Ο Μητσοτάκης στην Πόλη, ο Ερντογάν και η Μποφίλιου

Του Μανόλη Καψή 

Αραγε, αν ο μη γένοιτο οι σχέσεις μας με την Τουρκία έφθαναν σε θερμό επεισόδιο, η Νατάσα Μποφίλιου και οι άλλοι οπαδοί του πασιφισμού και της άδολης αγάπης, θα διαδήλωναν στο Σύνταγμα υπέρ της Ειρήνης και της φιλίας των λαών; Θα κατήγγειλαν εξ ίσου τους δυο ιμπεριαλισμούς; Θα κινητοποιούσε το ΚΚΕ τους "φοιτητικούς συλλόγους” και τις "επιτροπές μαθητών”, (που σεμνά και ταπεινά όλα αυτά τα χρόνια του ακτιβισμού διατηρούν την ανωνυμία των στελεχών τους); Θα τραγουδούσαν οι διάφοροι αφελείς "όχι στον πόλεμο, καμιά συμμετοχή, ειρήνη και φιλία ζητάνε οι λαοί"; Ή θα τους έπαιρναν με τις λεμονόκουπες; Αλλωστε και στην Ελλάδα η Ε.Ε. δεν επέκτεινε τη σφαίρα επιρροής της; Οι Αμερικανοί δεν έστησαν βάση στην Αλεξανδρούπολη, δίπλα στα σύνορα με την Τουρκία; Οι Γάλλοι δεν μας πούλησαν σύγχρονα όπλα;

Υποθέτω όμως ότι και το γελοίο έχει τα όριά του και δεν συνεχίζω. Αλλωστε είμαστε μακριά από θερμό επεισόδιο και ίσως ακόμα πιο μακριά, μετά το ραντεβού του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη. Δεν ήταν το πρώτο τετ α τετ, αλλά ήταν το πρώτο από την ημέρα που ανέλαβε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που ακόμα και οι φωτογραφίες πιστοποιούσαν μια αλλαγή κλίματος. Δεν έδειχναν δυο σκυθρωπούς ηγέτες που θα αντάλλασσαν μετά- αφότου έκλειναν οι πόρτες και απομακρύνονταν οι φωτογράφοι- δυο παράλληλους μονολόγους. Για να ακολουθήσουν την επομένη οι γνωστές δηλώσεις από τους πέριξ, για τη Γαλάζια Πατρίδα και λοιπές (παράλογες) διεκδικήσεις. Ηταν το πρώτο που και οι δυο ηγέτες και μόνο με το ύφος τους και τη γλώσσα του σώματός τους και μόνο με την τελετουργία της συνάντησης, έδειχναν ότι θέλουν εκτόνωση της έντασης και βελτίωση των σχέσεων.

Θα έχει συνέχεια; Όλα δείχνουν ότι ναι, θα έχει συνέχεια. Ακόμα και αν γνωρίζουμε ελάχιστα για τα όσα διαμείφθηκαν στην συνάντηση. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή και για τον Τούρκο πρόεδρο να κάνει επίδειξη αναθεωρητισμού και να απειλεί με τη χρήση βίας, όσο ο μέντοράς του στη Μόσχα, έχει οδηγήσει τη χώρα του στην καταστροφή. Και τη Δύση, σε μια πλήρη μεταστροφή όσον αφορά την ασφάλεια και την άμυνα, απέναντι σε αυταρχικούς ηγέτες με μεγαλοϊδεατισμούς και ψυχώσεις μεγαλείου. Μπορεί να υπάρξει και breakthrough στα ελληνοτουρκικά; Μάλλον όχι, δεν υπάρχουν οι συνθήκες απαντούν οι απαισιόδοξοι. Την τελευταία φορά που οι συνομιλίες ανάμεσα στις δυο χώρες έδειχναν ότι υπήρχε περιθώριο για λύσεις, ήταν όταν η Τουρκία επεδίωκε την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση και αναζητούσε απεμπλοκή από τα ελληνοτουρκικά. Η δε Ελλάδα, με ένα νέο αίσθημα αυτοπεποίθησης που της προσέφερε η πρόσφατη ένταξη στο σκληρό πυρήνα του ευρώ, δήλωνε ή καλύτερα έδειχνε στις κλειστές συζητήσεις στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών, έτοιμη ακόμα και για ορισμένους συμβιβασμούς.

Εκτοτε πολλά έχουν αλλάξει. Κυρίως δε η Ευρώπη, έχει κλείσει ερμητικά την πόρτα στην Τουρκία.

Εχουν δίκιο οι απαισιόδοξοι; Πιθανώς και όχι, αφού ναι μεν οι πόρτες της Ε.Ε. είναι πλέον κλειστές, αλλά και οι άλλοι δρόμοι για τον Ταγίπ Ερντογάν, έχουν αποδειχθεί αδιέξοδοι. Μόνη λύση για την Τουρκία είναι η Δύση. Την ίδια στιγμή, η ελληνοτουρκική εμπλοκή δεν φαντάζει πλέον στους δυτικούς, μια παράξενη ιδιοτροπία των καβγατζήδων Ελλήνων στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά όπως και με τα γεγονότα στον Εβρο, μια απειλή για την ίδια την Ευρώπη, την άμυνά της και την ασφάλειά της. Η απόφαση Μητσοτάκη για συμμετοχή της Ελλάδας και στην αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία, επανατοποθετεί τη χώρα στην πρώτη ομάδα της Ευρώπης και ενισχύει τη θέση της και το διπλωματικό της βάρος. Η ένταση στο Αιγαίο μοιάζει όλο και λιγότερα με asset για τον Ερντογάν.

Ακούγεται πλέον σαν κοινοτοπία, αλλά η κρίση στην Ουκρανία έχει αλλάξει τον κόσμο που ζούμε ριζικά.

Υ.Γ. Τις τελευταίες εβδομάδες επανέρχεται διαρκώς το σενάριο της κρίσης στις σχέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Νίκο Δένδια. Η είδηση δεν επιβεβαιώνεται από κυβερνητικές πηγές και αντίθετα διαψεύδεται κατηγορηματικά. Αλλωστε παρά τη δημοφιλία του, ο υπουργός Εξωτερικών δεν έχει εκείνο το βάρος εντός της ΝΔ, που να τον καθιστά αναντικατάστατο και μη αναλώσιμο. Τυχόν διαφωνία του με τον πρωθυπουργό (γιατί άραγε;) θα τον είχε οδηγήσει στην έξοδο.

Η σχετική φιλολογία όμως επιμένει (βοηθούντος και του ΣΥΡΙΖΑ) και ορισμένοι πιστεύουν ότι μάλλον οφείλεται στη δυσπιστία απέναντί του, από παράγοντες του δημοσίου βίου που θεωρούν εαυτούς οιωνεί αυθεντίες στην εξωτερική πολιτική και τον Νίκο Δένδια μαθητευόμενο. Και τροφοδοτείται από τις επιφυλάξεις που προκαλούν σε ορισμένους σχολιαστές οι τοποθετήσεις Δένδια για τα ελληνοτουρκικά και οι κόντρες του με τον Τσαβούσογλου. Εντάξει, συν η λάθος πρόβλεψη για τις εξελίξεις στην Ουκρανία στις δηλώσεις του με τον Λαβρόφ, στην τελευταία του επίσκεψη στη Μόσχα...

Υπάρχει και η υποψία ότι ίσως οι φιλοδοξίες του Νίκου Δένδια, θα τον οδηγήσουν να υπονομεύσει τη βελτίωση των σχέσεων, στο όνομα ενός εθνικού μαξιμαλισμού και της προσωπικής του ανέλιξης. Θα ήταν τόσο λάθος ώστε δεν αξίζει καν να ασχοληθούμε με το σενάριο. Και θα ήταν και τελείως άδικο για τον Νίκο Δένδια.