Ευρώπη: Τα "ραντεβού στις κάλπες" το 2026

Μπορεί σε καμία από τις "μεγάλες" χώρες της Ευρώπης να μην προβλέπονται (φυσικά εκτός απροόπτου) βουλευτικές ή προεδρικές εκλογές τη χρονιά που έρχεται, όμως οι κάλπες θα στηθούν σε αρκετές από τις 27 και οι συνέπειές τους πιθανώς να μην είναι καθόλου αμελητέες για την ΕΕ και το πολιτικό κλίμα που θα διαμορφωθεί τους επόμενους μήνες. Ας δούμε αυτές τις "μάχες" με χρονολογική σειρά.

Πορτογαλία: Τεστ δύναμης για την Ακροδεξιά

Στις 18 Ιανουαρίου θα διεξαχθούν προεδρικές εκλογές στην Πορτογαλία. Ο πρόεδρος παραδοσιακά δεν έχει εμπλοκή στη διακυβέρνηση της χώρας, όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση θα αποτελέσουν ένα τεστ τόσο για τη συντηρητική κυβέρνηση της χώρας υπό τον Λουίς Μοντενέγκρο όσο και για τις "αντοχές" της Δημοκρατίας. Κι αυτό γιατί ο αρχηγός του ακροδεξιού Chega, Αντρέ Βεντούρα, μετά το 22,5% που είχε λάβει το κόμμα του στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, κατεβαίνει τώρα και ως υποψήφιος πρόεδρος, γνωρίζοντας ότι θα είναι δύσκολο μεν να εκλεγεί, αλλά φιλοδοξώντας να είναι μέσα στους δύο πρώτους και να βρεθεί στον δεύτερο γύρο.

Κάτι που με βάση τις δημοσκοπήσεις δεν αποκλείεται, αφού τα ποσοστά του κυμαίνονται κοντά στο 20%. Ενδεικτικό της πολιτικής ρευστότητας είναι το γεγονός ότι πολύ καλά στις δημοσκοπήσεις πηγαίνει και ένας πρώην ναύαρχος, ο Ενρίκε Γκουβέια Μέλο, ο οποίος εμφανίζεται ως υπερκομματικός, αλλά υποστηρίζει σαφώς συντηρητικές θέσεις.

Oυγγαρία: Το τέλος του Ορμπανισμού;

Τον Απρίλιο είναι προγραμματισμένες βουλευτικές εκλογές στην Ουγγαρία. Για πρώτη φορά δείχνει να απειλείται η παντοδυναμία του Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος κυβερνά τη χώρα από το 2010. Σε κάποιες δημοσκοπήσεις το αντιπολιτευτικό TISZA του Πέτερ Μάγκιαρ ξεπερνά ήδη το κυβερνών FIDESZ κατά περίπου τρεις μονάδες, αλλά ο Μαγυάρος πρωθυπουργός έχει αποδείξει και στο παρελθόν ότι είναι πολιτικά επτάψυχος. Σίγουρα αυτή είναι η εκλογική μάχη που θα παρακολουθήσουν με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στις Βρυξέλλες. Μια επικράτηση του Πέτερ Μάγκιαρ θα μπορούσε να σημάνει μια στροφή της Βουδαπέστης σε πιο φιλοευρωπαϊκές θέσεις.

Ο Όρμπαν θα ποντάρει και πάλι στη δύναμή του στις φτωχότερες αγροτικές περιοχές, αξιοποιώντας και τον έλεγχό του στα μεγαλύτερα ΜΜΕ της χώρας. Δεν είναι τυχαίο ότι στην πρωτεύουσα Βουδαπέστη ο δικός του υποψήφιος είχε χάσει τη μάχη απέναντι στον Γκέργκελι Καραστσόνι της αντιπολίτευσης, τον οποίο τώρα οι ουγγρικές αρχές διώκουν ποινικά για τη διοργάνωση του Pride 2025. Ο Όρμπαν θα συνεχίσει με επιθέσεις ενάντια στην ΕΕ, εστιάζοντας σε θέματα ασύλου και μετανάστευσης. Ήδη ο υπουργός Εξωτερικών του, Πέτερ Σιγιάρτο, προανήγγειλε μια "ουγγρική εξέγερση" εναντίον της νέας πολιτικής της ΕΕ για το θέμα. Άλλο θέμα προεκλογικής αντιπαράθεσης θα είναι σίγουρα η βοήθεια της ΕΕ προς την Ουκρανία, με την οποία ο Όρμπαν διαφωνεί σταθερά.

Σκανδιναβία και Βαλτικές: Οι "γείτονες της Ρωσίας"

Το φθινόπωρο είναι προγραμματισμένες βουλευτικές εκλογές στη Σουηδία (τον Σεπτέμβριο) και στη Δανία (το αργότερο μέχρι το τέλος Οκτωβρίου). Είναι δύο χώρες που έχουν αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία λόγω του πολέμου της Ρωσίας με την Ουκρανία και οι οποίες σταθερά υποστηρίζουν τη σκληρή γραμμή απέναντι στη Μόσχα. Το ίδιο ισχύει και για τη Λετονία, όπου οι κάλπες θα στηθούν το αργότερο στις 4 Οκτωβρίου. Δεν αναμένεται να προκύψουν διαφοροποιήσεις απέναντι στη Μόσχα από το εκλογικό αποτέλεσμα εδώ. Σκληρή θα παραμείνει η  στάση τους και στο μεταναστευτικό.

Η Σουηδία κυβερνάται από τους λεγόμενους "Μετριοπαθείς", με κυβέρνηση μειοψηφίας και με την ανοχή των ακροδεξιών "Σουηδών Δημοκρατών". Οι Σοσιαλδημοκράτες ήταν και παραμένουν και τώρα στις δημοσκοπήσεις πρώτο κόμμα, αλλά τα ποσοστά των κομμάτων δεν δείχνουν να διαφοροποιούνται ουσιαστικά σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2022, οπότε φαντάζει δύσκολο να υπάρξει κάποια θεαματική αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό.

Αντιθέτως, σημαντικές ανακατατάξεις δείχνουν οι δημοσκοπήσεις στη Δανία σε σχέση με το αποτέλεσμα των εκλογών του 2022. Οι κυβερνώντες (σε συνασπισμό με τους Φιλελεύθερους) Σοσιαλδημοκράτες είδαν τα ποσοστά τους να πέφτουν από το 27,5% στο 18,5% και είναι άγνωστο αν θα μπορέσουν να ανακάμψουν και να συνεχίσουν να έχουν τον πρώτο λόγο για τη διακυβέρνηση της χώρας. Η ηγέτης τους και πρωθυπουργός Μέτε Φρέντερικσεν είναι εξαιρετικά δραστήρια τελευταία στην εξωτερική πολιτική, αλλά στο εσωτερικό της χώρας η δημοφιλία της έχει μειωθεί σημαντικά.

Ασάφεια σε Σλοβενία και Βουλγαρία

Εκλογές θα πρέπει να γίνουν και στη Σλοβενία, χωρίς ακόμη να έχει οριστεί η ημερομηνία τους. Εκεί είναι πιθανή πάντως μια επιστροφή του εθνικιστικού συντηρητικού SDS (Σλοβένικο Δημοκρατικό Κόμμα) του Γιάνεζ Γιάνσα, το οποίο ωστόσο παραμένει στις τάξεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Το SDS προηγείται στις δημοσκοπήσεις του GS (Κίνημα Ελευθερίας) του σημερινού πρωθυπουργού Ρόμπερτ Γκόλομπ, από το οποίο είχε ηττηθεί με μεγάλη διαφορά το 2022. Τώρα το κλίμα έχει αλλάξει και η μάχη αναμένεται αμφίρροπη.

Πιθανότατα νέες εκλογές να χρειαστεί να γίνουν ξανά στη Βουλγαρία, μετά την πρόσφατη παραίτηση της κυβέρνησης. Το σίγουρο είναι ότι μέχρι τον Νοέμβριο θα πρέπει να γίνουν προεδρικές εκλογές για τον διάδοχο του Ρούμεν Ράντεφ, ο οποίος βρίσκεται σε αυτό το αξίωμα ήδη από το 2017 και θεωρείται στη Δύση "φιλικός προς τη Μόσχα". Μπορεί το προεδρικό αξίωμα να μην έχει "καθημερινές πολιτικές αρμοδιότητες", αλλά στις αλλεπάλληλες κυβερνητικές κρίσεις που έχει βιώσει η χώρα τα τελευταία χρόνια ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας δεν είναι καθόλου αμελητέος. Συνεπώς, οι προεδρικές εκλογές θα αποκτήσουν πιθανώς εντονότερο πολιτικό περιεχόμενο.

Πηγή: Deutsche Welle