Συνεχης ενημερωση

    Τετάρτη, 08-Οκτ-2025 14:12

    Τόνι Μπλερ, ένας αμφιλεγόμενος "ειρηνοποιός"

    Τόνι Μπλερ Φορουμ Δελφων
    • Εκτύπωση
    • Αποστολή με email
    • Προσθήκη στη λίστα ανάγνωσης
    • Μεγαλύτερο μέγεθος κειμένου
    • Μικρότερο μέγεθος κειμένου

    Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να δημιουργήσει ένα "Συμβούλιο Ειρήνης" για την ανασυγκρότηση της Γάζας. Ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός προβλέπεται να έχει κεντρικό ρόλο σε αυτό, προκαλώντας αντιδράσεις.

    Η Μεγάλη Βρετανία και οι Παλαιστίνιοι μοιράζονται ένα ιδιαίτερο παρελθόν, εδώ και πάνω από έναν αιώνα. Το 1922, το Λονδίνο έλαβε την εντολή να διοικήσει την Παλαιστίνη από την Κοινωνία των Εθνών. Οι Βρετανοί είχαν ήδη υποσχεθεί στη Διακήρυξη Μπάλφουρ να δημιουργήσουν εκεί "μια πατρίδα" για τους Εβραίους από όλο τον κόσμο. Ως αποτέλεσμα, η εβραϊκή μετανάστευση στην Παλαιστίνη αυξήθηκε – και το ίδιο συνέβη και με τις εντάσεις μεταξύ του εβραϊκού και του αραβικού πληθυσμού. Όταν οι Βρετανοί δεν μπορούσαν πλέον να διαχειριστούν τη σύγκρουση, επέστρεψαν την εντολή τους στα Ηνωμένα Έθνη το 1947. Ο ΟΗΕ πρότεινε στη συνέχεια ένα σχέδιο διχοτόμησης σε ένα εβραϊκό και ένα αραβικό κράτος. Ο αραβικός πληθυσμός, ωστόσο, ένιωθε εξαιρετικά μειονεκτικά – και έτσι, το 1948, ιδρύθηκε μόνο το εβραϊκό κράτος: το Ισραήλ. Τα υπόλοιπα είναι Ιστορία.

    Κριτική για την επιλογή Μπλερ

    Όλα αυτά συνέβησαν πολύ πριν από την εποχή του Τόνι Μπλερ. Κι όμως, ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός, γεννημένος το 1953, θα μπορούσε να αναλάβει ξανά ένα είδος διοικητικής εντολής στην περιοχή – τουλάχιστον αν ο Ντόναλντ Τραμπ πετύχει τον στόχο του. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ παρουσίασε ένα σχέδιο 20 σημείων με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, ο οποίος μαίνεται εδώ και δύο χρόνια. Μετά τον αφοπλισμό της Χαμάς, η Γάζα πρόκειται να ανοικοδομηθεί και, κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, να διοικείται από μια κυβέρνηση τεχνοκρατών – ελεγχόμενη και παρακολουθούμενη από ένα διεθνές όργανο, το "Συμβούλιο της Ειρήνης".

    Ο Τραμπ θέλει να ηγηθεί ο ίδιος αυτού του οργάνου. Ωστόσο, ο Μπλερ θα μπορούσε να διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο σε αυτό – μια προοπτική που προκαλεί σημαντική κριτική, όχι μόνο στην περιοχή. Ο Παλαιστίνιος πολιτικός και ακτιβιστής για τα πολιτικά δικαιώματα Μουσταφά Μπαργούτι, για παράδειγμα, δήλωσε στο CNN ότι θα ήταν "καλύτερα να έμενε στη χώρα του και να άφηνε τους Παλαιστίνιους να αυτοκυβερνώνται, [...] παρά να μας υποτάξει σε μια ανανεωμένη αποικιακή κυριαρχία".

    Η Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα Παλαιστινιακά Εδάφη, Φραντσέσκα Αλμπανέζε, ήταν ακόμα πιο σαφής. "Τόνι Μπλερ; Όχι!", έγραψε στο Χ: "Κάτω τα χέρια από την Παλαιστίνη!", πρόσθεσε, "Μήπως να συναντηθούμε στη Χάγη;"

    Ο αμφιλεγόμενος ρόλος του στον πόλεμο του Ιράκ

    Η Αλμπανέζε αναφέρεται στο πιο σκοτεινό σημείο στο βιογραφικό του Τόνι Μπλερ, το οποίο συνεχίζει να σκιάζει την εικόνα του 72χρονου στη Μέση Ανατολή: τον ρόλο του στον πόλεμο του Ιράκ το 2003. Προηγουμένως, ο Μπλερ ήταν ένας εξαιρετικά επιτυχημένος και δημοφιλής Βρετανός πολιτικός. Εξελέγη για πρώτη φορά το 1997 και έγινε ο μακροβιότερος πρωθυπουργός των Εργατικών στην ιστορία της χώρας. Η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, την οποία διαπραγματεύτηκε επίσης, ήταν ένα αποφασιστικό σημείο καμπής στη μακροχρόνια αδιέξοδη σύγκρουση της Βόρειας Ιρλανδίας. Αλλά μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη, παρείχε σχεδόν άνευ όρων την υποστήριξή του στον "Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας" με επικεφαλής τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπους. Αυτό προκάλεσε έντονη κριτική εις βάρος του και η αντιπολίτευση τον αποκάλεσε ακόμα και "κανίς του Μπους".

    Δύο χρόνια αργότερα, αυτός και ο Μπους ξεκίνησαν τον πόλεμο του Ιράκ, υποστηρίζοντας ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν φερόταν να κατείχε όπλα μαζικής καταστροφής και έπρεπε να σταματήσει, ένας ισχυρισμός που αργότερα διαψεύστηκε. Η έκθεση της Επιτροπής Chilcot σχετικά με τον ρόλο της Βρετανίας στον πόλεμο του Ιράκ κατέληξε σε μια πραγματικά καταστροφική ετυμηγορία 13 χρόνια αργότερα: Οι αναφορές των μυστικών υπηρεσιών σχετικά με τα φερόμενα όπλα μαζικής καταστροφής του Σαντάμ θα έπρεπε να είχαν αμφισβητηθεί και ο πόλεμος δεν θα έπρεπε να είχε διεξαχθεί.

    Ο Μπλερ έστειλε επίσης τους στρατιώτες του στο Ιράκ ανεπαρκώς προετοιμασμένους – και δεν είχε κανένα σχέδιο για τις συνέπειες. Ο Μπλερ υποχρεώθηκε επανειλημμένα να υπερασπιστεί τον εαυτό του ενάντια στις κατηγορίες των αντιπάλων του ότι είναι ένας "εγκληματίας πολέμου". Η Έκθεση Chilcot δεν πάει τόσο μακριά. Παρ' όλα αυτά, οι ισχυρισμοί της Επιτροπής βαραίνουν πολύ τον πολιτικό των Εργατικών.

    Ειδικός απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή

    Και όμως, ο Τόνι Μπλερ παρέμεινε πολιτικά ενεργός στην περιοχή. Μόλις μία ημέρα μετά την παραίτησή του από τη θέση του Βρετανού Πρωθυπουργού το 2007, ο Μπλερ διορίστηκε Ειδικός Απεσταλμένος του Κουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή. Το Κουαρτέτο αποτελούνταν από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την ΕΕ και τα Ηνωμένα Έθνη και είχε ως αποστολή τη μεσολάβηση στη σύγκρουση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Αλλά και εδώ, ο Μπλερ δέχτηκε ολοένα περισσότερες επικρίσεις, εν μέρει επειδή προώθησε πολλά ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή. Διατήρησε τη θέση για οκτώ χρόνια, αλλά δεν πέτυχε καμία σημαντική πρόοδο.

    Οι Παλαιστίνιοι τον κατηγόρησαν ότι τάχθηκε όλο και περισσότερο με το Ισραήλ. "Χαιρόμαστε που φεύγει. Έπρεπε να είχε φύγει πολύ καιρό πριν", σχολίασε ο τότε Παλαιστίνιος διαπραγματευτής Μοχάμεντ Στάγιε μετά την παραίτηση του Μπλερ το 2015. "Δεν έκανε τίποτα για τις ανησυχίες των Παλαιστινίων, αλλά χρησιμοποιήθηκε από το Ισραήλ για να δικαιολογήσει τις πολιτικές κατοχής και εποικισμού του", τον κατηγόρησε ο Στάγιε.

    Το αμφισβητούμενο Think Tank

    Ο Τόνι Μπλερ παρέμεινε ενεργός ως επιχειρηματίας, ιδρύοντας το "Ινστιτούτο Πολιτικής Αλλαγής Τόνι Μπλερ" (TBI) το 2016. Στο παρελθόν, έχει συμβουλεύσει αυταρχικούς ηγέτες όπως τον πρόεδρο της Ρουάντα Πολ Καγκάμε και τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Μαζί με Ισραηλινούς επιχειρηματίες, το προσωπικό του TBI λέγεται ότι συμμετείχε επίσης στην ανάπτυξη ενός σχεδίου ανασυγκρότησης της Γάζας μετά τον πόλεμο, έναν ισχυρισμό που το ίδιο το Ινστιτούτο αρνείται. Αυτό το σχέδιο περιλαμβάνει μια "Ριβιέρα Τραμπ" και ένα βιομηχανικό πάρκο που θα πάρει το όνομά του από τον Ίλον Μασκ.

    Τον Φεβρουάριο του 2025, ο Ντόναλντ Τραμπ δημοσίευσε ένα βίντεο που δημιουργήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη και απεικόνιζε αυτό το όραμα – προκαλώντας παγκοσμίως εκτεταμένη κατακραυγή. Τέτοιες σκέψεις είναι απίθανο να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο για τον Τόνι Μπλερ, εάν αναλάβει πραγματικά τη νέα του θέση. Σε μία δήλωσή του απλώς είπε ότι το "τολμηρό και έξυπνο" σχέδιο του Τραμπ προσφέρει την "καλύτερη ευκαιρία" για τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Μπλερ δεν έχει ακόμη σχολιάσει εάν τελικά θα παίξει πραγματικά ρόλο σε αυτό το σχέδιο ο ίδιος.

    Επιμέλεια: Κώστας Αργυρός

    Πηγή: Deutsche Welle

    ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ;

    ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ