Του Νίκου Σιακαντάρη

Το ΣτΕ εξέδωσε πρόσφατα την υπ’ αριθμ. 320/2020 απόφασή του αναφορικά με την οριστική περαίωση χρήσεων (η εν λόγω απόφαση αναφερόταν σε χρήση 2011-2013) κατόπιν έκδοσης φορολογικού πιστοποιητικού από νόμιμο ορκωτό ελεγκτή και/η ελεγκτικά γραφεία που έχουν εγγραφεί στο μητρώο του Ν. 3693/2008.

Σύμφωνα με τις διατάξεις που καθιέρωσαν τις διαδικασίες για την έκδοση και την ισχύ του φορολογικού πιστοποιητικού (Υπουργική Απόφαση 1159/2011) ο έλεγχος από τη Διοίκηση μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε εταιρείες που είχαν λάβει ετήσιο φορολογικό πιστοποιητικό από ελεγκτή χωρίς επιφύλαξη εντός αποκλειστικής προθεσμίας 18 μηνών.  Μετά την άπρακτη πάροδο των 18 μηνών οι χρήσεις θεωρούνταν περαιωμένες. Όπως γίνεται αντιληπτό, η προθεσμία των 18 μηνών είναι σημαντικά μικρότερη από τη γενική πενταετή παραγραφή.

Το 2016 η ως άνω Υπουργική Απόφαση τροποποιήθηκε ώστε να εναρμονιστεί η προθεσμία για τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων με τη γενική πενταετή παραγραφή.

Κατόπιν προσφυγής που ασκήθηκε κατά του ελληνικού δημοσίου από εταιρεία η οποία είχε λάβει φορολογικό πιστοποιητικό για τη χρήση 2012 χωρίς επιφύλαξη εισήχθη ενώπιον της 7μελούς Σύνθεσης του Β’ Τμήματος τους ΣτΕ με το θεσμό της πιλοτικής δίκης προκειμένου να κριθεί η συνταγματικότητα των διατάξεων της Υπουργικής Απόφασης αναφορικά με τους χρόνους της διενέργειας φορολογικών ελέγχων σε σχέση με τη γενική πενταετή παραγραφή.

Το ΣτΕ έκρινε ότι οι διατάξεις της Υπουργικής Απόφασης οι οποίες αναφέρονται στην παρέλευση 18 μηνών από την έκδοση πιστοποιητικού χωρίς επιφύλαξη προκειμένου να θεωρηθεί μία χρήση περαιωμένη δεν αντίκεινται στο γενικό κανόνα περί πενταετούς παραγραφής. Περαιτέρω, η τροποποίηση της ανωτέρω Υπουργικής Απόφασης μεταγενέστερα προκειμένου να είναι σε εναρμόνιση με τη γενική πενταετή παραγραφή, δεν μπορεί αναδρομικά να καταλαμβάνει προγενέστερες χρήσεις. Σε κάθε περίπτωση, η αναδρομική εφαρμογή της Υπουργικής Απόφασης σε περαιωμένες φορολογικές υποθέσεις θα σήμαινε καταστρατήγηση του κράτους και της ασφάλειας δικαίου.

Για μία ακόμα φορά, γίνεται αντιληπτό ότι η διοίκηση, στην προσπάθειά της να εισρεύσουν περισσότερα χρήματα στα δημόσια ταμεία προχωρά σε εν μέρει αυθαίρετους ελέγχους για χρήσεις οι οποίες είναι οριστικά περαιωμένες με το πρόσχημα της μη παρέλευσης της γενικής παραγραφής κάτι που ουσιαστικά όπως αποδεικνύεται και από την εν λόγω απόφαση του ΣτΕ αποβαίνει εις βάρος της αφού εν τέλει θα χρειαστεί να επιστρέψει τα εν λόγω ποσά, υποβάλλοντας τις επιχειρήσεις για ακόμα μία φορά σε άσκοπη γραφειοκρατία.

* Ο κ. Νίκος Σιακαντάρης είναι Managing Partner της Andersen Tax Greece