Του Andreas Kluth
Να ένα πραγματικό δίλημμα το οποίο θα ήθελα να εξετάσετε. Ας πούμε ότι είναι κανείς υπεύθυνος χάραξης πολιτικής και, όπως εγώ, κλασικός φιλελεύθερος - δηλαδή κάποιος ο οποίος γενικά δίνει προτεραιότητα στην ατομική ελευθερία. Τώρα αντιμετωπίζει ακόμη ένα κύμα λοιμώξεων από τον SARS-CoV-2 και εξετάζει σενάρια τα οποία έχουν υποβάλει ενώπιόν του οι σύμβουλοί του.
Σε ένα από αυτά, διατηρεί τους εμβολιασμούς κατά της Covid-19 αυστηρά εθελοντικούς, για να προστατεύσει την ελευθερία των ανθρώπων να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις, ορθές ή αβάσιμες. Όμως, τα στατιστικά μοντέλα λένε ότι αυτό το μονοπάτι οδηγεί σε ανεπαρκή πρόσληψη εμβολίου από τον πληθυσμό και αύξηση των νοσηλειών, οι οποίες θα κατακλύσουν τις κλινικές και θα απαιτήσουν από τους γιατρούς να λάβουν βάναυσες αποφάσεις διαλογής ασθενών.
Τα νοσοκομεία θα πρέπει να επιλέγουν ποιον θα θεραπεύσουν μεταξύ των ασθενών με Covid και επίσης μεταξύ εκείνων και των ασθενών που υποφέρουν από όλες τις άλλες παθήσεις. Θα πρέπει, για παράδειγμα, να αναβάλουν τη φροντίδα για τους πάσχοντες από καρκίνο, καθώς απλούστατα δεν υπάρχει αρκετός χώρος ή προσωπικό. Οι στατιστικές λένε ότι πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους θα πεθάνουν ενώ ο θάνατός τους θα μπορούσε να είχε αποτραπεί, χωρίς μάλιστα οι ίδιοι να φέρουν ευθύνη.
Για να αποφύγει κανείς αυτό το σενάριο, θα μπορούσε να παρακάμψει τα φιλελεύθερα ένστικτά του και να επιβάλει τον εμβολιασμό είτε ορισμένων επαγγελματικών ομάδων είτε του συνόλου του πληθυσμού, εκτός από εκείνα τα άτομα που, για ιατρικούς λόγους οι οποίοι πιστοποιούνται αρμοδίως, δεν μπορούν να κάνουν το εμβόλιο. Αυτό θα σήμαινε τελικά εξαναγκασμό, κάτι το οποίο ο φιλελεύθερος μισεί. Θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε διαδηλώσεις και κοινωνική αναταραχή, που είναι το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε κανείς.
Ωστόσο, ας πούμε ότι εσείς είστε εκείνος που λαμβάνει τις αποφάσεις. Και πρέπει να σταθμίσετε τις ελευθερίες και τα δικαιώματα όλων στην κοινωνία σας. Όχι σε κάποιο εγχειρίδιο φιλοσοφίας, αλλά εδώ και τώρα.
Αυτή είναι η στάθμιση την οποία καλούνται να αντιμετωπίσουν τώρα οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Αυστρία, τη Σλοβακία, τη Γερμανία και άλλες χώρες που βιώνουν τις χειρότερες εστίες Covid μέχρι αυτή τη στιγμή.
Η Αυστρία αυτό τον μήνα αποφάσισε στην αρχή να επιβάλει lockdown μόνο για τα μη εμβολιασμένους, ενώ στη συνέχεια το επέκτεινε σε ολόκληρο τον πληθυσμό. Τον Φεβρουάριο, θα γίνει η πρώτη χώρα που θα κάνει τα εμβόλια υποχρεωτικά για όλους. Η Σλοβακία εξετάζει το ίδιο βήμα, όπως και ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας και άλλες χώρες της περιοχής. Όπως ήταν αναμενόμενο, Ευρωπαίοι διαδηλώνουν ξανά στους δρόμους, από τη Βιέννη μέχρι τις Βρυξέλλες και το Ρότερνταμ.
Εσείς και εγώ, ως λάτρεις της ελευθερίας, θα προχωρούσαμε σε αυτό το αυστριακό βήμα; Όταν αναλογιζόμουν αυτό το ερώτημα τον Ιούνιο, έλεγα ότι, ενώ υπάρχει ισχυρό ηθικό και νομικό υπόβαθρο για να απαντήσω ναι, ήταν σοφότερο να διατηρήσουμε τον εμβολιασμό εθελοντικό. Το μυαλό μου εξακολουθεί να μου υποβάλλει ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος. Η καρδιά μου, όμως, πλέον απαντά διαφορετικά.
Η εσωτερική μου σύγκρουση περιεγράφη με τον καλύτερο τρόπο από τον Γερμανό κοινωνιολόγο Μαξ Βέμπερ, σε μια ομιλία την οποία έδωσε σε ένα βιβλιοπωλείο του Μονάχου το 1919, καθώς η Γερμανία απειλείτο να περιέλθει σε μεταπολεμικό επαναστατικό χάος. Σε αυτήν, ο Βέμπερ περιέγραψε δύο προσεγγίσεις στην πολιτική, οι οποίες μεταφράζονται κάπως αδέξια ως "ηθική της πεποίθησης" και "ηθική της ευθύνης".
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στο στρατόπεδο της πεποίθησης, παρατήρησε ο Βέμπερ, νοιάζονται πάνω από όλα για τη δική τους ιδεολογική ή ηθική καθαρότητα. Θέλουν να έχουν δίκιο, ανεξάρτητα από τις συνέπειες που έχουν οι αποφάσεις τους στον πραγματικό κόσμο. Σύμφωνα με τα λόγια του Βέμπερ, "αν μια ενέργεια καλής πρόθεσης οδηγεί σε άσχημα αποτελέσματα, τότε, στα μάτια του πράττοντα, δεν είναι εκείνος, αλλά ο κόσμος ή η βλακεία των άλλων ανθρώπων ή το θέλημα του Θεού που είναι υπεύθυνοι για την κακή εξέλιξη των πραγμάτων".
Εκείνοι με τη νοοτροπία της ευθύνης, αντίθετα, "λαμβάνουν σοβαρά υπ' όψιν ακριβώς τα μέσα ελαττώματα των ανθρώπων", συνέχιζε ο Βέμπερ. Οι υπεύθυνοι άνθρωποι δεν έχουν καν "το δικαίωμα να λαμβάνουν ως προϋπόθεση την καλοσύνη και την τελειότητά των ανθρώπων". Αντιθέτως, κατανοούν ότι υποχρεούνται να λογοδοτούν για όλες τις συνέπειες των αποφάσεών τους, συμπεριλαμβανομένων των ακούσιων και απρόβλεπτων.
Στις σημερινές συνθήκες, αυτά τα μέσα ελαττώματα περιλαμβάνουν την ευαισθησία τόσο πολλών ανθρώπων σε θεωρίες συνωμοσίας και παραπληροφόρηση. Και οι συνέπειες μπορούν να εκφραστούν μέσω ψυχρών και σκληρών διλημμάτων, όπως το σενάριο το οποίο σκιαγράφησα παραπάνω.
Υπάρχουν ακόμη πολλά διλήμματα τα οποία πρέπει να εξεταστούν. Για παράδειγμα, ο υποχρεωτικός εμβολιασμός, εάν επιβραδύνει τις εισαγωγές στα νοσοκομεία σε έναν διαχειρίσιμο ρυθμό, μπορεί επίσης να αποτρέψει το εκ νέου κλείσιμο των σχολείων. Να θυμάστε ότι, καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας, κανείς δεν ρώτησε ποτέ τα παιδιά πριν αναστείλει τα δικαιώματά τους. Και φυσικά εκείνα υπέφεραν.
Πολλά, ειδικά εκείνα που προέρχονται από φτωχά νοικοκυριά, έχουν μείνει πολύ πίσω ακαδημαϊκά και αντιμετωπίζουν χειρότερες προοπτικές για την καριέρα και τη ζωή τους. Κάποια, για τα οποία το σχολείο μπορεί να αποτελούσε απόδραση από δυσλειτουργικές οικογένειες, έχουν κακοποιηθεί. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η κατάθλιψη και το άγχος στα παιδιά έχουν διπλασιαστεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σε περίπου 25,2% και 20,5% αντίστοιχα.
Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός δεν μπορεί να είναι η τελευταία λέξη. Μια τόσο δύσκολη απόφαση πρέπει να ενσωματωθεί σε ένα πλαίσιο χιλιάδων άλλων βημάτων, από τη στάθμιση του τρόπου επιβολής της απαίτησης έως την ανάπτυξη της ικανότητας των νοσοκομείων και την επικοινώνηση στους ανθρώπους των πορισμάτων της ταχέως εξελισσόμενης επιστήμης του εμβολιασμού.
Και όμως, φαίνεται ότι δεν υπάρχει τρόπος να παρακάμψουμε τις εντολές υποχρεωτικού εμβολιασμού σε ορισμένα μέρη του κόσμου, αν θέλουμε κάποτε να νικήσουμε αυτόν τον ιό. Οι πεποιθήσεις μας μπορεί ενίοτε να μην αντέχουν αυτό το βήμα, αλλά το αίσθημα ευθύνης μας πρέπει να υπερισχύσει. Είμαι σίγουρος ότι ο Μαξ Βέμπερ θα συμφωνούσε.
Στο +12% στη Γηραιά Ήπειρο.
Ανανεωμένη διάθεση ανάληψης ρίσκου αφότου καθώς καταλαγιάζει το θέμα της ελβετικής τράπεζας.
Κέρδη που ξεπέρασαν κατά βάση το 1% παρά το έντονα αρνητικό άνοιγμα.
Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 κερδίζει 0,22% στις 434,45 μονάδες με τον τραπεζικό κλάδο να χάνει 2,57%.
Οι τρεις λόγοι που οδήγησαν στην άρση των περιοριστικών μέτρων.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ελπίζει να μειώσει φέτος το μέγιστο επίπεδο συναγερμού για τον Covid-19.
Βαριές απώλειες κατέγραψαν την Τετάρτη τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, με τους επενδυτές να ανησυχούν για τον αντίκτυπο που θα έχει η κατάρρευση των Silicon Valley Bank και Signature Bank στις ΗΠΑ αλλά...
Τι δήλωσε ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης.
Τα χαμόγελα και οι φωνές στην Ντίσνεϊλαντ στο Τόκιο είναι εντονότερα σήμερα καθώς, όπως και στο μεγαλύτερο μέρος της Ιαπωνίας, έτσι και στο θεματικό πάρκο χαλάρωσαν τα περιοριστικά μέτρα για τη χρήση...
Οι εισαγωγές στρατιωτικών εξοπλισμών στην Ευρώπη σχεδόν διπλασιάστηκαν το 2022, κυρίως εξαιτίας των μαζικών παραδόσεων στην Ουκρανία.
Με απώλειες άνω του 1% έκλεισαν οι ευρωαγορές την Παρασκευή, με "βαρίδι" το sell-off στον τραπεζικό κλάδο εξαιτίας της κατάρρευσης της αμερικανικής Silicon Valley Bank.
