Η άποψη που επικρατεί ευρέως είναι ότι η στρατηγική της κυβέρνησης του Ισραήλ για τη Λωρίδα της Γάζας σταματά στην εξάλειψη της Χαμάς.
"Το Ισραήλ δεν έχει απολύτως κανένα σχέδιο για τη Γάζα μετά το τέλος του πολέμου, προειδοποιούν οι ειδικοί”, ανέφερε το BBC τον Οκτώβριο. Τον Νοέμβριο, η The Washington Post παρατηρούσε ότι "ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχουν υφίσταται επικρίσεις διότι δεν έχει ένα σαφές σχέδιο για το τι θα συμβεί στη Γάζα εάν το Ισραήλ επιτύχει τον στόχο του να εκδιώξει τη Χαμάς”. Ο τίτλος του Foreign Affairs τον Δεκέμβριο επέκρινε τη "συγκεχυμένη στρατηγική του Ισραήλ για τη Γάζα”.
Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένα μέλη της ισραηλινής κυβέρνησης έχουν όντως στρατηγική, ή τουλάχιστον μια σαφή προτίμηση, για το τι θα συμβεί στη συνέχεια. Την οποία υποδηλώνει το είδος του πολέμου που διεξαγάγει το Ισραήλ, έχοντας καταστήσει σε μεγάλο βαθμό τη Γάζα μη κατοικήσιμη. Κι ένας αυξανόμενος αριθμός Ισραηλινών αξιωματούχων δεν το κρύβει πια: Δεν θέλουν απλώς να εκδιώξουν τη Χαμάς από τη Γάζα. Θέλουν επίσης να φύγουν και πολλοί από τους κατοίκους της Γάζας.
Οι φωνές για μετεγκατάσταση πληθυσμού ξεκίνησαν πολύ πριν η Γάζα καταστεί η ερειπωμένη πόλη που είναι σήμερα. Έξι ημέρες μετά τη σφαγή των Ισραηλινών από τη Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου 2023, το υπουργείο Πληροφοριών της χώρας πρότεινε τη μόνιμη μετεγκατάσταση των κατοίκων της Γάζας στην περιοχή του Σινά στην Αίγυπτο. Στις 14 Νοεμβρίου, ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς δήλωσε ότι τάσσεται υπέρ "της εθελοντικής μετανάστευσης των Αράβων της Γάζας σε χώρες σε όλο τον κόσμο”. Πέντε ημέρες αργότερα, η υπουργός Πληροφοριών Γκίλα Γκαμλιέλ ενέκρινε "την εθελοντική μετεγκατάσταση Παλαιστινίων της Γάζας, για ανθρωπιστικούς λόγους, εκτός της Λωρίδας”.
Η εφημερίδα Israel Hayom ανέφερε στις 30 Νοεμβρίου ότι ο κ. Νετανιάχου ζήτησε από τον υπουργό Στρατηγικών Υποθέσεων Ρον Ντέρμερ, έναν από τους πλέον έμπιστούς του, να εκπονήσει ένα σχέδιο για την "ελαχιστοποίηση” του πληθυσμού της Γάζας, ανοίγοντας τις "πόρτες” προς την Αίγυπτο και τις θαλάσσιες οδούς προς άλλες χώρες. Ο κ. Νετανιάχου φέρεται επίσης να προέτρεψε τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και τους ηγέτες της Βρετανίας και της Γαλλίας να πιέσουν την Αίγυπτο να δεχθεί εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από τη Γάζα.
Κατά καιρούς, Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν υποβαθμίσει ή αρνηθεί αυτές τις αναφορές. Το γραφείο του κ. Νετανιάχου χαρακτήρισε το σχέδιο μετεγκατάστασης του υπουργείου Πληροφοριών απλώς "ένα σχέδιο”, ενώ η πρεσβεία του Ισραήλ στην Ουάσινγκτον διευκρίνισε ότι η δήλωση της υπουργού Πληροφοριών εξέφραζε την προσωπική της θέση. Άλλοι υπουργοί με σημαντική επιρροή -όπως ο υπουργός Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ και ο Μπένι Γκαντζ, αντίπαλος του Νετανιάχου και πρώην αρχηγός του επιτελείου στρατού του Ισραήλ, που εντάχθηκαν στην κυβέρνηση μετά τις 7 Οκτωβρίου- αντιτίθενται στη μετεγκατάσταση του πληθυσμού της Γάζας, σύμφωνα με την Israel Hayom. Ο κ. Γκάλαντ, όπως έγινε γνωστό, κατέθεσε πρόταση βάσει της οποίας ούτε η Χαμάς ούτε η Παλαιστινιακή Αρχή θα έχουν εμπλοκή στη διακυβέρνηση της περιοχής, με άλλες χώρες να επιβλέπουν την ανοικοδόμησή της.
Όμως, τις τελευταίες ημέρες, η συζήτηση για την αποχώρηση των Παλαιστινίων από τη Γάζα έχει ενταθεί. Κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του κόμματος Λικούντ, στις 25 Δεκεμβρίου, ένας εκ των βουλευτών παρότρυνε τον κ. Νετανιάχου να συστήσει μια ομάδα που θα διευκολύνει την "εθελούσια” μετεγκατάσταση Παλαιστινίων από τη Γάζα. Ο πρωθυπουργός φέρεται να απάντησε πως η κυβέρνηση "εργάζεται” για την εύρεση χωρών πρόθυμων να τους δεχθούν.
Παρόμοια σχόλια έκανε στη συνέχεια και ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, με τους Times of Israel να ισχυρίζονται την προηγούμενη εβδομάδα ότι η εθελοντική μετεγκατάσταση από τη Γάζα καθίσταται σταδιακά "η βασική επίσημη πολιτική της κυβέρνησης”.
Ορισμένοι μπορεί να υποβαθμίζουν αυτήν τη συζήτηση θεωρώντας ότι πρόκειται για δημαγωγική εξαγγελία εν καιρώ πολέμου. Ωστόσο, επί του πρακτέου, έχει ήδη ξεκινήσει: η Γάζα γίνεται μη κατοικήσιμη. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, υπολογίζεται ότι το 85% των κατοίκων της Γάζας έχουν εκτοπιστεί. Ακόμη και αν μπορούσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, οι περισσότεροι δεν μπορούν, καθώς σύμφωνα με έρευνα της The Wall Street Journal, σχεδόν το 70% των κατοικιών στη Γάζα έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί.
Περισσότεροι από 22.000 κάτοικοι της Γάζας έχουν επίσης σκοτωθεί στο πλαίσιο του πολέμου, σύμφωνα με το ελεγχόμενο από τη Χαμάς υπουργείο Υγείας της Γάζας, ενώ πολλοί άλλοι αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο. Σύμφωνα με τον επικεφαλής υποθέσεων της Γάζας στην Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών (UNRWA), το 40% των κατοίκων της Λωρίδας κινδυνεύει από λιμό. Δεδομένης της κατάρρευσης των συστημάτων υγείας και αποχέτευσης, έως και το 1/4 του πληθυσμού της Γάζας κινδυνεύει να πεθάνει εντός του έτους, κυρίως από ασθένειες ή από την έλλειψη ιατρικής περίθαλψης, σύμφωνα με πρόσφατη πρόβλεψη του Καθηγητή Ντέβι Σριντάρ, προέδρου του τμήματος παγκόσμιας δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιου του Εδιμβούργου.
Εάν ο πόλεμος στη Γάζα τερματιστεί σύντομα, αυτός ο "κατακλυσμός” θα μπορούσε να αποσοβηθεί. Αλλά στα τέλη Δεκεμβρίου, ο κ. Νετανιάχου άφησε να εννοηθεί ότι ο πόλεμος θα μπορούσε "να διαρκέσει πολλούς μήνες ακόμη”, αν και με πιο περιορισμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ο υπουργός Άμυνας Γκάλαντ δήλωσε ότι μπορεί να διαρκέσει χρόνια. Και όσο συνεχίζονται οι εχθροπραξίες στη Γάζα, το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει στην πλειονότητα των εκτοπισμένων να επιστρέψουν στα σπίτια τους για λόγους ασφαλείας, ανέφερε πρόσφατα ο Ισραηλινός δημοσιογράφος Ναντάβ Ιγιάλ. Μπορεί να μην επιστρέψουν "για τουλάχιστον έναν χρόνο”, ανέφερε.
Η ανθρωπιστική καταστροφή, με άλλα λόγια, πιθανότατα θα συνεχιστεί. Και όσο περισσότερο διαρκέσει, τόσο μεγαλύτερη πίεση θα υφίσταται η Αίγυπτος ώστε να δεχθεί κατοίκους της Γάζας. Οι αξιωματούχοι του Ισραήλ πιθανότατα θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν αυτήν τη μετανάστευση ως εθελοντική, παρότι την προκαλούν.
Μέχρι στιγμής, τόσο ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, όσο και η κυβέρνηση Μπάιντεν αντιτίθενται κατηγορηματικά στη μετεγκατάσταση του λαού της Γάζας. Το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η ισραηλινή κυβέρνηση έχει διαβεβαιώσει επανειλημμένως Αμερικανούς αξιωματούχους ότι η μετεγκατάσταση δεν αποτελεί επίσημη πολιτική της.
Ωστόσο, ορισμένα μέλη της κυβέρνησης του Ισραήλ φέρεται να πιστεύουν ότι η Αίγυπτος -η οποία πρέπει να αποπληρώσει χρέη ύψους 28 δισ. δολαρίων το επόμενο έτος- είναι ευάλωτη σε πιέσεις. Και η πολιτική των ΗΠΑ θα μπορούσε πάντοτε να αλλάξει: Ερωτηθείσα τον προηγούμενο μήνα τι θα συμβεί στους Παλαιστινίους της Γάζας, η υποψήφια για το χρίσμα ων Ρεπουμπλικανών Νίκι Χάλεϊ απάντησε ότι "θα πρέπει να πάνε σε χώρες φίλα προσκείμενες στη Χαμάς”.
Όλη αυτή η κατάσταση ξυπνά ανατριχιαστικές μνήμες. Οι Παλαιστίνιοι της Γάζας ξέρουν πως αν φύγουν, το Ισραήλ είναι απίθανο να τους επιτρέψει να επιστρέψουν. Και το ξέρουν γιατί οι περισσότεροι είναι απόγονοι όσων εκτοπίστηκαν το 1948 στο πλαίσιο της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ, που οι Παλαιστίνοι αποκαλούν Νάκμπα. Ζουν στη Γάζα διότι το Ισραήλ δεν επέτρεψε στις οικογένειές τους να επιστρέψουν στα εδάφη που στη συνέχεια εντάχθηκαν στο κράτος του Ισραήλ. Επίσης, εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι εκτοπίστηκαν όταν το Ισραήλ κατέκτησε τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας το 1967. Σε πολλούς από αυτούς δεν επιτράπηκε επίσης να επιστρέψουν.
Οι ηγέτες του Ισραήλ σπανίως εκφράζουν τη λύπη τους για εκείνους τους μαζικούς εκτοπισμούς. Ορισμένες φορές, μάλιστα, τους επικαλούνται ως προηγούμενο. Απευθυνόμενους στους Παλαιστινίους μέσω Facebook μετά τη δολοφονία τριών Ισραηλινών στη Δυτική Όχθη το 2017, ο Τζάτσι Χανέγκμπι, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ σήμερα, προειδοποίησε: "Έτσι ξεκινά μια Νάκμπα. Ακριβώς έτσι. Θυμηθείτε το ‘48, το ‘67”.
Έκλεισε την ανάρτησή του, γράφοντας, "Λάβατε προειδοποίηση”.
Προειδοποίηση έχει λάβει και ολόκληρος ο κόσμος.
* Ο Peter Beinart είναι καθηγητής Δημοσιογραφίας και Πολιτικών Επιστημών στο Newmark School of Journalism στο City University της Νέας Υόρκης. Είναι επίσης συντάκτης στο ειδησεογραφικό όμιλο Jewish Currents και συντάκτης του εβδομαδιαίου newsletter "The Beinart Notebook”.
© 2024 Διατίθεται από το "The New York Times Licensing Group"
Η κυβέρνηση Νετανιάχου μελετά την αντίδρασή της στο κύμα αναγνωρίσεων παλαιστινιακού κράτους στη ΓΣ του ΟΗΕ με δραστικά μέτρα κατά της Παλαιστινιακής Αρχής στη Δυτική Όχθη.
Σκληραίνει τη στάση απέναντι στο Ισραήλ.
"Προσπαθούμε να το αποτρέψουμε, αλλά είναι πολύ πιθανό".
"Στο εσωτερικό του κτιρίου, η Χαμάς εγκατέστησε υποδομές προκειμένου να ετοιμάσει και να εξαπολύσει επιθέσεις".
Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι θα στοχοθετήσει πολυώροφα κτίρια που έχουν μετατραπεί σε "τρομοκρατικές υποδομές".
Η Ριμπέρα είπε ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία στη Γάζα.
Δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί η αυθεντικότητά του.
Τι είπε η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τερέσα Ριβέρα.
Ο ισραηλινός στρατός εντατικοποίησε τις τελευταίες δύο εβδομάδες τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με κάποιους, το πλήθος των Ευρωπαίων ηγετών που αντιμετώπισε τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, θύμιζε όσο τίποτε άλλο σχολιαρόπαιδα που είχαν κληθεί στο γραφείο του...
Δεν θέλησε να αναφερθεί στη συζήτηση για προσάρτηση της Δυτ. Όχθης, αλλά είπε ότι δεν είναι οριστική.
