποιήσει τη ζημιά στην Ενωμένη Ρωσία). Και αρκετοί βουλευτές που εκλέχθηκαν εκείνη τη χρονιά ήταν ένθερμοι επικριτές του Δημαρχείου, ψηφίζοντας επανειλημμένα κατά των σχεδίων της κεντρικής διοίκησης.

Οι υποψήφιοι που προτάθηκαν από την Ενωμένη Ρωσία για τις εκλογές του Σεπτεμβρίου είναι παρόμοιοι με το 2019: πιστοί, εύκολα διαχειρίσιμοι και ελάχιστα γνωστοί στους ψηφοφόρους. Περιλαμβάνουν υφιστάμενους αναπληρωτές, κρατικούς υπαλλήλους και ορισμένους αθλητές. Τα πιο διάσημα ονόματα είναι ο κοσμοναύτης Anton Shkaplerov και ο Rodion Gazmanov, ο γιος ενός διάσημου τραγουδιστή ποπ της σοβιετικής εποχής (κανείς δεν φαίνεται να ενοχλείται που αυτοί οι άνδρες είναι σχεδόν εντελώς άγνωστοι ως πολιτικοί). Εν τω μεταξύ, για να διατηρηθεί η ψευδαίσθηση του πλουραλισμού, θα υπάρξει ποσόστωση για τους υποψηφίους της αντιπολίτευσης εντός του συστήματος, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από το Κομμουνιστικό Κόμμα, τον κεντρώο Νέο Λαό και το ακραίο εθνικιστικό Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα της Ρωσίας (LDPR).

Από το Κρεμλίνο μέχρι τους δήμους, οι ρωσικές αρχές έμαθαν εδώ και πολύ καιρό πώς να εμποδίζουν τους επικίνδυνους εκλογικούς υποψηφίους. Ακόμα κι έτσι, αυτά τα φίλτρα γίνονται ακόμα πιο δύσκολο να περάσουν. Για παράδειγμα, όσοι χαρακτηρίζονται ως "ξένοι πράκτορες" απαγορεύεται πλέον να είναι υποψήφιοι στις εκλογές, πράγμα που σημαίνει ότι οι δημοφιλείς βουλευτές της Δούμας της Μόσχας Μιχαήλ Τιμόνοφ, Ντάρια Μπεσεντίνα και Γεβγκένι Στούπιν δεν θα μπορούν να είναι υποψήφιοι ξανά.

Ένα άλλο φίλτρο είναι το διοικητικό αδίκημα της "εμφάνισης εξτρεμιστικών συμβόλων", το οποίο μπορεί να τιμωρηθεί με την αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου. Ο κατάλογος τέτοιων συμβόλων είναι μακρύς και περιλαμβάνει το λογότυπο της οργάνωσης του Ναβάλνι. Και είναι ο λόγος για τον οποίο οι κομμουνιστές υποψήφιοι Ντμίτρι Σαράεφ και Ιγκόρ Σουχάνοφ, καθώς και ένας υποψήφιος από το φιλελεύθερο κόμμα Yabloko, Βλαντιμίρ Καλίνιν, έχουν ήδη αποκλειστεί.

Ωστόσο, όλα αυτά τα κόλπα δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με το σημαντικότερο νέο όπλο του Δημαρχείου: την καθολική ηλεκτρονική ψηφοφορία. Στις εκλογές της Μόσχας του 2019, η ηλεκτρονική ψηφοφορία εξακολουθούσε να εφαρμόζεται και χρησιμοποιήθηκε μόνο σε τρεις περιφέρειες. Αυτή τη φορά θα κυριαρχήσει η ηλεκτρονική ψηφοφορία. Η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή της Ρωσίας επέτρεψε στις περιφερειακές επιτροπές να καθορίσουν τους κανόνες και τις παραμέτρους της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στις περιοχές τους, και αυτό σημαίνει ότι η Μόσχα έχει τη δύναμη να προσπαθήσει και να απαλλαγεί από τα έντυπα ψηφοδέλτια.

Βασικό ρόλο στη διαδικασία αυτή θα διαδραματίσουν τα ηλεκτρονικά τερματικά ψηφοφορίας. Σε προηγούμενες εκλογές στη Μόσχα, το προσωπικό των εκλογικών τμημάτων ενθάρρυνε τους ψηφοφόρους να χρησιμοποιούν αυτά τα ηλεκτρονικά τερματικά αντί να συμπληρώνουν χάρτινα ψηφοδέλτια. Και αυτό φαίνεται να ήταν πολύ επιτυχημένο—τα ηλεκτρονικά τερματικά αποφεύγουν το ζήτημα της ευρείας απροθυμίας να εισαγάγουν προσωπικά στοιχεία στο διαδίκτυο (οι ψηφοφόροι ανησυχούν μήπως γίνουν στόχος απατεώνων).

Η δημοτικότητα των ηλεκτρονικών τερματικών σημαίνει ότι οι αρχές της Μόσχας είναι σε θέση να υποβαθμίσουν τα έντυπα ψηφοδέλτια σε δευτερεύοντα ρόλο. Τώρα, για να ψηφίσετε με χάρτινο ψηφοδέλτιο τον Σεπτέμβριο, πρέπει να υποβάλετε εκ των προτέρων ειδική αίτηση (την ημέρα της ψηφοφορίας, η Εφορευτική Επιτροπή θα εκδώσει μόνο έντυπα ψηφοδέλτια για "καλούς λόγους"). Για να ψηφίσετε όμως με τα ηλεκτρονικά τερματικά, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να εμφανιστείτε.

Αναμφισβήτητα, η ηλεκτρονική ψηφοφορία βοηθά στην παραποίηση των εκλογών. Το παλιό, βασισμένο σε χαρτί σύστημα μπορούσε να φέρει επιτυχώς νίκες για την Ενωμένη Ρωσία, αλλά ήταν λιγότερο ικανό να εξασφαλίσει την εκλογή ασήμαντων υποψηφίων της αντιπολίτευσης εντός του συστήματος. Τώρα, η ηλεκτρονική ψηφοφορία θα βοηθήσει στην παροχή των ψήφων που απαιτούνται για να κερδίσουν οι υποψήφιοι αυτοί τα αξιώματα.

Η ηλεκτρονική ψηφοφορία διευκολύνει επίσης την κινητοποίηση του εκλογικού σώματος και την αύξηση της συμμετοχής (κάτι που πάντα επιδιώκει το Κρεμλίνο). Για να ψηφίσετε μέσω ηλεκτρονικών τερματικών, πρέπει να σαρώσετε το διαβατήριό σας, ενώ η διαδικτυακή ψηφοφορία πραγματοποιείται μέσω της πύλης Gosuslugi, πράγμα που σημαίνει ότι οι επικεφαλής κρατικών εταιρειών και άλλοι πιστοί επιχειρηματίες μπορούν ενδεχομένως να παρακολουθούν πώς ψηφίζουν οι υπάλληλοί τους σε πραγματικό χρόνο. Ακόμα κι αν αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει ακόμη, η προοπτική μιας τέτοιας επιτήρησης θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να τρομάξει το προσωπικό να ψηφίσει.

Εφόσον το πείραμα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στη Μόσχα είναι επιτυχημένο, θα εφαρμοστεί σε ολόκληρη τη Ρωσία για τις εκλογές της Κρατικής Δούμας του 2026. Το Κρεμλίνο θα το χρησιμοποιήσει για να λύσει περιστασιακά "προβλήματα" που εξακολουθούν να δημιουργούνται από τις εθνικές και περιφερειακές εκλογές.

Για παράδειγμα, στις τελευταίες εκλογές της Κρατικής Δούμας μερικοί υποψήφιοι της αντιπολίτευσης εντός του συστήματος κέρδισαν απροσδόκητα τους αντιπάλους τους της Ενωμένης Ρωσίας. Και πολλές ρωσικές πόλεις με περισσότερους από ένα εκατομμύριο κατοίκους (Γεκατερίνμπουργκ, Νοβοσιμπίρσκ, Κρασνογιάρσκ) επέστρεψαν λιγότερο από το 30% υποστήριξη για την Ενωμένη Ρωσία. Τώρα, αυτά τα προβλήματα μπορούν να "λυθούν" με την εγκατάσταση ηλεκτρονικών τερματικών ψηφοφορίας σε μέρη όπου η Ενωμένη Ρωσία παραδοσιακά καταγράφει κακές επιδόσεις. Τα αποτελέσματα μπορούν στη συνέχεια να παραποιηθούν για να εξασφαλιστεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ταυτόχρονα, η ηλεκτρονική ψηφοφορία θα επιτρέψει στο Κρεμλίνο να απαλλαγεί από τις υπηρεσίες των τοπικών ελίτ. Η προεδρική διοίκηση μπορεί να προτείνει απρόσωπους γραφειοκράτες και κομματικούς λειτουργούς ως υποψηφίους χωρίς να ανησυχεί ότι μπορεί να ηττηθούν. Όλοι οι υποψήφιοι που δεν θέλουν να δουν να εκλέγονται σε περιφέρειες με μία θητεία μπορεί να χαρακτηριστούν "ξένοι πράκτορες" ή να καταδικαστούν για εμφάνιση "εξτρεμιστικών" συμβόλων.

Η ηλεκτρονική ψηφοφορία θα σημαίνει επίσης ότι το κομματικό σύστημα της Ρωσίας, το οποίο αντιμετωπίζει κρίση νομιμότητας λόγω της αντιδημοφιλίας των κομμάτων εντός του συστήματος, μπορεί να διατηρηθεί — αυξάνοντας με δόλια τον αριθμό των ψήφων που λαμβάνουν τα κόμματα εντός του συστήματος.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι τα ομοσπονδιακά και περιφερειακά κοινοβούλια θα είναι ακόμη πιο ευέλικτα από ό,τι είναι σήμερα. Και τα ποσοστά συμμετοχής στις εκλογές θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Υπάρχει μόνο ένα μειονέκτημα. Εάν η Ρωσία βιώσει μια περίοδο πολιτικών αναταράξεων, αυτού του είδους το εικονικό εκλογικό σύστημα θα μπορούσε να καταρρεύσει εν μία νυκτί. Οι βουλευτές που εκλέγονται μέσω ηλεκτρονικής ψηφοφορίας δεν θα μπορούν να επηρεάσουν τους "ψηφοφόρους" τους, οι οποίοι δεν γνωρίζουν ποιοι είναι και δεν θα τους αποδώσουν καμία εξουσία. Οι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου, ωστόσο, προτιμούν να μην σκέφτονται τέτοια σενάρια.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.  


Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου