Παλαιό ανατολικό Μπλοκ και Βαλκάνια ο νέος "στόχος" του Venture Capital

Της Carol Matlack


Σαράντα έξι επιχειρήσεις πρώην Κομμουνιστικών χωρών βρίσκονται στη λίστα του BusinessWeek με τις 500 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις "καυτής μεγέθυνσης", έναντι μόλις μίας που περιλαμβανόταν πέρυσι.

Η οικονομική αναβίωση της Κεντρικής Ευρώπης εισέρχεται σε μια νέα φάση. Από την περίοδο της πτώσης του τείχους του Βερολίνου, κλειδιά για την ανάπτυξη της περιοχής αποτέλεσαν το χαμηλό κόστος μεταποίησης και outsourcing. Τώρα όμως, η πλειοψηφία της επιχειρηματικής βάσης μετακινείται από τη Βαλτική στα Βαλκάνια.

Αυτό είναι το κύριο εύρημα της ευρωπαϊκής λίστας "500 Hot Growth Companies" (οι 500 επιχειρήσεις με "καυτή μεγέθυνση") του BW για το 2006, που περιλαμβάνεται σε σχετική έκθεση για τους "πρωταθλητές" μικρού και μεσαίου μεγέθους. Πριν από δύο χρόνια, όταν η λίστα εκδόθηκε από το BusinessWeek για πρώτη φορά - συντάχθηκε από τη μη κερδοσκοπικό Όμιλο Entrepreneurs for Growth των Βρυξελών - δεν περιλάμβανε καμία επιχείρηση από τις χώρες του πρώην κομμουνιστικού μπλοκ. Το 2005, στη λίστα κατόρθωσε να μπει μόλις μία επιχείρηση.

Φέτος, υπάρχουν 46 - από την αλυσίδα καφέ της Λετονίας, Double Coffee και μια τσέχικη εταιρεία λογισμικού, μέχρι την ουγγρική εταιρεία εξεύρεσης ανθρωπίνου δυναμικού CVO Group. Όπως επισημαίνει ο Steve Hollis, επικεφαλής Ευρωπαϊκών αγορών του λονδρέζικου συμβουλευτικού κολοσσού KPMG, "αυτό που εκπλήσσει είναι το, πόσο πολλές από αυτές τις εταιρείες δεν αποτελούν παραδοσιακές μεταποιητικές επιχειρήσεις, αλλά δραστηριοποιούνται σε έξυπνες επιχειρηματικές δραστηριότητες υψηλού διανοητικού επιπέδου".

Αυτό δε σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις της δυτικής Ευρώπης απουσιάζουν. Σε καμία περίπτωση. Η Γερμανία, η Γαλλία και η Βρετανία αποτελούν έδρα των 236 από τις 500 εταιρείες της λίστας, στην οποία κατατάσσονται επιχειρήσεις με βάση την ισχύ τους στη δημιουργία θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας. Οι τρεις αυτές δυτικοευρωπαϊκές χώρες καλύπτουν το 50% των συνολικά 148.700 θέσεων εργασίας των 500 επιχειρήσεων, που δημιουργήθηκαν μεταξύ του 2002 και του 2005 (για μια πλήρη επισκόπηση της λίστας, επισκεφθείτε τον τόπο http://www.businessweek.com/globalbiz/europe/special_reports/20061019europeshot.htm).

"Εξερευνητές" Μεγέθυνσης. Στη φετινή λίστα κυριαρχούν οι μικρές εταιρείες: Τα 4 / 5 απασχολούν λιγότερους από 1.000 υπαλλήλους και είναι αυτές που ενδυναμώνουν την οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης. Η μέση αύξηση κύκλου εργασιών των 500 αυτών εταιρειών διαμορφώνεται στο 18%, ενώ η αύξηση της απασχόλησης σ’ αυτές στο 16%, έναντι συνολικής περυσινής οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 25 της τάξεως του 1,6%. Δραστηριότητες, τόσο διαφορετικές, όσο αυτές της ιταλικής παρασκευάστριας θαλαμηγών, Ferretti, της ισπανικής εταιρείας υπηρεσιών νοσοκομειακής κατ’ οίκον περίθαλψης, Intercentros Ballesol και της πρωτοεμφανιζόμενης γερμανικής εταιρείας πώλησης T-shirts ειδικής παραγγελίας διαμέσου του Internet, Spreadshirt, κατάφεραν, όλες, να καινοτομήσουν. Το 1 / 3 είναι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, που καλύπτουν όλους τους τομείς, από εταιρείες "outsourcing" πληροφορικής, μέχρι εταιρείες συμβούλων ενοποίησης πληροφοριακών συστημάτων.

Πολλές από αυτές τις "γεννήτριες" ανάπτυξης ανακαλύπτουν μεγέθυνση αρκετά μακριά από τα ευρωπαϊκά σύνορα. Για παράδειγμα, η γαλλική εταιρεία ανάπτυξης παιχνιδιών, τα οποία "φορτώνονται" μέσω κινητών τηλεφώνων, Gameloft, βρίσκεται στην 1^η θέση της φετινής λίστας. Οικοδόμησε μια δραστηριότητα αξίας 58,5 εκατ. δολ. πραγματοποιώντας συμφωνίες με πάροχους κινητής τηλεφωνίας σε περισσότερες από 70 χώρες. Διατηρεί μισή ντουζίνα εργαστηρίων ανάπτυξης σε τρεις διαφορετικές ηπείρους, στα οποία διαμορφώνει παιχνίδια, όπως το Derek Jeter Pro Baseball και το Prince of Persia, το οποίο "χαλάει κόσμο" στην Ασία. Όπως σημειώνει ο Γενικός Διευθυντής, Michel Guillemot, "καθένας, από το Κονγκό μέχρι τη Σιβηρία μπορεί να παίξει τα παιχνίδια μας".

Venture Capital: "Πάμε Ανατολή". Παρόλα αυτά, τη μεγάλη αλλαγή φέτος συνιστά ο κατακλυσμός από την Ανατολή. Γιατί τώρα; Ένας λόγος είναι ότι, υπάρχουν πιο πολλά κεφάλαια να τροφοδοτήσουν τις μικρές επιχειρήσεις της περιοχής. Η διεύρυνση της Ε.Ε. προς τα ανατολικά το 2004 παρείχε ουσιαστική στήριξη, καθώς έδωσε στους επιχειρηματίες την απαραίτητη ψυχολογική ώθηση και ταυτόχρονα, αύξησε την εμπιστοσύνη των ξένων. Οι ξένες επενδύσεις στα οκτώ νέα κεντροευρωπαϊκά κράτη - μέλη της Ε.Ε. αυξήθηκαν πέρυσι κατά 20%, στα 32,3 δισ. δολ. Πρόσφατη μελέτη του European Venture Capital Association αποκάλυψε ότι η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη αποτελούν για τα ευρωπαϊκά venture funds προτιμότερους προορισμούς νέων επενδύσεων, απ’ ότι η δυτική Ευρώπη, η Ασία και οι ΗΠΑ.

Τα αποκαλούμενο "ριψοκίνδυνο χρήμα" ήταν αυτό που βοήθησε την CVO Group που εδρεύει στη Βουδαπέστη να σταθεί στα πόδια της. Έχοντας ιδρυθεί το 1996, η CVO βρέθηκε σε τροχιά ταχείας ανάπτυξης το 2001, όταν κάποια funds, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν και η λονδρέζικη 3i Group διοχέτευσε στην επιχείρηση 3 εκατ. δολάρια. Από τότε, τα έσοδά της σχεδόν εξαπλασιάσθηκαν, στα 17 εκατ. δολ., ενώ το προσωπικό της αυξήθηκε από τα 75 στα 200 άτομα, τα οποία εργάζονται σε εννέα διαφορετικές χώρες της περιοχής. "Η έγκαιρη αυτή κεφαλαιακή ένεση παρείχε σημαντική βοήθεια στην ισχυροποίηση των δραστηριοτήτων μας και προσέθεσε βάθος", σημειώνει η γεννημένη στη Σκωτία, Γενική Διευθύντρια της εταιρείας, Norrie Sinclair. Αυτό έδωσε στη CVO τη δυνατότητα συμπίεσης των τιμών πρόσληψης από πλευράς ταχέως επεκτεινόμενων εταιρειών. Όπως σημειώνει ο Sinclair, "υπάρχει εντυπωσιακή ανάπτυξη εδώ και εμείς αποτελούμε βαρόμετρο".

Σε ακμή ο λιανικός τομέας. Η ώθηση από τις πολυεθνικές στον τομέα μεταποίησης και outsourcing στην περιοχή δημιούργησε σημαντικές ευκαιρίες για τους προμηθευτές. Για παράδειγμα, οι πωλήσεις της τσέχικης επιχείρησης μηχανολογικών εργαλείων, Murdter Dvorak, η οποία προμηθεύει τον εκρηκτικά αναπτυσσόμενο τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας της περιοχής, αυξήθηκαν πέρυσι στα 8 εκατ. δολ., έναντι μόλις 306.000 δολ. το 2002.

Η ευνοϊκή συγκυρία βοηθά στην οικοδόμηση μιας μεσαίας τάξης, η οποία παρέχει ώθηση στις τοπικές επιχειρήσεις του λιανικού τομέα και του κλάδου των υπηρεσιών. Η σλοβένικη Engrotus, η οποία ιδρύθηκε το 1990, μετατράπηκε από ένα απλό κατάστημα σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου της χώρας και ανοίγει πλέον καταστήματα σε όλα τα Βαλκάνια. Η Double Coffee, η οποία ξεκίνησε στη Λετονία το 2002, διατηρεί 45 καταστήματα και επεκτείνεται, πια, στις χώρες της Βαλτικής και την Ουκρανία.

Όπως επισημαίνει o συνιδρυτής της μητρικής της Double Coffee, DC Holdings, Nick Ustinov, "το κοινό γίνεται πιο κοινωνικοποιημένο και ανοικτό. Η Riga έχει μετατραπεί σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη". Με τα ηνία να έχουν περάσει στα χέρια φιλόδοξων, νέων ανθρώπων, όπως ο Ustinov, η ανάπτυξη της Κεντρικής Ευρώπης δεν αναμένεται να αποθερμανθεί στο ορατό μέλλον.


Η Matlack είναι επικεφαλής του BusinessWeek στο Παρίσι.
Με τον Jason Bush στη Μόσχα