Ο ρόλος των φανατικών

Του Μανόλη Καψή

Τώρα που η κρίση στη Μέση Ανατολή έφθασε πολύ κοντά μας, τώρα που στην κυριολεξία είμαστε σε απόσταση βολής, υποθέτω οι σοβαροί πολιτικοί αναλυτές θα επαναλάβουν τη γνωστή τους άποψη, ότι αυτή η πληγή δεν θα κλείσει αν δεν δημιουργηθεί ένα αυτόνομο, ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. Που υποτίθεται ότι είναι το φάρμακο δια πάσαν αραβικήν νόσον.

Δεν έχουν τελείως άδικο, με μια μικρή επισήμανση.  Δεν είναι μόνο οι ακροδεξιοί και οι ούλτρα ορθόδοξοι Ισραηλινοί, που ούτε να ακούσουν δεν θέλουν για παλαιστινιακό κράτος στα ιερά χώματα της Ιουδαίας. Είναι και οι Παλαιστίνιοι που δεν έχουν αποδεχτεί την ιδέα. Την ιδέα δηλαδή για ένα αυτόνομο Παλαιστινιακό κράτος, δίπλα-δίπλα με το κράτος του Ισραήλ, στα ιερά χώματα του Ισλάμ. Αυτό που επιδιώκουν, τουλάχιστον αυτοί που εκπροσωπούν τους Παλαιστίνιους, είναι η εξαφάνιση του Ισραήλ και των "μισητών Εβραίων".

Μπορούμε για παράδειγμα να επιστρέψουμε πίσω στο 2000 όταν ο Μπιλ Κλίντον πείθει τους Ισραηλινούς -με πρωθυπουργό τότε τον Εχούντ Μπαράκ- να υποχωρήσουν όσο πιο πολύ γίνεται στις παλαιστινιακές απαιτήσεις και οι δυο πλευρές φθάνουν, στο Κάμπ Ντέιβιντ, πολύ κοντά σε μια συμφωνία. Υπολογίζεται ότι είχε ικανοποιηθεί το 95% των απαιτήσεων των Παλαιστινίων. Πλήρης κυριαρχία στη Δυτική Οχθη και στη Λωρίδα της Γάζας και πρωτεύουσα η Ανατολική Ιερουσαλήμ. Ο Αραφάτ όμως λέει όχι και τινάζει στον αέρα τη συμφωνία. Στην επιστροφή του γίνεται δεκτός με αλαλαγμούς ικανοποίησης.

Λέγεται ότι μετά εξήγησε στον τότε Αμερικανό πρόεδρο, ότι σε περίπτωση που συμφωνούσε, θα υπέγραφε τη θανατική του καταδίκη. Θα τον δολοφονούσαν οι φανατικοί.

Η πίεση που ασκούν τα άκρα, οι φανατικοί, αυτούς που στα δικά μας ονομάζουμε "υπερπατριώτες" -παρασύροντας και την κοινή γνώμη σε άκαμπτες θέσεις- είναι μια μεγάλη δυσκολία, η μεγαλύτερη ίσως, στην επίτευξη ενός συμβιβασμού. Που είναι και η μοναδική περίπτωση επίτευξη λύσης, όταν οι τοποθετήσεις των δύο πλευρών που διαφωνούν βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση. Όταν δεν συναντώνται ποτέ και πουθενά.

Ευτυχώς, τουλάχιστον εμείς, έχουμε ξεπεράσει το στάδιο των εκτελέσεων -στις οποίες ειδικεύονται οι Παλαιστίνιοι της Χαμάς και των λοιπών οργανώσεων- και περιοριζόμαστε μόνο σε δολοφονίες χαρακτήρων. Εμείς δεν καταφεύγουμε στη βία, αλλά στον συνήθη χαρακτηρισμό "προδότης" ή "μειοδότης", για οποιονδήποτε τολμά να εισηγηθεί έναν συμβιβασμό. Αφού το εθνικό όφελος ερμηνεύεται με ψυχολογικούς χαρακτηρισμούς, όπως η ματαιοδοξία ή ο εγωισμός, που αφορούν τις διαπροσωπικές σχέσεις και όχι τη γεωστρατηγική.

Το μοτίβο αυτό επανήλθε με αφορμή ένα άρθρο του καθηγητή Χρήστου Ροζάκη στο Kreport, στο οποίο πρότεινε να αποδεχθούμε τα 6 ναυτικά μίλια για εύρος αιγιαλίτιδας ζώνης, ώστε να υπάρξει η βάση και η προϋπόθεση για την παραπομπή του θέματος των θαλασσίων ζωνών στο Διεθνές Δικαστήριο. (σ.σ.: χωρίς συμφωνία για τα χωρικά ύδατα, δεν μπορούμε να υπογράψουμε συνυποσχετικό.)

Και πρότεινε ακόμα την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια μόνο μετά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ από το Δικαστήριο, και σε εκείνα τα σημεία που όλη η θαλάσσια περιοχή θα ανήκει στην ελληνική δικαιοδοσία.

Μια ενδιαφέρουσα πρόταση, που θυμίζει πολύ το σημείο συνάντησης Ελλάδας και Τουρκίας επί πρωθυπουργίας Κώστα Σημίτη, στη διάρκεια των τότε διερευνητικών επαφών, όταν συζητούνταν τα χωρικά ύδατα να οριστούν στα 6 ναυτικά μίλια για τα νησιά και στα 12 ν.μ. για την ηπειρωτική χώρα. Μια επίσης ενδιαφέρουσα ιδέα που όμως δεν "περπάτησε", υποτίθεται με ευθύνη της Τουρκίας.

Η πρότασή του έγινε δεκτή από την εφημερίδα "Εστία" με ένα κείμενο υπό τον τίτλο "Πρώτη φορά Έλλην Υπουργός Εξωτερικών προλέγει ότι θα κατηγορηθεί για μειοδοσία"… ερμηνεύοντας υπό το φως της πρότασης Ροζάκη, τα όσα είπε στο Φόρουμ των Δελφών ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης. Που είπε ότι η διεύθυνση των συζητήσεων για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών θα έχει πιθανότατα αρνητικές (πολιτικές) συνέπειες για τον ίδιο.

Όπως εξήγησε ο δημοσιογράφος που υπογράφει το κείμενο, γνωστός για τη ροπή του στις θεωρίες συνωμοσίας, ο κ. Γεραπετρίτης θεωρεί ότι θα έχει αρνητικές συνέπειες η έναρξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου για το πρόσωπό του, αφού αποδέχεται τις απόψεις Ροζάκη, που ο ίδιος (ο δημοσιογράφος) ξέρει από καλές πηγές ότι συμβουλεύει την κυβέρνηση κρυφίως και πάει λέγοντας.

Το διατυπώνω διαφορετικά για να καταλάβουμε το μέγεθος του προβλήματος:

Ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι πρέπει να λυθεί η ουσία της διαφοράς μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας -ότι δηλαδή η νηνεμία που απολαμβάνουμε σήμερα στο Αιγαίο είναι η πρώτη φάση για να μπούμε μετά στα δύσκολα-, είπε ότι η συζήτηση θα είναι δύσκολη και πρόσθεσε ότι θα έχει αρνητικές συνέπειες (σ.σ.: δηλαδή πολιτικό κόστος) για εκείνον που θα διευθύνει τις συζητήσεις (αφού προφανώς μια λύση στα προβλήματα των θαλάσσιων ζωνών θα απαιτήσει έναν συμβιβασμό, αποκλείεται να κερδίσουμε σε όλα…)

Και την επομένη ο υπουργός Εξωτερικών κατηγορήθηκε για προδότης. Για εθνική μειοδοσία. Φόρα παρτίδα.

Και μετά περιμένουμε να βρεθεί λύση στην ελληνοτουρκική διαφορά με τρόπο άλλον και όχι με πόλεμο. Δύσκολο το βλέπω.