Μυστική μονάδα πληροφοριών στην τουρκική πρεσβεία στη Χάγη συγκεντρώνει πληροφορίες για δημοσιογράφους και αντιφρονούντες

Η τουρκική κυβέρνηση έχει δημιουργήσει και λειτουργήσει μια μυστική μονάδα πληροφοριών εντός της πρεσβείας της στη Χάγη για να συλλέγει πληροφορίες για δημοσιογράφους, αντιφρονούντες και επικριτές του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με κρατικά έγγραφα που εξασφάλισε το Nordic Monitor.

Πρόκειται για ένα ακόμη επεισόδιο της ολοένα και πιο επιθετικής εκστρατείας καταστολής της Άγκυρας, η οποία εκτείνεται πέρα από τα σύνορα, καταχράται την διπλωματική ασυλία και χρησιμοποιεί τους κρατικούς θεσμούς ως όπλα για να φιμώσει αντιπάλους στο εξωτερικό.

Το αρχικό διαβαθμισμένο έγγραφο, με τη σφραγίδα Gizli (Μυστικό), διαβιβάστηκε για πρώτη φορά στο τμήμα εξωτερικών σχέσεων του υπουργείου Εσωτερικών (İçişleri Bakanlığı Dış İlişkiler Dairesi) στις 21 Οκτωβρίου 2025. Μία εβδομάδα αργότερα, στις 28 Οκτωβρίου, ο αναπληρωτής επικεφαλής του τμήματος Turgay Olgun το διαβίβασε, μαζί με μια συνοδευτική επιστολή με την ένδειξη επίσης μυστική, στη Γενική Διοίκηση Χωροφυλακής (Jandarma) και στη Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας (Emniyet) για άμεση δράση.

Η αλυσίδα των διαβιβάσεων υπογραμμίζει πόσο σοβαρά αντιμετωπίζει η Άγκυρα τις πληροφορίες που συλλέγονται εκτός τουρκικού εδάφους.

Τα έγγραφα αποκαλύπτουν ότι η τουρκική πρεσβεία στη Χάγη άρχισε πρόσφατα να φιλοξενεί μια μυστική μονάδα πληροφοριών. Αυτή η μονάδα δεν είχε ως αποστολή την διπλωματική επικοινωνία ή τις προξενικές υποθέσεις, αλλά τη συστηματική παρακολούθηση και καταγραφή του προφίλ πολιτικών εξόριστων, δημοσιογράφων και υποτιθέμενων αντιπάλων σε κοινότητες της διασποράς σε όλη την Ευρώπη.

Το Nordic Monitor έχει καταγράψει παρόμοιες επιχειρήσεις σε άλλες τουρκικές πρεσβείες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στο Βερολίνο, τη Βιέννη, τις Βρυξέλλες, την Οτάβα και την Ουάσινγκτον, αντανακλώντας ένα ευρύτερο παγκόσμιο δίκτυο διπλωματικών αποστολών που χρησιμοποιούνται ως επιχειρησιακές βάσεις για εργασίες πληροφοριών.

Η επιχείρηση στη Χάγη διευθύνεται από τον Συνταγματάρχη Αχμέτ Μουράτ Καρατσάμ, ο οποίος έφτασε στις 4 Οκτωβρίου 2024, υπό την διπλωματική κάλυψη του "συμβούλου". Συνεργάστηκε με τον αρχηγό της αστυνομίας Τουντσάι Κιζίλτουγκ, ο οποίος στάλθηκε από την Τουρκία στις 30 Σεπτεμβρίου 2024 με τον ίδιο τίτλο. Και οι δύο άνδρες πιστεύεται ότι έχουν ισχυρούς δεσμούς με τις τουρκικές δομές πληροφοριών και ήταν ενσωματωμένοι στην πρεσβεία ειδικά για να διεξάγουν και να συντονίζουν δραστηριότητες πληροφοριών αντί να ασχολούνται με γνήσιο διπλωματικό έργο.

Οι μυστικές επιχειρήσεις εντάθηκαν μετά τον διορισμό της πρέσβειρας Φατμά Τζερέν Γιαζγκάν, μιας πράκτορα πληροφοριών με μακρά καριέρα στον Εθνικό Οργανισμό Πληροφοριών (MIT) και αργότερα στον κλάδο πληροφοριών του υπουργείου Εξωτερικών. Η Γιαζγκάν προηγουμένως ηγούνταν της Διεύθυνσης Ασφάλειας και Έρευνας (Araştırma ve Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü), η οποία ήταν ευρέως γνωστή για τη λειτουργία της ως μυστική υπηρεσία πληροφοριών του υπουργείου Εξωτερικών. Αφού ο Χακάν Φιντάν, πρώην αρχηγός των πληροφοριών, ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών το καλοκαίρι του 2023, η διεύθυνση μετονομάστηκε σε Διεύθυνση Πληροφοριών και Έρευνας, αντανακλώντας μια ακόμη πιο ανοιχτή "συγχώνευση" της εξωτερικής πολιτικής με επιχειρήσεις πληροφοριών.

Η τοποθέτησή της στην Ολλανδία, μέλος του ΝΑΤΟ, κράτος της ΕΕ και έδρα μιας από τις πιο πολιτικά ενεργές κοινότητες της τουρκικής διασποράς, θεωρήθηκε από πολλούς αναλυτές στρατηγικής σημασίας. Η άφιξη της Γιαζγκάν δημιούργησε ένα περιβάλλον στο οποίο το έργο των μυστικών υπηρεσιών όχι μόνο ήταν ανεκτό εντός της πρεσβείας, αλλά καλλιεργούνταν ενεργά. Η παρουσία της ευθυγράμμιζε τους διπλωματικούς και τους στόχους ασφαλείας με τρόπο που θόλωνε τον διαχωρισμό μεταξύ διπλωματίας και μυστικών επιχειρήσεων, ένα σήμα κατατεθέν της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια.

Τα έγγραφα απαριθμούν τέσσερις Τούρκους υπηκόους, οι οποίοι έγιναν στόχος της μονάδας πληροφοριών με έδρα τη Χάγη. Η συμπερίληψή τους καταδεικνύει τόσο το εύρος των δραστηριοτήτων της μονάδας όσο και τον βαθμό λεπτομέρειας με τον οποίο η πρεσβεία συνέλεξε, επεξεργάστηκε και διαβίβασε πληροφορίες σχετικά με κατοίκους σε κοινότητες της διασποράς πίσω στην Τουρκία. Αυτή η μορφή στοχευμένης παρακολούθησης αντικατοπτρίζει ένα ευρύτερο μοτίβο στο οποίο η Άγκυρα στοχοποιεί τους επικριτές του Προέδρου Ερντογάν, επιδιώκει την έκδοσή τους μέσω της κατάχρησης νομικών μηχανισμών, πιέζει τις κυβερνήσεις υποδοχής και εκφοβίζει ή παρενοχλεί συγγενείς τους στην Τουρκία.

Οι πληροφορίες που συλλέχθηκαν στη Χάγη δεν κατέληξαν σε διπλωματικά αρχεία. Ένα δεύτερο διαβαθμισμένο έγγραφο, που συντάχθηκε ως επίσημο ανακοινωθέν με ημερομηνία 30 Σεπτεμβρίου 2025, δείχνει ότι οι πληροφορίες που συλλέχθηκαν από την πρεσβεία ενσωματώθηκαν άμεσα στον μηχανισμό εσωτερικής ασφάλειας της Τουρκίας. Σε αυτό το ανακοινωθέν, ο Μπαρίς Οζντεμίρ, αναπληρωτής επικεφαλής του τμήματος αντιτρομοκρατίας της Γενικής Διεύθυνσης Ασφαλείας, διέταξε τις επαρχιακές αστυνομικές μονάδες σε όλη την Τουρκία να αξιολογήσουν και να ενεργήσουν βάσει των πληροφοριών που παρείχε η πρεσβεία.

Ο Οζντεμίρ τόνισε την ευαισθησία της επιχείρησης, προειδοποιώντας ότι η αρχική συνοδευτική επιστολή και τα παραρτήματά της "δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να κοινοποιηθούν". Έδωσε εντολή στην αστυνομία να διεξάγει έρευνα και αξιολογήσεις μόνο σε συντονισμό με τις εγχώριες μονάδες πληροφοριών. Παράλληλα, η προσεκτικά κωδικοποιημένη γλώσσα της οδηγίας υποδηλώνει ότι οι τουρκικές αρχές κατανοούσαν τους διπλωματικούς κινδύνους σε περίπτωση που οι μυστικές επιχειρήσεις στην Ολλανδία δημοσιοποιούνταν. Η συλλογή πληροφοριών που στοχεύει πολιτικούς εξόριστους και ξένους υπηκόους σε ευρωπαϊκό έδαφος παραβιάζει τόσο την ολλανδική νομοθεσία όσο και τη Σύμβαση της Βιέννης για τις Διπλωματικές Σχέσεις, η οποία απαγορεύει αυστηρά την κατασκοπεία υπό διπλωματική κάλυψη.

Η μυστική μονάδα στη Χάγη δεν είναι μια μεμονωμένη επιχείρηση, αλλά μέρος μιας ευρύτερης αρχιτεκτονικής παγκόσμιου δικτύου πληροφοριών που η Άγκυρα έχει αναπτύξει και βελτιώσει την τελευταία δεκαετία. 

Από την υποτιθέμενη απόπειρα πραξικοπήματος, που ενορχηστρώθηκε από τις μυστικές υπηρεσίες το 2016 και "φορτώθηκε" στους γκιουλενιστές, τους οποίους έτσι κι αλλιώς ο Ερντογάν ήθελε να ξεφορτωθεί διότι η ισχύς τους είχε αρχίσει να φτάνει σε επικίνδυνα επίπεδα, οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, η αστυνομία, το υπουργείο Εξωτερικών, ακόμη και θρησκευτικοί θεσμοί, έχουν αναλάβει δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών με επιχειρησιακή διάσταση, όχι μόνο καταδιώκοντας επικριτές στο εξωτερικό, αλλά και επηρεάζοντας τις πολιτικές ξένων κυβερνήσεων, αποσταθεροποιώντας την κοινωνική συνοχή και υπονομεύοντας τις πολιτικές των κυβερνήσεων υποδοχής, αναφέρει το Nordic Monitor. 

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Τουρκία έχει επαναπατρίσει βίαια περισσότερους από εκατό αντιφρονούντες από χώρες με αδύναμο κράτος δικαίου και εύθραυστους δημοκρατικούς θεσμούς, ενώ καταχράται επανειλημμένα τους μηχανισμούς της INTERPOL. Η Άγκυρα έχει επίσης πιέσει ξένες κυβερνήσεις, συχνά μέσω δωροδοκιών, εμπορικών κινήτρων και συμφωνιών όπλων, να κλείσουν ιδρύματα που συνδέονται με το κίνημα Γκιουλέν, μια ομάδα που επικρίνει τις ριζοσπαστικές πολιτικές της κυβέρνησης Ερντογάν. Ταυτόχρονα, οι τουρκικές διπλωματικές αποστολές έχουν αναδιαμορφωθεί σε βάσεις για επιθετική παρακολούθηση και δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών που στοχεύουν επικριτές στο εξωτερικό.

Στους στόχους στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική περιλαμβάνονται εθελοντές που συνδέονται με το κίνημα Γκιουλέν, Κούρδοι αντιφρονούντες, αριστεροί ακτιβιστές, επικριτικοί ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι στην εξορία, ακόμη και μη Τούρκοι ηγέτες μουσουλμανικών κοινοτήτων που αντιστάθηκαν στην επιρροή της Άγκυρας. Οι τουρκικές αρχές έχουν προσπαθήσει συστηματικά να διεισδύσουν σε οργανώσεις της διασποράς και να τις κινητοποιήσουν σύμφωνα με τους πολιτικούς στόχους της Άγκυρας.

Πέρα από την παραδοσιακή συλλογή πληροφοριών, η κυβέρνηση Ερντογάν έχει επιδιώξει να επεκτείνει την επιρροή της καλλιεργώντας εκτεταμένα δίκτυα οργανώσεων-πληρεξουσίων. Αυτά τα δίκτυα περιλαμβάνουν τουρκικές κοινοτικές ενώσεις, θρησκευτικά ιδρύματα που λειτουργούν υπό τη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων (το διαβόητο Diyanet) και μια σειρά από μη τουρκικές μουσουλμανικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των θυγατρικών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και τμημάτων κοινοτήτων Σύριων προσφύγων, καθώς και παλαιστινιακές και οργανώσεις Ροχίνγκια, τις οποίες η Άγκυρα στοχεύει να επηρεάσει, να οικειοποιηθεί ή να κινητοποιήσει στρατηγικά για την υποστήριξη της εξωτερικής πολιτικής και των ιδεολογικών της στόχων.

Στην Ολλανδία, τη Γερμανία, την Αυστρία, το Βέλγιο και τη Γαλλία, πολλές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν καταγράψει πώς Τούρκοι πράκτορες και συνδεδεμένες οργανώσεις κινητοποιούν τις κοινότητες της διασποράς για να προωθήσουν τα πολιτικά συμφέροντα της Άγκυρας. Αυτές οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν προσπάθειες φίμωσης της διαφωνίας εντός των μεταναστευτικών κοινοτήτων, επηρεασμό των τοπικών και εθνικών εκλογών, διαμόρφωση του δημόσιου διαλόγου και άσκηση πίεσης στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σε ευαίσθητα ζητήματα πολιτικής.

Η αποκάλυψη του πυρήνα πληροφοριών με έδρα τη Χάγη καταδεικνύει μια κρίσιμη μετατόπιση στην εξωτερική πολιτική της Άγκυρας. Παραδοσιακά, η τουρκική διπλωματία έδινε έμφαση στην ήπια ισχύ, την περιφερειακή εμπλοκή και την πολυμερή συνεργασία. Υπό τον Ερντογάν, οι διπλωματικές αποστολές της Τουρκίας έχουν αναδιαμορφωθεί ολοένα και περισσότερο ώστε να λειτουργούν ως βραχίονες του κράτους ασφαλείας, όπου το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες αγνοούνταν εντελώς.

Σήμερα, ένα ευρύ φάσμα τουρκικών κρατικών θεσμών —συμπεριλαμβανομένων του υπουργείου Εσωτερικών, της MIT, του βραχίονα πληροφοριών του υπουργείου Εξωτερικών, της εθνικής αστυνομίας, της χωροφυλακής, του Diyanet και των οργανώσεων της διασποράς που συνδέονται με την κυβέρνηση— λειτουργούν σε ένα συντονισμένο, πολυεπίπεδο σύστημα του οποίου οι βασικοί στόχοι είναι ο έλεγχος, η αποτροπή και ο εκφοβισμός. Αυτή η αρχιτεκτονική έχει σχεδιαστεί όχι μόνο για να προβάλλει την εγχώρια καταστολή της Τουρκίας πολύ πέρα από τα σύνορά της και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά και για να διαμορφώνει και να επηρεάζει τις πολιτικές των κυβερνήσεων υποδοχής σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που συχνά εκτείνονται πολύ πέρα από τα ζητήματα της διασποράς.

Η δημιουργία μιας μυστικής μονάδας πληροφοριών εντός της πρεσβείας ενός συμμάχου του ΝΑΤΟ - και η διαβίβαση των πληροφοριών της σε τοπικές αστυνομικές μονάδες για εφαρμογή - σηματοδοτεί μια σημαντική κλιμάκωση των μυστικών δραστηριοτήτων της Άγκυρας στο εξωτερικό.

Η ύπαρξη μιας τέτοιας μονάδας εγείρει επείγοντα ερωτήματα για τις ολλανδικές αρχές και άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σχετικά με την έκταση των δραστηριοτήτων πληροφοριών της Τουρκίας στο έδαφός τους, την ασφάλεια των αντιφρονούντων που ζουν στην Ευρώπη και τις ευρύτερες επιπτώσεις για την διπλωματική ακεραιότητα και το κράτος δικαίου.

Π.Κ.