Ο Alfredo De Avila απογοητεύεται ολοένα και περισσότερο όταν ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ρεύματος φτάνει στα χέρια του κάθε μήνα. Οι συνεχείς αυξήσεις τιμών στα είδη πρώτης ανάγκης έχουν υποχωρήσει τον τελευταίο χρόνο, ωστόσο το αυξανόμενο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας εξακολουθεί να κατατρώει το εισόδημά του.
"Τα τρόφιμα ήταν η βασική μας ανησυχία, μα πλέον είναι το ρεύμα", λέει ο 75χρονος συνταξιούχος. "Εάν δε θέλει κανείς να καταφύγει σε κεριά και καυσόξυλα, δεν έχει άλλη επιλογή παρά να το πληρώνει".
Για τον κάτοικο του Oakland της Καλιφόρνια, ο λογαριασμός φτάνει από τον μεγαλύτερο πάροχο της πολιτείας, την PG&E, η οποία αύξησε τους λογαριασμούς για οικιακούς πελάτες κατά 13% τον Ιανουάριο, ενώ ενδέχεται να προχωρήσει και σε νέες αυξήσεις φέτος.
Σε πανεθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ, ο πληθωρισμός στην ηλεκτρική ενέργεια για οικίες υπερβαίνει τον ευρύτερο τιμάριθμο. Οι τιμές ήταν αυξημένες κατά 3,6% τον Φεβρουάριο σε ετήσια βάση, ενώ είχαν υποχωρήσει αντίστοιχα για το γάλα ή τα αβγά. Περισσότερες από τρεις στις τέσσερις μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές στις ηπειρωτικές ΗΠΑ έχουν δει αυξήσεις τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας τον τελευταίο μήνα, κάτι που οι ψηφοφόροι μπορεί να συνυπολογίσουν στην αξιολόγηση του Τζο Μπάιντεν εν όψει προεδρικών εκλογών τον Νοέμβριο.
Στη βάση του φαινομένου κρύβονται τεράστιες δαπάνες που πρέπει να χρηματοδοτούν οι εταιρείες κοινής ωφέλειας - κάποιες σχεδιασμένες, κάποιες έκτακτες. Τα δίκτυα από ακτή σε ακτή υποβάλλονταν ήδη σε επισκευές κόστους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για αντικατάσταση γηρασμένων μονάδων ορυκτών καυσίμων με πιο πράσινες εναλλακτικές λύσεις και για να γίνουν τα υπάρχοντα συστήματα πιο ανθεκτικά σε πυρκαγιές, τυφώνες και πλημμύρες. Τώρα τα δίκτυα προσπαθούν επίσης να αυξήσουν την ικανότητα παραγωγής για να ανταποκριθούν σε ένα κύμα ζήτησης που οι ίδιες οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας δεν προέβλεπαν καν πριν από ένα ή δύο χρόνια, εν μέρει λόγω της έκρηξης της τεχνητής νοημοσύνης.
Η ζήτηση το 2028 θα είναι σχεδόν 5% μεγαλύτερη από τα επίπεδα του 2023, αύξηση σχεδόν διπλάσια από εκείνη που περίμεναν οι εταιρείες μόλις πριν έναν χρόνο.
Αναγκαιότητα
Η χρηματοδότηση αυτής της τεράστιας επέκτασης πέραν των δαπανών για τα δίκτυα (υπογειοποίηση γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, πυροπροστασία στύλων και αντικατάσταση παλαιών εγκαταστάσεων ορυκτών καυσίμων με ηλιακούς συλλέκτες και ανεμογεννήτριες) θα επιβαρύνει τελικά τους καταναλωτές. Πρόκειται για διπλή "γροθιά” στα νοικοκυριά, που ήλπιζαν σε κάποια ανακούφιση μετά τις ανεξέλεγκτες τιμές φυσικού αερίου το 2021-2022, που είχαν διογκώσει τους λογαριασμούς.
Οι πελάτες κοινής ωφέλειας θα αισθανθούν κάποια ανακούφιση καθώς οι δαπάνες των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας θα αρχίζουν να μετριάζονται - κάποιοι νωρίτερα από άλλους. Μόλις, δε, ένα δίκτυο ολοκληρώσει τη δημιουργία νέας χωρητικότητας, τα έξοδα θα μπορούν να κατανεμηθούν σε μεγαλύτερη ομάδα πελατών, μειώνοντας πιθανώς τους λογαριασμούς όλων μακροπρόθεσμα. Μεγάλο μέρος αυτής της πρόσθετης χωρητικότητας θα είναι επίσης ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες λειτουργούν με δωρεάν άνεμο και ήλιο. Οι δαπάνες για την ενίσχυση των δικτύων κατά των πυρκαγιών και άλλων επιδεινούμενων καιρικών συνθηκών θα βοηθήσουν στην αποφυγή μεγαλύτερων εξόδων αργότερα. Η PG&E, που εξυπηρετεί τη βόρεια και κεντρική Καλιφόρνια, προβλέπει ότι οι λογαριασμοί της θα μειωθούν κατά 2,8% το 2026.
"Δεν θα είναι φθηνά, αλλά θα είναι ακόμα πιο ακριβά αργότερα, αν αγνοήσουμε το πρόβλημα", λέει η Tammy Johnson, σύμβουλος ηγεσίας στην Bay Area, για τις επενδύσεις στο δίκτυο. Θα προτιμούσε να δει την κυβέρνηση και τη βιομηχανία να καλύπτουν αυτά τα έξοδα αντί να τα συσσωρεύουν στους καταναλωτές. Εξακολουθεί να ταλαιπωρείται από το άλμα στον λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος για το διαμέρισμά δύο υπνοδωματίων της στα 330 δολ. τον Φεβρουάριο από 240 δολ. πέρυσι (αύξηση 38%), αν και τονίζει ότι κατανοεί ότι είναι καλύτερα να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή τώρα, ειδικά έχοντας ζήσει τους κύκλους ακραίων καιρικών φαινομένων στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια.
Για τον De Avila, ο καπνός από τις πυρκαγιές στη Βόρεια Καλιφόρνια πριν από τέσσερα χρόνια ήταν ακόμη μια υπενθύμιση των τρομακτικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Έτσι, έχει λάβει μέτρα για να κάνει το σπίτι του πιο "πράσινο”, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης ηλιακών συλλεκτών. Τα πάνελ αντιστάθμισαν μόνον εν μέρει τη δαπάνη που απαιτείται για τη λειτουργία της νέας του αντλίας θερμότητας.
"Θέλαμε να κάνουμε το σωστό για το περιβάλλον", σημειώνει, "αλλά καταλήξαμε να κάνουμε το λάθος για την τσέπη μας".
Συγκράτηση
Σε ορισμένες περιοχές των ΗΠΑ, οι ρυθμιστικές αρχές προσπαθούν να συγκρατήσουν τις υψηλότερες τιμές. Τον Δεκέμβριο, το Ιλινόις απέρριψε τα φιλόδοξα σχέδια δαπανών δικτύου της Exelon, κατηγορώντας την εταιρεία ότι δεν έκανε αρκετά για να κρατήσει χαμηλά τους λογαριασμούς των πελατών. Η μετοχή της υποχώρησε τότε κατά 16% σε διάστημα τριών ημερών. Η Επιτροπή Δημοσίων Υπηρεσιών της Καλιφόρνια πρότεινε πρόσφατα μια νέα δομή για τους λογαριασμούς κοινής ωφελείας που θεωρητικά θα μειώσει την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας για οικίες, αν και δε συμφωνούν όλοι ότι θα μειώσει πραγματικά το κόστος. Η Δημοκρατική υπουργός Δικαιοσύνης του Μίσιγκαν, Dana Nessel, χαρακτήρισε μια προτεινόμενη αύξηση των τιμών εκεί "παράλογη τόσο ως προς το ύψος, όσο και ως προς τον χρόνο".
Οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, από την άλλη πλευρά, ισχυρίζονται ότι τα συγκεκριμένα κόστη απλούστατα δεν μπορούν να αποφευχθούν. "Πολλά πράγματα συμβαίνουν ταυτόχρονα", λέει η Emily Fisher, στέλεχος του Edison Electric Institute. "Δεν αγνοούμε τις πιθανές επιπτώσεις στους πελάτες, ωστόσο πρέπει να προχωρήσουμε αυτές τις επενδύσεις για να έχουμε ένα αξιόπιστο και προσιτό σύστημα".
Απόδοση - Επιμέλεια: Γιώργος Δ. Παυλόπουλος
