Ο Γερμανός δισεκατομμυριούχος που αυτοκτόνησε από ντροπή

Του Βασίλη Παζόπουλου 

Η ιστορία της κερδοσκοπίας είναι γεμάτη παραδείγματα ικανότατων και έμπειρων επενδυτών που χάνουν την υπομονή τους. Πάνε να εκβιάσουν κέρδος κάνοντας βεβιασμένες κινήσεις, χαμηλώνουν τα κριτήρια που έχουν θέσει οι ίδιοι για να προβούν σε αγορές και τελικά βρίσκονται χαμένοι.

Δεν είναι τυχαίο που ορισμένοι από τους πιο έξυπνους και μορφωμένους ανθρώπους του πλανήτη την έχουν πατήσει από τις χρηματοοικονομικές αγορές. 

Adolf Merckle

Μια από τις πιο χαρακτηριστικές ιστορίες, η οποία μάλιστα είχε τραγικό τέλος αφορά έναν Γερμανό, τον Adolf Merckle. Ο Merckle το 2007 ήταν ο 94ος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο και ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Γερμανία, με προσωπική περιουσία που ξεπερνούσε τα 12 δισεκατομμύρια. Είχε στην κατοχή του τη μεγαλύτερη φαρμακευτική εταιρεία στην Ευρώπη, ενώ είχε επεκταθεί στο χώρο της μεταποίησης και των κατασκευών. Οι επιχειρήσεις του απασχολούσαν 100.000 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. 

Η αντίστροφη πορεία ξεκίνησε το 2008 από μια λανθασμένη εκτίμηση στο χρηματιστήριο. Θεώρησε πως η τιμή των μετοχών της γνωστής αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen θα υποχωρούσε σημαντικά. Πήρε λοιπόν μια μεγάλη θέση short στο γερμανικό χρηματιστήριο. Μεγάλη ακόμα και για τα δεδομένα του. 

Το σκεπτικό του φαίνεται να ήταν σωστό. Η κίνησή του μελετημένη. Ο όμιλος ήταν γνωστό πως είχε οικονομικά προβλήματα και διέγνωσε πως οι συνθήκες ήταν πλέον ώριμες για κίνηση των μετοχών της προς τα κάτω. 

Υπήρξε μόνο μια αναπάντεχη εξέλιξη που ανέτρεψε τα δεδομένα: Η Porsche έκανε προσφορά για να αγοράσει την Volkswagen, με αποτέλεσμα η τιμή της να εκτοξευτεί από τους ενθουσιώδεις επενδυτές. 

Παρά την αδιαμφισβήτητη εμπειρία και εξυπνάδα του, τα συναισθήματα υπερίσχυσαν της λογικής. Ο εγωισμός του τον παρέσυρε. Η συναισθηματική φόρτιση από τις υπερβολικές διακυμάνσεις, έκαναν ακόμα και αυτόν να χάσει την ψυχραιμία του. Μέσα σε μία ημέρα μόνο έχασε 700 εκατομμύρια και τελικά η συνολική ζημιά έφτασε στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.

Παράκουσε ίσως τον βασικότερο κανόνα στον κόσμο του χρηματιστηρίου : δεν έχει σημασία πόσο καλά μελετημένο είναι το σχέδιο σου. Δεν πρέπει να υποτιμάς την δύναμη της αγοράς. Πρέπει να παραδέχεσαι την ήττα σου και να αποχωρείς από μια λάθος επιλογή πριν σε καταστρέψει. 

Το τραγικό τέλος

Είναι κανόνας της ζωής, όταν συμβεί κάτι άσχημο, συνήθως ακολουθεί και ένα δεύτερο. Η χρηματιστηριακή απώλεια τον οδήγησε στο σημείο να χρειαστεί απεγνωσμένα πολλά χρήματα άμεσα, προκειμένου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις ενός τεράστιου δανείου. Όμως έπεσε στην περίοδο που οι τράπεζες δεν δάνειζαν εύκολα χρήματα σε κανέναν. Όχι μόνο επιχειρηματίες, αλλά ούτε καν άλλες τράπεζες. 
Τι έκανε λοιπόν ο Merckle ; 
Αναζήτησε νέα χρηματοδότηση; 
Μείωσε τις δαπάνες του; 
Πούλησε μέρος της περιουσίας του ; 
Τίποτα από όλα αυτά !

Όταν κατάλαβε ότι είχε χάσει τόσα πολλά χρήματα και έχασε την θέση του πλουσιότερου ανθρώπου στη Γερμανία, έγραψε ένα σημείωμα αυτοκτονίας. Μην αντέχοντας το βάρος της ατίμωσης της οικογένειας του, ο 74 ετών επιχειρηματίας αυτοκτόνησε.

Παρόλο που είχε ακόμα 9 δισεκατομμύρια σε προσωπική περιουσία, έπεσε μπροστά από ένα επιταχυνόμενο τραίνο και σκοτώθηκε. 

Άφησε μόνο ένα σημείωμα : I am sorry. 

Η αξία των χρημάτων

"Τα λεφτά είναι το παν", είναι μια έκφραση που ακούμε συχνά. Από την άλλη όμως ακούμε και μια άλλη  έκφραση εξίσου δημοφιλή: "το χρήμα δε φέρνει την ευτυχία". 

Ένα πράγμα ωστόσο είναι σίγουρο: Money makes the world go round. Τα χρήματα και το κέρδος αποτελούν την κινητήρια δύναμη του κόσμου μας. Όπως σίγουρο είναι πως το χρήμα είναι καλός υπηρέτης αλλά κακός αφέντης.

Γιατί όμως ενώ όλοι προσπαθούν, είτε λιγότερο είτε περισσότερο, να αυξήσουν την περιουσιακή τους κατάσταση, δεν συνεπάγεται πως όσο περισσότερα χρήματα έχεις τόσο πιο ευτυχισμένος είσαι ;  

Κυρίως για έναν λόγο: Δεν τους δίνουν όλοι οι άνθρωποι την ίδια αξία. 

Ο δρόμος προς την ευτυχία

Τα χρήματα είναι ένας από τους τρόπους που μπορούμε να μετατρέψουμε τα όνειρα που έχουμε σε πραγματικότητα. Χωρίς αρκετά χρήματα, ή από την πραγματική έλλειψη τους, η ζωή μπορεί να είναι δυστυχισμένη. 

Τα χρήματα είναι ζωτικής, αλλά όχι υψίστης σημασίας. Είναι απλά ένα εργαλείο, μια πηγή ενέργειας που χρησιμοποιείται για μια καλύτερη ζωή.

Ο πραγματικός δρόμος προς την ευτυχία περνάει από αλλού : την πρόοδο. 

Το να αποκτάς αγαθά δεν θα σε κάνει ευτυχή. Αυτό δεν είναι μόνο μια ελπιδοφόρα διαπίστωση σε μια δύσκολη οικονομική περίοδο. Το μυστικό για την αληθινή ευτυχία είναι η πρόοδος, η δημιουργία. Αυτό κάνει ευτυχισμένο το άνθρωπο. Όσο πιο συχνά τα καταφέρνεις, τόσο πιο ζωντανός νιώθεις.

Όσο σκληρά κι αν δουλέψεις ή δεν δουλέψεις, θα προκύψουν αλλαγές. Τίποτα δεν μένει ίδιο. Όλα στην ζωή αλλάζουν χωρίς καν να το προσπαθήσεις. Το σώμα σου θα αλλάζει με τα χρόνια, οι  οικονομικές συνθήκες το ίδιο. Ότι και αν κάνεις. 

Η πρόοδος όμως είναι κάτι διαφορετικό. Δεν προκύπτει αυτόματα. Πρέπει να προσπαθήσεις. Τις περισσότερες φορές σκληρά, χωρίς να έχεις εξασφαλισμένο το επιθυμητό αποτέλεσμα. 

Αν κάνεις αυτό που αγαπάς και το κάνεις καλά, μπορεί να κερδίζεις πολλά χρήματα, μπορεί και όχι. Μπορεί να σου δίνει διακρίσεις, μπορεί και όχι. Αλλά η ανταμοιβή σου θα είναι μεγάλη, γιατί θα είσαι συνεχώς ικανοποιημένος.

* Ο Βασίλης Παζόπουλος είναι οικονομολόγος, χρηματιστηριακός αναλυτής, συγγραφέας του βιβλίου Επενδυτές χωρίς Σύνορα.
www.ependytes.com
vpazopoulos@gmail.com