Αλλαγή πίστας για την Ελλάδα το νέο δόγμα "Peace & Prosperity"

Του Άγη Βερούτη

Στο ενεργειακό συνέδριο του Ζαππείου της περασμένης εβδομάδας, ο αμερικανός υπουργός Ενέργειας Chris Wright είπε ότι ενώ η Ευρώπη και οι ΗΠΑ πριν 15 χρόνια είχαν καθένας από 25% της παγκόσμιας ενεργειακής κατανάλωσης, σήμερα οι ΗΠΑ έχουν 28% και έχουν γίνει εξαγωγείς ενέργειας από εισαγωγείς προ δεκαπενταετίας, ενώ η Ευρώπη έχει πέσει κάτω από το 18% ως αποτέλεσμα υπερ-επένδυσης σε πράσινη ενέργεια, η οποία παρότι έχει απορροφήσει επενδύσεις $4-$8 τρισεκατομμύρια αντιστοιχεί στο 2,8% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνεται παγκοσμίως. [πηγή]

Επισήμανε επίσης, ότι ακόμα και με την αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων συνέχισε να ανεβαίνει παγκοσμίως ανελλιπώς, καθιστώντας το ονομαζόμενο energy transition σε energy addition.

Στο πλαίσιο λοιπόν των λανθασμένων ενεργειακών επιλογών της Ευρώπης στα προηγούμενα χρόνια βλέπουμε την σταδιακή αποβιομηχανοποίηση της Γερμανίας κατά 20%, ενώ οι επιλογές αυτές της εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο κοστίζουν όχι μόνο οικονομικά και κοινωνικά καθώς το κόστος στα νοικοκυριά και την βιομηχανία έχει εκτοξευθεί, αλλά και γεωπολιτικά όπως απέδειξε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με την Ευρώπη να χρηματοδοτεί την ρωσική πλευρά με τις αγορές ενέργειας στην ίδια περίοδο. 

Το νέο αμερικανικό δόγμα Peace & Prosperity (δηλ. Ειρήνη και Ευημερία) προωθεί την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο έως το 2028, ενώ το αντικαθιστά με ένα συνδυασμό αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου, εκμετάλλευση των ευρωπαϊκών ενεργειακών πόρων όπως τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ, ενώ με την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδος με Κύπρο και Ισραήλ και κατόπιν με την Αίγυπτο δίνει την δυνατότητα στην Ευρώπη να χαμηλώσει σημαντικά το ενεργειακό κόστος σε βιομηχανία και νοικοκυριά.

Κομβικός είναι ο ρόλος πλέον της Ελλάδας σε αυτό το νέο αμερικανικό ενεργειακό και οικονομικό μοντέλο, τόσο ως υποδοχή και διανομή του αμερικανικού LNG από το FSRU της Αλεξανδρούπολης (συν άλλο ένα FSRU που θα χτιστεί σε επόμενο χρόνο, όσο και από τον κάθετο διάδρομο που θα μεταφέρει αυτό το φυσικό αέριο από Ελλάδα σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και τελικά Ουκρανία, και Σλοβακία ως το 2028 που θα κλείσουν οι αγωγοί ρωσικού αερίου. 

Η Τουρκία στόχος είναι να αποτελέσει δίαυλο για το αζέρικο αέριο που πάλι θα τροφοδοτεί τον ίδιο κάθετο διάδρομο, ενώ η πιθανότητα επανένταξης του East Med στον σχεδιασμό αυτό για ισραηλινό και κυπριακό αέριο προς την Ευρώπη, είναι περισσότερο πιθανή από ό,τι ήταν πριν ένα χρόνο. 

Οι γεωστρατηγικές επιπτώσεις του δόγματος "Peace & Prosperity” για την Ευρώπη και τη διάσωση της βιομηχανιας της είναι τεράστιες, και αδιαμφισβήτητα ο ρόλος της Ελλάδος στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου είναι παραπάνω από κομβικές, όχι μόνο λόγω της υποδοχής του αμερικανικού LNG αλλά και της μεταφοράς του ως την Αλεξανδρούπολη από τον ελληνικό εμπορικό στόλο. 

Αντίθετα η, Τουρκία διαφαίνεται να έχει διαφορετικό ρόλο πλέον να παίξει, και αντιμετωπίζεται με την ανάλογη στρατηγική διαφοροποίηση από την Αμερική. 

Εκτός από τα οικονομικά οφέλη που θα δρέψει η χώρα μας ως κεντρικός συνεργάτης των ΗΠΑ στην υλοποίηση του νέου δόγματος, και ακρογωνιαίος λίθος της νέας ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής, η γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας αναβαθμίζεται άρδην σε πρώτης γραμμής εταίρο των ΗΠΑ στην Ευρώπη.

Αυτό ενισχύεται και από τον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό των ΗΠΑ με τον IMEC (δηλ. India Middle-east Europe Corridor) που εκτός από την ενεργειακή ροή στόχο έχει να ενισχύσει και την εμπορική και αμυντική θέση της Ελλάδος εντός της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. 

Μετά από πολλές περιπέτειες που υπέστη η χώρα στα τελευταία 20 χρόνια, που ξεκίνησαν με τις ερωτοτροπίες της Ελλάδος με τα ρωσικά συμφέροντα από την πρωθυπουργία Κ.Α. Καραμανλή, την απώλεια εμπιστοσύνης από τις αγορές που οδήγησε στη χρεοκοπία, και την επώδυνη δεκαετία που ακολούθησε, μοιάζει ότι η Ελλάδα  βαίνει προς σημαντική αναβάθμιση του ρόλου της τόσο για την Ευρώπη, όσο και για την Μέση Ανατολή αλλά και την Βόρεια Αφρική.

Αυτό φυσικά συνέβη χάρη στις στρατηγικές διαπραγματεύσεις και σχεδιασμό Κυριάκου Μητσοτάκη, και τις επίμονες προσπάθειες του υπουργού Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου για να υλοποιήσει αυτές τις ιδέες σε ένα πλέγμα συμφωνιών, αμυντικών συμφωνιών και συμμαχιών, αλλά και πιο σημαντικά την ακούραστη δουλειά που έγινε και γίνεται κάτω από το ραντάρ της δημοσιότητας, χωρίς τυμπανοκρουσίες και χωρίς κανείς να κομπορρημονεί για αυτήν.

Αποτέλεσμα αυτής της αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδος αλλά και του γενικότερου σχεδιασμού των ΗΠΑ για την Ανατολική Μεσόγειο, δεν θα φαινόταν απίθανη η επίλυση των προβλημάτων με την Τουρκία στο Αιγαίο σε σύντομο διάστημα, και ίσως ακόμη γιατί όχι και του μισού αιώνα προβλήματος του Κυπριακού μεσοπρόθεσμα, καθώς η Κύπρος θα ενταχθεί στον Αμερικανικό σχεδιασμό για την επιτήρηση της ειρήνης στη περιοχή και σε ακτίνα 1.000 χιλιομέτρων γύρω από το Ισραήλ.

Οι όποιες ανησυχίες εξέφραζαν ορισμένοι για την μη-προβλεψιμότητα των εξελίξεων στην περιοχή μας και πιθανή επιδείνωση της θέσης της Ελλάδας ως αποτέλεσμα της προσωπικής σχέσης Τραμπ-Ερντογάν, με την δεύτερη προεδρία Τραμπ στις ΗΠΑ, αποδεικνύονται τελικά αβάσιμες ενώ οι ενέργειες της κυβέρνησης Μητσοτάκη φαίνεται να εξασφαλίζουν μερίδιο ευημερίας ειρήνης στη χώρα μας για πολλές δεκαετίες στο μέλλον. 

Έξω, πάμε καλά!

agissilaos@gmail.com