Ήρθε η ώρα των αιωνίων

Του Μανόλη Καψή

Υπολογίζονται σε πάνω από 300 χιλιάδες. Είναι φοιτητές εδώ και μια δεκαετία και η στατιστική λέει ότι σχεδόν κανείς τους δεν θα πάρει πτυχίο. Άλλοι εργάζονται, άλλοι έχουν εγκαταλείψει τα αμφιθέατρα -στα οποία δεν συχνάζουν και πολλοί ούτως ή άλλως- γιατί μπήκαν σε κάποια σχολή από σπόντα και δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ για το αντικείμενο, άλλοι δεν βρήκαν ποτέ κανέναν ενδιαφέρον στη σχολή τους- αν και ήταν η επιλογή τους- γιατί τα μαθήματα ήταν αδιάφορα (και οι καθηγητές εξίσου αδιάφοροι για εκείνους) και πάει λέγοντας. Ο καθένας έχει την ιστορία του.

Είναι οι γνωστοί "αιώνιοι φοιτητές" που ο νόμος λέει, αν επιτέλους εφαρμοστεί, ότι θα πρέπει να αρχίσουν να διαγράφονται από τις λίστες και να στερούνται της φοιτητικής ιδιότητας, για την οποία έτσι κι αλλιώς δεν ενδιαφέρονται και πιθανώς δεν ενδιαφέρθηκαν και ποτέ. Και ο νόμος ήρθε η ώρα να εφαρμοστεί, γιατί έληξε και η μεταβατική περίοδος και πλέον όσοι έχουν συμπληρώσει και όλα τα χρόνια σπουδών και όλα τα έξτρα χρόνια που δίνονται ως μπόνους, παύουν να είναι φοιτητές. Στη θεωρία.

Μην το δένετε κιόλας. Στην Ελλάδα ζούμε. Ο νόμος, λέει ο Πιερρακάκης, θα εφαρμοστεί (δεν έχω λόγους να αμφιβάλλω για τις καλές του προθέσεις), αλλά για να εφαρμοστεί πρέπει να το αποφασίσουν οι Πρυτάνεις και αυτοί να πάρουν την απόφαση να διαγράψουν από τις λίστες τους αιώνιους φοιτητές. Για το οποίο θα πρέπει να συμφωνήσουν λέει και να συμπράξουν και οι υπεύθυνοι των τμημάτων και κάτι άλλα συνδικαλιστικά και γραφειοκρατικά. Και επειδή οι πρυτάνεις δεν μας έχουν συνηθίσει σε αποφάσεις με κόστος και επειδή στο ελληνικό πανεπιστήμιο κανείς δεν θέλει να ξεβολευτεί και επειδή η υπόθεση θα αποτελέσει ψωμί στο βούτυρο της αμφισβήτησης της νεοφιλελεύθερης τάξης και του καπιταλισμού από τις φοιτητικές παρατάξεις, κρατήστε μικρό καλάθι.

Θα ακουστούν και τα γνωστά επιχειρήματα από τις γνωστές ομάδες που βλέπουν το πανεπιστήμιο όχι σαν χώρο μάθησης και εκπαίδευσης, αλλά σαν χώρο αναπαραγωγής της στελεχιακής τους βάσης, σαν χώρους εκπαίδευσης στον πολιτικό ακτιβισμό και σαν χώρους όπου στρατολογούν τα μέλη και τους οπαδούς τους. Θα ακουστούν τα γνωστά επιχειρήματα ότι όλοι οι αιώνιοι φοιτητές εργάζονται και καθώς εργάζονται ονειρεύονται μέρα-νύχτα το πτυχίο και αυτοί οι ανάλγητοι του νεοφιλελευθερισμού θα τους στερήσουν την ευκαιρία της γνώσης, ότι κανένα πρόβλημα δεν δημιουργούν στο πανεπιστήμιο οι αιώνιοι φοιτητές, αφού δεν παίρνουν βοηθήματα, ούτε συγγράμματα, ούτε έχουν θέση στις εστίες και ότι όλα αυτά γίνονται για έναν εκπαιδευτικό τσαμπουκά. Που προφανώς δεν θα περάσει.

Μάλιστα, όπως έγραψε στην εφημερίδα του ο καλός συνάδελφος του εκπαιδευτικού ρεπορτάζ Απόστολος Λακασάς, ήδη λέει έχουν κινητοποιηθεί οι βουλευτές της λαϊκής δεξιάς και πιέζουν τους πρυτάνεις να αφήσουν τα παιδιά ήσυχα και  να μην ακολουθήσουν τις οδηγίες. Ποιον πειράζουν οι αιώνιοι φοιτητές;

Λοιπόν, η απάντηση είναι ότι οι αιώνιοι φοιτητές πειράζουν το ελληνικό πανεπιστήμιο. Και όπως σωστά έγραψε σε ένα σημείωμά της η καθηγήτρια Βάσω Κιντή, είναι η απόδειξη του προβλήματος που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά ΑΕΙ (αν και το θέμα δεν φαίνεται να απασχολεί την κυβέρνηση, μετά το φιάσκο με την πανεπιστημιακή αστυνομία). Γιατί οι αιώνιοι φοιτητές, με δυο λόγια, είναι το αποτέλεσμα ενός στρεβλού συστήματος εισαγωγής και ένας προβληματικού τρόπου λειτουργίας του πανεπιστημίου, που δεν εμπνέει τους φοιτητές. Που δεν αγκαλιάζει τους φοιτητές, ούτε ενδιαφέρεται για την ακαδημαϊκή τους πορεία, αλλά απλώς παραδίδει μαθήματα. Τα μαθήματα που βολεύουν το εκπαιδευτικό προσωπικό. Και όποιος θέλει παρακολουθεί, συνήθως ελάχιστοι.

Ένα πανεπιστήμιο που λειτουργεί όχι για τους πελάτες του, φοιτητές, αλλά για το προσωπικό του, καθηγητές, όχι με γνώμονα το συμφέρον της οικονομίας και τη γνώσης, αλλά με κριτήριο τα συνδικαλιστικά μικροσυμφέροντα των ασκούντων την καθηγητική  εξουσία. Όπως σημείωσε η κ. Κιντή "αυτά τα βαριά προγράμματα (σπουδών) διαμορφώνονται περισσότερο από το τι θέλουν να διδάξουν αυτοί που έχουν ισχύ στο τμήμα και λιγότερο από το τι επιτάσσουν οι εξελίξεις στην επιστήμη ή τι θα βοηθήσει τους φοιτητές εργασιακά".

Οι αιώνιοι φοιτητές πειράζουν και υπονομεύουν το ελληνικό πανεπιστήμιο, γιατί οι σπουδές δεν είναι πάρεργο, πρέπει να έχουν αρχή, μέση και τέλος. Δεν μπορεί να διαρκούν στην αιωνιότητα. Η αυστηρή διάρκεια είναι και μια άσκηση μαθησιακής πειθαρχίας και ισχύει φυσικά σε όλα τα πανεπιστήμια της Ευρώπης.