Ο Πούτιν ταπείνωσε τον Σοϊγκού με την αναβάθμιση Μπελούσοφ

Της Tatiana Stanovaya

Η πρώτη απόφαση του Βλαντιμίρ Πούτιν μετά την επίσημη ορκωμοσία του για πέμπτη διαδοχική θητεία ήταν να διορίσει εκ νέου τον Μιχαήλ Μισούστιν ως πρωθυπουργό (το Σύνταγμα της Ρωσίας υποχρεώνει την κυβέρνηση να παραιτηθεί πριν από την προεδρική ορκωμοσία).

Πράγματι, οι περισσότεροι υπουργοί επέστρεψαν στις προηγούμενες θέσεις τους. Αλλά ο Πούτιν προκάλεσε κάποια έκπληξη προσφέροντας τη θέση του υπουργού Άμυνας στον Αντρέι Μπελούσοφ, οικονομολόγο και πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης. Ο νυν υπουργός Άμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, μετακινήθηκε για να ηγηθεί του Συμβουλίου Ασφαλείας, αντικαθιστώντας τον ισχυρό Νικολάι Πατρούσεφ.

Η απομάκρυνση του Σοϊγκού έρχεται εν μέσω μιας αυξανόμενης σύγκρουσης μεταξύ του υπουργείου Άμυνας και του στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος της Ρωσίας. Ενώ οι στρατηγοί διαμαρτύρονταν για καθυστερήσεις στην παραγωγή, την ποιότητα του στρατιωτικού εξοπλισμού και τις δυσκολίες με την εξυπηρέτηση, οι αρχηγοί του αμυντικού τομέα κατηγόρησαν τον στρατό για διαφθορά και για μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Σε τέτοιες διαφωνίες, ο Πούτιν τείνει να αποφεύγει να πάρει μέρος και επιδιώκει να αναβαθμίσει τις σχέσεις και να αναγκάσει τους πάντες να συνεργαστούν πιο παραγωγικά.

Ως αποτέλεσμα, ήταν ο Μπελούσεφ - ο οποίος έχει εργαστεί στο παρελθόν για την "τεχνολογική κυριαρχία", την καινοτομία και την επίβλεψη της παραγωγής drone - που ήρθε στο προσκήνιο. Μαζί με την οικονομική του εμπειρία, ο Μπελούσεφ είναι γνωστός για το ότι είναι βαθιά θρησκευόμενος, κάτι ασυνήθιστο για έναν τεχνοκράτη οικονομολόγο, για τον πατριωτισμό του (ήταν ένα από τα λίγα δημόσια πρόσωπα που υποστήριξαν αμέσως την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014), την πίστη του και την εμπειρία του συνεργασίας με τον Πούτιν. Ενώ ο διορισμός του φαίνεται να ακολουθεί μια συγκεκριμένη λογική, είναι επίσης ένα πείραμα. Τώρα ο Μπελούσεφ πρέπει να δικαιολογήσει την επιλογή του.

Θα ήταν υπερβολικό, ωστόσο, να χαρακτηρίσουμε την προώθηση του Μπελούσεφ ως επιλογή με καθαρά στρατιωτικά κριτήρια. Είναι λιγότερο απόδειξη της εμπιστοσύνης του Πούτιν παρά μια αντανάκλαση του τρόπου με τον οποίο είχε περιθωριοποιηθεί στο προηγούμενο υπουργικό συμβούλιο. Δεν είναι ο πρώτος οικονομικός τεχνοκράτης που έχει προαχθεί μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022: ο Ντμίτρι Πατρούσεφ (γιος του πρώην επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας) έγινε υπουργός Γεωργίας. Το αστέρι του υπουργού Οικονομικών Άντον Σιλουάνοφ έχει λάμψει ως αποτέλεσμα της φυγής των δυτικών επιχειρήσεων και ο πρώην υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας Ντένις Μαντούροφ έγινε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Αλλά μέχρι τώρα ο Μπελούσοφ ήταν περιφερειακός σύμβουλος. Η κρατικιστική οικονομική προσέγγισή του δεν ταίριαζε στο μοντέλο οικονομικής διαχείρισης κατά της κρίσης που έχει υιοθετηθεί σε καιρό πολέμου.

Υπάρχουν πολλά να ξεδιαλύνουμε όταν πρόκειται για την επιλογή του Μπελούσοφ ως υπουργού Άμυνας. Δεν θα είναι υπεύθυνος για την κινητοποίηση και τη στρατιωτικοποίηση της οικονομίας. Θα είναι πρόκληση για αυτόν να καταλάβει τι χρειάζεται ο στρατός, καθώς δεν έχει στρατιωτική εμπειρία. Ο στρατός πιθανότατα θα είναι δύσπιστος ως προς το να έχει έναν οικονομολόγο υπεύθυνο για την άμυνα και θα είναι εχθρικός απέναντι στην αυξημένη εποπτεία, τους ελέγχους και τις αλλαγές προσωπικού. Τέλος, ο Μπελούσοφ είχε εδώ και καιρό μια διστακτική σχέση με τους πιο  φιλελεύθερους υπουργούς που χειρίζονται χρηματοοικονομικά και οικονομικά ζητήματα στην κυβέρνηση.

Σαφώς, ο Πούτιν θέλει να δείξει ότι απαιτεί μια πιο ρεαλιστική, λιγότερο διεφθαρμένη και πιο επαγγελματική προσέγγιση όσον αφορά τις ανάγκες του στρατού. Αλλά αυτό είναι ένα πείραμα που δεν είναι εγγυημένο ότι θα πετύχει.

Η αντικατάσταση του Πατρούσεφ με τον Σοϊγκού ήταν μια ακόμα πιο αινιγματική απόφαση. Όμως ο Πούτιν είχε δημιουργήσει πρόβλημα στον εαυτό του με την απομάκρυνση του Σοϊγκού Εάν η νέα δουλειά του Σοϊγκού ήταν μικρότερης σημασίας, θα ήταν ταπεινωτική και θα μπορούσε να προκαλέσει τέτοια κριτική στον απερχόμενο υπουργό ώστε να τονίσει τις αδυναμίες του στρατού: κάτι που πρέπει να αποφεύγεται σε καιρό πολέμου.

Ως εκ τούτου, ο Σοϊγκού έπρεπε να φανεί ότι φεύγει με τιμή. Εκτός από γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας, διορίστηκε επίσης αναπληρωτής του Πούτιν στη Στρατιωτική-Βιομηχανική Επιτροπή (όπου ο πρώην πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ είναι ο πρώτος αναπληρωτής του Πούτιν) και έφορος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στρατιωτικής-Τεχνικής Συνεργασίας (ελεγχόμενη ανεπίσημα από τον κρατικό στρατιωτικό όμιλος Rostec και τώρα αναφέρεται στον πρόεδρο και όχι στο υπουργείο Άμυνας).

Είναι σημαντικό να είμαστε σαφείς ότι αυτό είναι αναμφίβολα υποβιβασμός και όχι προαγωγή για τον Σοϊγκού. Η ηγεσία του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν συνοδεύεται από μεγάλο γραφειοκρατικό βάρος, καθώς έχει μικρό προσωπικό, δεν έχει εξουσίες επιβολής του νόμου και δεν μπορεί να δρομολογήσει νομοθεσία. Η επιρροή του εξαρτάται από το ποιος είναι υπεύθυνος.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.  

Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου