Δευτέρα, 11-Ιουλ-2022 14:53
Πετρέλαιο του Καζακστάν: Το νέο "ενεργειακό όπλο" του Πούτιν
Του Julian Lee
Η Ρωσία απειλεί να χρησιμοποιήσει το πετρέλαιο από το γειτονικό Καζακστάν ως όπλο κατά των ευρωπαϊκών χωρών που υποστηρίζουν την Ουκρανία. Μια δικαστική απόφαση αυτό το μήνα για το κλείσιμο του τερματικού σταθμού εξαγωγών στη Μαύρη Θάλασσα για ένα μήνα αποτελεί σαφή προειδοποίηση προς την Ευρώπη για το μοχλό πίεσης που διαθέτει η Ρωσία.
Την Τρίτη, ένας Ρώσος δικαστής στην πόλη Novorossiysk στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας διέταξε την κοινοπραξία Caspian Pipeline Consortium (CPC) να αναστείλει τις αποστολές για 30 ημέρες. Η αναστολή των εργασιών ζητήθηκε ως τιμωρία για μια σειρά από "τεκμηριωμένες παραβάσεις" στο πλαίσιο του σχεδίου αντιμετώπισης πετρελαιοκηλίδων της CPC, για τις οποίες η εταιρεία είχε λάβει προθεσμία μέχρι το τέλος Νοεμβρίου για να τις διορθώσει.
Αν και η εγκατάσταση βρίσκεται στη Ρωσία, περίπου το 90% του αργού που διέρχεται από αυτήν προέρχεται από το Καζακστάν. Αυτό την καθιστά ιδανικό "όπλο" στην φαρέτρα του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν για να προκαλέσει οικονομικό αντίκτυπο στους αντιπάλους του. Η διακοπή της CPC θα αφαιρέσει έως και 1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα από την παγκόσμια αγορά πετρελαίου, ενώ θα επηρεάσει ελάχιστα τις ροές της ίδιας της Ρωσίας.
Ο Πούτιν, φυσικά, δεν έχει πει ρητά ότι αυτός είναι ο στόχος του. Η χρήση των περιφερειακών δικαστηρίων για την περικοπή των ροών πετρελαίου προσφέρει στο Κρεμλίνο εύλογη δυνατότητα άρνησης. Αλλά η διαδικασία ακολουθεί ένα γνωστό μοτίβο.
Η αρχική έρευνα σχετικά για τον τερματικό σταθμό διατάχθηκε από έναν Ρώσο αξιωματούχο, του οποίου η πρόσφατη εμπειρία αφορούσε τους τομείς της γεωργίας και της κτηματογράφησης, γεγονός που εγείρει την υποψία ότι υπήρχε πολιτικό κίνητρο.
Η Ρωσία έχει ιστορικό χρησιμοποίησης δικαστιρίων για πολιτικούς σκοπούς. Αρκεί να ανατρέξουμε στην καταδίωξη της TNK-BP και των ξένων στελεχών της το 2008, πριν από την τελική εξαγορά της πετρελαϊκής επιχείρησης από την κρατικά υποστηριζόμενη Rosneft, την εμπειρία της BP με το κοίτασμα φυσικού αερίου Kovykta στη Σιβηρία ή τη σωρεία εμποδίων στο έργο LNG Sakhalin 2 που κατέληξε στην απόκτηση πλειοψηφικού πακέτου μετοχών από την Gazprom το 2006.
Ο τερματικός σταθμός CPC έχει υποστεί μια σειρά από ατυχή γεγονότα μετά την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Στα τέλη Μαρτίου, ο τερματικός σταθμός έκλεισε εν μέρει για ένα μήνα, αφού μια καταιγίδα φέρεται να προκάλεσε σημαντικές ζημιές. Στη συνέχεια, στα μέσα Ιουνίου, προκλήθηκαν νέες διαταραχές εν μέσω ερευνών της γύρω υδάτινης περιοχής, οι οποίες οδήγησαν στην ανακάλυψη ενός αριθμού ναρκών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Τα δύο τρίτα των εξαγωγών του CPC καταλήγουν συνήθως στην Ευρώπη, με σημαντικές ποσότητες να κατευθύνονται στην Κεντρική Ευρώπη μέσω αγωγών από το ιταλικό λιμάνι της Τεργέστης. Ο αντίκτυπος στη μεσογειακή αγορά αργού, ειδικότερα, όπου η προσφορά ήδη βρίσκεται στα πιο στενά επίπεδα εδώ και χρόνια, θα ήταν σοβαρός.
Οι συνδυασμένες μηνιαίες εξαγωγές από το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, τη Λιβύη, τη Βόρεια Θάλασσα και τη Δυτική Αφρική - όλοι σημαντικοί προμηθευτές της Ευρώπης - μειώθηκαν κατά περισσότερο από 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως τον Ιούνιο, σύμφωνα με στοιχεία παρακολούθησης δεξαμενόπλοιων που συγκέντρωσε το Bloomberg.
Οι εξαγωγές από τη Λιβύη μειώθηκαν σχεδόν κατά το ήμισυ σε σχέση με τον περσινό μέσο όρο και φαίνεται ότι θα μειωθούν περαιτέρω αυτόν τον μήνα, καθώς η χώρα βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπη με ταραχές.
Η απειλή της διακοπής των αποστολών της CPC θα βρίσκεται στην αγορά πετρελαίου τουλάχιστον μέχρι τη Δευτέρα, όταν ένα δικαστήριο στην περιοχή του Κρασνοντάρ, όπου βρίσκεται ο τερματικός σταθμός, αναμένεται να εκδικάσει την έφεση της εταιρείας κατά της απόφασης. Αυτό δημιουργεί ελπίδες ότι η διακοπή μπορεί να αποφευχθεί, αλλά δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η έφεση της CPC θα είναι επιτυχής.
Ακόμη και αν η απαγόρευση ανατραπεί, η Ρωσία έχει στείλει μια σαφή προειδοποίηση στην Ευρώπη ότι μπορεί να διαταράξει τις ροές αργού σχεδόν κατά βούληση και ότι είναι πρόθυμη να προκαλέσει ακραία οικονομική ζημία στους γείτονές της κατά τη διαδικασία αυτή.
Διαβάστε ακόμα: