Της Μάρθας Παπασωτηρίου
Το δικαίωμα έκπτωσης ή επιστροφής του ΦΠΑ επί επενδυτικών αγαθών έχει απασχολήσει πολλές φορές τις επιχειρήσεις, οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους πολλές παραμέτρους και να παρακολουθούν την πορεία των εν λόγω αγαθών.
Πιο συγκεκριμένα, το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου επί των δαπανών σε επενδυτικά αγαθά τρίτων ήταν πάντα ένα φλέγον ζήτημα για τις επιχειρήσεις. Και αυτό γιατί σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο νόμο για τα επενδυτικά αγαθά, ως τέτοια νοούνται και τα κτίσματα ή άλλου είδους κατασκευές που κατασκευάζονται από την υποκείμενη στο φόρο επιχείρηση σε ακίνητο που δεν ανήκει κατά κυριότητα σε αυτήν, αλλά έχει, βάσει οποιασδήποτε έννομης σχέσης, τη χρήση του ακινήτου αυτού, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον εννέα χρόνων.
Κατά καιρούς είχε υποστηριχθεί η άποψη ότι οι επιχειρήσεις έχουν δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ, που αναλογεί, σε όσες από τις δαπάνες διαμόρφωσης πραγματοποιούνται στα μισθωμένα ακίνητα, και υπό την προϋπόθεση ότι χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση πράξεων που υπάγονται στο φόρο, έχουν τα χαρακτηριστικά κατασκευής τέτοιας, που δεν είναι άρρηκτα συνδεμένη με το κτίριο, δηλαδή έχουν τοποθετηθεί και μπορούν να αποχωρισθούν χωρίς να υποστούν σημαντική βλάβη, ή το κόστος αποξήλωσης τους δεν είναι δυσανάλογα μεγάλο, σε σχέση με το κόστος απόκτησης τους, έστω και εάν η διάρκεια μίσθωσης του ακινήτου που έχουν τοποθετηθεί είναι μικρότερη των εννέα (9) ετών.
Επίσης, υποστηριζόταν η θέση ότι οι επιχειρήσεις δεν έχουν δικαίωμα έκπτωσης του Φ.Π.Α., που αναλογεί, σε όσες από τις δαπάνες που διενεργήθηκαν αφορούν σε κατασκευές, που είναι άρρηκτα συνδεμένες με το κτίριο που έχουν τοποθετηθεί και δεν μπορούν να αποχωρισθούν χωρίς να υποστούν σημαντική βλάβη και ταυτόχρονα η διάρκεια μίσθωσης του ακινήτου είναι μικρότερη των εννέα (9) ετών.
Όσον αφορά στις επισκευές και συντηρήσεις, δεδομένου ότι δεν αποτελούν αγαθά επένδυσης, το δικαίωμα έκπτωσης δεν αμφισβητείται ανεξάρτητα από τη διάρκεια της χρήσης του ακινήτου (Σ.τ.Ε. 402/2011).
Σε συνέχεια των ανωτέρω, το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την υπ’ αριθμ. ΣτΕ 1108/2021, έκρινε ότι υφίσταται δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ από υποκείμενο στον ΦΠΑ, που πραγματοποιεί σε μισθωμένο ακίνητο δαπάνες ανέγερσης, προσθήκης ή βελτίωσης υφιστάμενων κτιρίων, τα οποία χρησιμοποιεί (ή κατά το μέρος που χρησιμοποιεί) για την πραγματοποίηση φορολογούμενων πράξεων, ανεξάρτητα από τη διάρκεια της μισθωτικής σχέσης.
Καθώς το θέμα ήταν μείζονος σημασίας και μετά την απόφαση του ΣτΕ υπήρξαν και πολλές αποφάσεις της ΔΕΔ οι οποίες την υιοθετούσαν, το Υπουργείο προσανατολίστηκε στην επίλυση του θέματος με τον επανακαθορισμό της έννοιας των ενσώματων αγαθών που συνιστούν αγαθά επένδυσης για τους σκοπούς εφαρμογής του άρθρου 33 του ν. 2859/2000 (Κώδικας Φ.Π.Α.).
Έτσι, με το νέο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή "Ρυθμίσεις για την εξαγορά κατεχομένων ακινήτων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, ακινήτων του Ταμείου Εθνικής Άμυνας, λοιπές διατάξεις για την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών" και πιο συγκεκριμένα με το άρθρο 32 του νέου νομοσχεδίου καταργείται η προϋπόθεση της χρήσης του ακινήτου για τουλάχιστον εννέα (9) έτη από την επιχείρηση.
Με τον τρόπο αυτό και όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση επέρχεται εξορθολογισμός στην έννοια των αγαθών επένδυσης και οι επιχειρήσεις μπορούν πλέον να προβαίνουν σε δαπάνες χωρίς να περιορίζονται χρονικά για την εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ.
* Η Μάρθα Παπασωτηρίου είναι Partner/Head of Tax, Lawyer, στην Andersen Tax Greece
