100 ημέρες: Τόσο χρειάστηκε για να κόψει η Αμερική τους δεσμούς της με τον υπόλοιπο κόσμο

Το 1941, ενώ ο πρόεδρος Φράνκλιν Ρούσβελτ συγκέντρωνε υποστήριξη για τον αγώνα κατά του φασισμού, οι βασικοί ανταγωνιστές του ήταν οι απομονωτιστές στο εσωτερικό. "Αυτό που επιδιώκω να μεταφέρω", είπε μιλώντας στο Κογκρέσο, "είναι η ιστορική αλήθεια ότι οι ΗΠΑ ως έθνος ήταν πάντοτε απέναντι σε κάθε προσπάθεια να μας κλειδώσουν πίσω από ένα αρχαίο κινεζικό τείχος, ενώ ο υπόλοιπος πολιτισμένος κόσμος προχωρά". Ο Ρούσβελτ επικράτησε και αυτή η νίκη διεύρυνε τη σχέση της Αμερικής με τον υπόλοιπο κόσμο με τρόπους που αναμόρφωσαν και τους δύο. 

Ογδόντα τέσσερα χρόνια αργότερα, ο πρόεδρος Τραμπ αποκόπτει συστηματικά την Αμερική από τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό δεν είναι απλώς μια αλλαγή στην εξωτερική μας πολιτική. Είναι ένα διαζύγιο τόσο απόλυτο που κάνει την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση να μοιάζει κάτι μικρό σε σύγκριση.

Σκεφτείτε το εύρος αυτής της προσπάθειας. Οι σύμμαχοι μας αντιμετωπίζονται σαν αντίπαλοι. Οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από διεθνείς συμφωνίες για θεμελιώδη ζητήματα όπως η υγεία και η κλιματική αλλαγή. Ένα "έθνος μεταναστών" απελαύνει πλέον ανθρώπους χωρίς δίκη, πολεμά τους μετανάστες και προσπαθεί να τερματίσει το δικαίωμα ιθαγένειας εκ γεννήσεως. Οι δασμοί του Τραμπ έχουν αναστατώσει το σύστημα του διεθνούς εμπορίου, δημιουργώντας νέα εμπόδια στις συναλλαγές με κάθε χώρα στη Γη. Η ξένη βοήθεια έχει σε μεγάλο βαθμό τερματιστεί. Το ίδιο και η υποστήριξη για τη δημοκρατία στο εξωτερικό. Οι περικοπές στην έρευνα εμποδίζουν την παγκόσμια επιστημονική πρόοδο και συνεργασία. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συρρικνώνεται. Προγράμματα ανταλλαγής περικόπτονται. Παγκόσμια ερευνητικά ιδρύματα όπως το Ινστιτούτο Ειρήνης των ΗΠΑ και το Κέντρο Wilson έχουν ουσιαστικά κλείσει. Και, φυσικά, οι ΗΠΑ χτίζουν ένα τείχος κατά μήκος των νότιων συνόρων τους.

Φυσικά ο υπόλοιπος κόσμος δεν έχει καμία υποχρέωση να βοηθήσει έναν 78χρονο Αμερικανό πρόεδρο να εκπληρώσει το θολό όραμα του να γίνει η Αμερική μεγάλη ξανά. Ήδη η κατάπαυση του πυρός στη Γάζα έχει καταρρεύσει, η Ρωσία συνεχίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ευρώπη απομακρύνεται από την Αμερική, οι Καναδοί μποϊκοτάρουν τα προϊόντα μας και το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, που άντεξε τον μεγάλο λιμό και την Πολιτιστική Επανάσταση, φαίνεται έτοιμο να αντέξει μερικά χρόνια δασμών. Τα ταξίδια στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 12% σε σύγκριση με τον περασμένο Μάρτιο, καθώς οι τουρίστες στρέφουν την πλάτη τους στην αυταρχική στροφή της Αμερικής.

Οι ιδεολόγοι που οδηγούν την ατζέντα του Τραμπ υπερασπίζονται τις ενέργειές τους επισημαίνοντας τις υπερβολές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, την παγκοσμιοποίηση και τη μετανάστευση. Υπάρχουν, φυσικά, πολλά εκεί για να εκφράσουμε τη δυσαρέσκεια μας. Ωστόσο, η ικανότητα που έδειξε ο Τραμπ να εκμεταλλευτεί αυτά τα προβλήματα στην καμπάνια του δεν σημαίνει ότι τα επιλύει στη θητεία του. Πράγματι, οι λύσεις του θα κάνουν πολύ μεγαλύτερο κακό στους ανθρώπους που ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί, παρά στις παγκόσμιες ελίτ που είναι στο στόχαστρο του κινήματος MAGA.

Ας ξεκινήσουμε με τον οικονομικό αντίκτυπο. Αν συνεχιστεί η τρέχουσα μείωση των ταξιδιών στις ΗΠΑ θα μπορούσε να κοστίσει έως και 90 δισ. δολ. μόνο φέτος, μαζί με δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Οι δασμοί θα ανεβάσουν τις τιμές και η παραγωγικότητα θα επιβραδυνθεί αν έρθουν μαζικές απελάσεις για τους εργάτες στις φάρμες που μαζεύουν τα τρόφιμα μας, τους οικοδόμους που χτίζουν τα σπίτια μας και τους εργαζόμενους στον τομέα της φροντίδας που προσέχουν τα παιδιά και τους ηλικιωμένους μας. Οι φοιτητές από το εξωτερικό πληρώνουν για να παρακολουθήσουν πανεπιστήμια στις ΗΠΑ. Η δαιμονοποίηση και ο υποβιβασμός τους ενδεχομένως να θέσουν σε κίνδυνο τα 44 δισ. δολ. που βάζουν στην οικονομία μας κάθε χρόνο, απειλώντας έναν τομέα με μεγαλύτερο πλεόνασμα από τον κλάδο των πολιτικών αεροσκαφών.

Οι προοπτικές επιδεινώνονται με τον καιρό. Γιατί άλλες χώρες να επιλέξουν να επενδύσουν σε μια χώρα όπου ο πρόεδρος αναστατώνει τις παγκόσμιες αγορές μέσω των αναρτήσεων του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποκομίζει κέρδη από τις επιχειρήσεις του στα κρυπτονομίσματα που "γδύνουν" τους απλούς ανθρώπους και υπονομεύει τις νομικές αρχές από τις οποίες εξαρτάται το εμπόριο; Είναι πολύ πιο πιθανό τα έθνη να συνάψουν εμπορικές συμφωνίες και να δημιουργήσουν αλυσίδες εφοδιασμού χωρίς τις ΗΠΑ, ενώ η Κίνα και μια αυξανόμενη λίστα από εταίρους της, θα επιταχύνουν την απομάκρυνση από το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.

Βραχυπρόθεσμα, η αντιμετώπιση των διεθνών σχέσεων σαν ένα μέσο να "πουλάς" προστασία θα μπορούσε να οδηγήσει σε κάποιες διμερείς συναλλαγές. Ωστόσο, κάτι πιο θεμελιώδες χάνεται: η εμπιστοσύνη. Μια Αμερική που παρ' όλα τα λάθη της στο εξωτερικό, εγγυήθηκε την ασφάλεια των συμμάχων της. Μια Αμερική που, παρ' όλο τον εθνικισμό της, δέχτηκε πρόσφυγες και εκπαίδευσε αμέτρητους παγκόσμιους ηγέτες μέσω των πανεπιστημίων και των προγραμμάτων ανταλλαγών. Μια Αμερική που, παρ' όλη την υπεροψία της, ανταποκρίθηκε σε ανθρωπιστικές κρίσεις και παρέμεινε πολιτιστικά ανοικτή στον υπόλοιπο κόσμο. Μια Αμερική που αρέσει περισσότερο στους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο από την κυβέρνησή της.

Η καταστροφή αυτής της εμπιστοσύνης θα μας βλάψει περισσότερο απ' ό,τι τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό σίγουρα συνέβη με το Brexit, ένα φαινόμενο που πυροδοτήθηκε από το ίδιο μείγμα εθνικισμού και νοσταλγίας που έδωσε ώθηση και στον Τραμπ. Σχεδόν μια δεκαετία αφότου ψήφισε για το διαζύγιο με την Ε.Ε. η Βρετανία βρίσκεται να παλεύει με μια προβλέψιμη αδυναμία να περάσει στην ανάπτυξη, τη μειωμένη επιρροή της στην περιοχή της και έναν αυξανόμενο φραξιονισμό στην εγχώρια πολιτική. Λιγότερο από το ένα τρίτο των Βρετανών πιστεύουν σήμερα ότι πήραν τη σωστή απόφαση.

Ακολουθούμε αυτή την πορεία σε παγκόσμια κλίμακα. Μετά από 250 χρόνια με την ποικιλομορφία της κοινωνίας μας να μεγαλώνει διαρκώς και τη σύνδεση μας με τον υπόλοιπο κόσμο επίσης να δυναμώνει, ο Τραμπ και η ομάδα του επιβάλλουν τον βαρύ απομονωτισμό μιας αυτοεπιβληθείσας παρακμής. Η αποστράγγιση των δημοκρατικών αξιών από την εθνική μας ταυτότητα θα αφήσει την Αμερική να καθορίζεται μόνο από το μέγεθος της, τη δύναμή της και έναν δονκιχωτικό πόθο για το κέρδος: ένα μέρος, όχι μια ιδέα. Η κληρονομιά του Ρούσβελτ ήταν να πιστεύουμε ότι ήμασταν τα καλά παιδιά. Ο Τραμπ διαλύει αυτή την εικόνα καθώς οι περικοπές στην USAID έχουν σχεδόν σίγουρα προκαλέσει περισσότερους θανάτους αμάχων από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Υπάρχουν όμως και καλά νέα: Η σχέση ενός έθνους με τον κόσμο δεν καθορίζεται αποκλειστικά από την κυβέρνησή του, ιδιαίτερα για μία τόσο μεγάλη και πολύπλευρη χώρα όσο οι ΗΠΑ.

Στην πρώτη θητεία Τραμπ, οι πολιτειακές και τοπικές κυβερνήσεις παρέμειναν αφοσιωμένες στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, στην υποδοχή μεταναστών, στην προστασία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στη διατήρηση παγκόσμιων δεσμών. Όλες αυτές οι προσπάθειες θα είναι πιο δύσκολες στη νέα μας πραγματικότητα, αλλά αυτό τις κάνει ακόμα πιο σημαντικές. Όπως μας υπενθυμίζουν συχνά οι Ρεπουμπλικάνοι, ζούμε σε μια ομοσπονδιακή δημοκρατία και οι κοινότητες που διατηρούν δεσμούς με τον κόσμο θα είναι σε καλύτερη θέση για να πετύχουν από εκείνες που επιλέγουν να ακολουθήσουν τον Τραμπ στην τρύπα του απομονωτισμού.

Τα ιδρύματά μας επίσης έχουν μια επιλογή. Ένα στοιχείο που συγκλόνισε τον υπόλοιπο κόσμο στη συνθηκολόγηση τους με την κυβέρνηση Τραμπ είναι η αποτυχία τους να κατανοήσουν ότι το να επιλέξουν το ηθικό αποτελεί τον καλύτερο δρόμο για την αυτοπροστασία τους. Τα δικηγορικά γραφεία μπορούν να επιλέξουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για το νόμο αντί για το ενδεχόμενο ένας σκληρός ανταγωνιστής να κερδίσει μέρος των εργασιών τους. Τα πανεπιστήμια μπορούν να οικοδομήσουν αξιοπιστία σε έναν διασυνδεδεμένο κόσμο αντί να επικυρώνουν το ψέμα ότι λίγοι φοιτητές που φωνάζουν "Ελεύθερη Παλαιστίνη" είναι μια πιο επικίνδυνη εξέλιξη από μια ακροδεξιά κατάληψη της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Ο κλάδος της ψυχαγωγίας μπορεί να πει συναρπαστικές ιστορίες για τον κόσμο που διαμορφώνεται ως αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών, αντί να σχεδιάζει με τη χρήση αλγορίθμων σκουπίδια με υπερήρωες. Οι δισεκατομμυριούχοι μπορούν να ξοδέψουν χρήματα για την εκπαίδευση στον τομέα της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM) για κορίτσια, αντί να χρηματοδοτούν ταξίδια διασημοτήτων στο διάστημα.

Σε πιο ατομικό επίπεδο, οι Αμερικανοί μπορούν να δείξουν ότι δεν θέλουν να περιχαρακώνονται από την ξενοφοβία του Τραμπ. Υπάρχουν διεθνείς φοιτητές που φοβούνται για την ασφάλειά τους: ας υπερασπιστούμε το δικαίωμά τους να είναι εδώ. Υπάρχουν συνάδελφοι και πελάτες σε όλο τον κόσμο: οι αμερικανικές επιχειρήσεις θα πρέπει να εμπλακούν μαζί τους με νέους τρόπους. Υπάρχουν τεράστιες ελλείψεις στην ανθρωπιστική βοήθεια: η αμερικανική φιλανθρωπία θα πρέπει να καλύψει όσα περισσότερα μπορεί. Υπάρχουν μέλη των Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο των οποίων οι ψηφοφόροι θα καταστραφούν από τις πολιτικές του Τραμπ: ας τους κάνουμε να φοβηθούν περισσότερο τον κίνδυνο να χάσουν τους ψηφοφόρους τους από τις απειλές ενός αδύναμου προέδρου.

Ο λάθος τρόπος για να ανταποκριθούμε στην τρέχουσα κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι να υποσχεθούμε, όπως έκανε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ότι η Αμερική θα "επιστρέψει". Αυτό αγνοεί τα τεράστια λάθη που έκαναν οι ελίτ μας τις τελευταίες τρεις δεκαετίες και το πολιτικό πλαίσιο που επέτρεψε στον Τραμπ να επιστρέψει στην εξουσία κουβαλώντας τη νοοτροπία ενός εμπρηστή. Δεν επιστρέφουμε και αυτό δεν πειράζει. Στην πραγματικότητα είναι μια ευκαιρία.

Η πρόθεσή μας θα πρέπει να είναι να επιστρέψουμε ως μια διαφορετική χώρα. Αυτό απαιτεί κάτι που οι Αμερικανοί δεν έκαναν πάντα καλά: να ακούνε. Έχουμε πολλά να μάθουμε. Και κατά ειρωνικό τρόπο, τώρα έχουμε περισσότερα κοινά με ανθρώπους σε άλλες χώρες που ζουν στη σκιά της διαφθοράς, της απολυταρχίας και των ολιγαρχών. Ίσως αυτό το κεφάλαιο της εθνικής μας εμπειρίας μπορεί να είναι μια στιγμή που θα βρούμε ένα νέο είδος αλληλεγγύης με άλλους που έχουν βιώσει εκδοχές αυτού που βιώνουμε τώρα.

Η Αμερική δεν θα είναι ποτέ μια κανονική χώρα, αν όντως υπάρχει κάτι τέτοιο. Όπως η Κίνα και η Ρωσία, είναι πολύ μεγάλη, ενώ "κουβαλάει" σε υπερβολικό βαθμό το επαναστατικό και αυτοκρατορικό της παρελθόν και είναι πολύ γεμάτη από τα τραύματα που έχει προκαλέσει σε άλλους και έχει η ίδια απορροφήσει. Αυτό που κατάλαβε ο Ρούσβελτ είναι ότι οι ιδιαιτερότητες της Αμερικής θα μπορούσαν να μας παρακινήσουν σε μια πιο διαφωτισμένη μορφή ατομικού συμφέροντος. Ως ένα πολυφυλετικό έθνος συνδεδεμένο με τον κόσμο και δεσμευμένο σε ένα σύνολο ελευθεριών που αποτελούν τον πυρήνα της ταυτότητάς μας, δεν θα μπορούσαμε ποτέ να ακολουθήσουμε το ανόητο μονοπάτι της Αμερικής Πρώτα – ένα σύνθημα που ισοδυναμεί με συνθηκολόγηση στον φασισμό.

Η δύναμη της Αμερικής ήταν πάντα στο γεγονός ότι οι πολίτες της είναι από όλα τα μέρη του κόσμου και έχουν επιλέξει να μην προσδιορίζονται από έναν ηγέτη ή να φοβούνται το μέλλον. Σε μια εποχή που η εξουσία στον κόσμο γίνεται πιο διάχυτη, τα μεταβαλλόμενα δημογραφικά μας στοιχεία θα πρέπει να θεωρούνται ένα ισχυρό μας σημείο - όχι κάτι που θα πρέπει να φοβόμαστε ή να καταπιέζουμε μέσω μιας αντιδραστικής πολιτικής που αποκλείει τον υπόλοιπο κόσμο. Αν συνεχίσουμε σε αυτό το μονοπάτι, θα μείνουμε πίσω, σε ένα φοβισμένο, παρηκμασμένο και φτωχό τόπο. Αν όμως ανακτήσουμε την αυτοκυριαρχία μας μπορούμε να επανασυνδεθούμε με τον κόσμο ως μέρος του - ούτε ως ηγεμόνες, ούτε ως εχθροί.

© 2025 Διατίθεται από το "The New York Times Licensing Group"