Ο Ερντογάν θέλει τουρκικό στρατό για άλλα δύο χρόνια στη Λιβύη

Η τουρκική Προεδρία κατέθεσε επίσημα την Κυριακή στην τουρκική Βουλή πρόταση για παράταση 24 μηνών της παρουσίας τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη.

Η πρόταση αναφέρεται στο αίτημα του 2019 της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης για υποστήριξη από την Τουρκία εν μέσω επιθέσεων που ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 2019 με στόχο την ανατροπή της. Υποστηρίζει ότι οι επιθέσεις και η εσωτερική αναταραχή σταμάτησαν στη συνέχεια, αποτρέποντας τη Λιβύη από το να βυθιστεί στο χάος και την αστάθεια, κάτι που θα αποτελούσε κίνδυνο ασφαλείας τόσο για την Τουρκία όσο και για ολόκληρη την περιοχή.

"Η συνεχιζόμενη αδυναμία διεξαγωγής εκλογών στη Λιβύη έχει παρατείνει την πολιτική αβεβαιότητα και τα προβλήματα διακυβέρνησης, θέτοντας σε κίνδυνο την ηρεμία που επιτεύχθηκε στο έδαφος με μεγάλη θυσία και δημιουργώντας σοβαρό εμπόδιο για τη μόνιμη σταθερότητα. Αυτή η κατάσταση εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια της Λιβύης και της ευρύτερης περιοχής. Λαμβάνοντας υπόψη τους βαθιά ριζωμένους ιστορικούς, πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, οι οποίοι ενισχύθηκαν περαιτέρω από το Μνημόνιο Συναντίληψης για την Απομείωση των Περιοχών Θαλάσσιας Αρμοδιότητας στην Ανατολική Μεσόγειο που υπεγράφη και τέθηκε σε ισχύ, η συνέχιση της εκεχειρίας και της πολιτικής διαδικασίας διαλόγου στη Λιβύη, καθώς και η εγκαθίδρυση ειρήνης και σταθερότητας ως αποτέλεσμα αυτής, είναι μεγάλης σημασίας για την Τουρκία", αναφέρει η πρόταση.

Η κοινοβουλευτική πρόταση τονίζει ότι, στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία συνεχίζει να παρέχει εκπαίδευση και συμβουλευτική υποστήριξη που συμβάλλει στην ασφάλεια της Λιβύης, βάσει του Μνημονίου Συναντίληψης για Στρατιωτική και Ασφαλειακή Συνεργασία που υπεγράφη με τη Λιβύη και είναι πλέον σε ισχύ, ενώ συμβάλλει ενεργά στη διατήρηση της σταθερότητας και της ηρεμίας στο έδαφος.

Η πρόταση επισημαίνει ότι, στο τρέχον στάδιο, δεν έχει ακόμη κατορθωθεί η οριστικοποίηση μόνιμης εκεχειρίας και η πολιτική διαδικασία διαλόγου στη Λιβύη, ούτε η ενοποίηση όλων των θεσμών, ιδίως των στρατιωτικών και ασφαλειακών οργάνων.

Η τουρκική Βουλή είχε εγκρίνει για πρώτη φορά την αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη για έναν χρόνο τον Ιανουάριο του 2020.

Η Τουρκία είναι βασικός παίκτης στην περιοχή και επιδιώκει να επεκτείνει την επιρροή της στη Λιβύη. Ο Τούρκος αρχηγός της ΜΙΤ, Ιμπραήμ Καλίν, πραγματοποίησε πρόσφατα επίσκεψη στη χώρα, ενώ η Άγκυρα ήρθε σε επαφή με τον στρατηγό Χαλίφα Χάφταρ για μεγαλύτερη συνεργασία, σηματοδοτώντας στροφή στην πολιτική της για τη Λιβύη, η οποία προηγουμένως ήταν αυστηρά αντίθετη στις δυνάμεις του Χάφταρ.

Η Τουρκία επιδιώκει την έγκριση της βουλής της Τόμπρουκ, που συνδέεται με τον Χάφταρ, για τη συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης του 2019 με την κυβέρνηση που αναγνωρίζει ο ΟΗΕ στην Τρίπολη.

Σαλέχ: Άκυρο και μη δεσμευτικό το τουρκολιβυκο μνημόνιο

Ο Πρόεδρος της λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων (HoR) Αγκίλα Σάλεχ δηλώνει ότι η συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης που υπέγραψε η κυβέρνηση Φάγεζ αλ-Σάρατζ με την Τουρκία είναι νομικά άκυρη και μη δεσμευτική για το λιβυκό κράτος, διότι δεν εγκρίθηκε ποτέ από τη Βουλή. Παράλληλα, εμφανίζεται ανοικτός σε μια νέα, πολυμερή διαπραγμάτευση με Αίγυπτο, Ελλάδα και Τουρκία, με στόχο ένα ισορροπημένο πλαίσιο οριοθέτησης που να διασφαλίζει την κυριαρχία της Λιβύης.

Ο Σάλεχ υπογραμμίζει ότι μόνο η Βουλή των Αντιπροσώπων έχει την αρμοδιότητα κύρωσης διεθνών συμφωνιών και ότι η κυβέρνηση αλ-Σάρατζ δεν είχε τη νομιμοποίηση της HoR όταν υπέγραψε το μνημόνιο με την Τουρκία. Επαναλαμβάνει ότι μια συμφωνία που δεν έχει κυρωθεί από τη Βουλή "δεν δεσμεύει το λιβυκό κράτος" και ότι "ό,τι είναι χτισμένο στην παρανομία παραμένει παράνομο, όσος χρόνος κι αν περάσει".

Ο Σάλεχ μιλά για "νέα ευκαιρία" της Λιβύης να επανακαθορίσει τη θαλάσσια θέση της στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω διαπραγματεύσεων με Αίγυπτο, Ελλάδα και Τουρκία. Τονίζει ότι η επόμενη φάση πρέπει να χαρακτηρίζεται από συνεννόηση και όχι αντιπαράθεση, με απόλυτο σεβασμό στην κυριαρχία της Λιβύης επί των χωρικών υδάτων της, την οποία περιγράφει ως "κόκκινη γραμμή".

Αναφέρει ότι ορισμένα κράτη αναγνωρίζουν την έλλειψη νομιμότητας της συμφωνίας, ενώ άλλα την αντιμετώπισαν ως τετελεσμένο για πολιτικούς λόγους. Για την Ελλάδα σημειώνει ότι αρχικά αντέδρασε σθεναρά θεωρώντας ότι θίγονται τα συμφέροντά της, αλλά αργότερα έδειξε διάθεση διαλόγου, ενώ η Αίγυπτος ήταν από την αρχή σαφώς αρνητική λόγω του κινδύνου για περιφερειακή αστάθεια. Η Τουρκία, κατά τον Σάλεχ, έχει εκφράσει ετοιμότητα για ευρείες διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη, ανοίγοντας τον δρόμο για πολυμερή διάλογο που θα προστατεύει τα δικαιώματα της Λιβύης.

Ο Σάλεχ αναφέρεται στις τεχνικές πτυχές των θαλάσσιων συνόρων, επικρίνοντας την ελληνική πρακτική να στηρίζει την ΑΟΖ της στο νησί της Κρήτης, την οποία χαρακτηρίζει "ανορθολογική" και "πολύ κοντά στις λιβυκές ακτές" και όχι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο. Ανακοινώνει ότι έχει συσταθεί επιτροπή ειδικών που θα εξετάσει σε βάθος τον φάκελο και θα υποβάλει πλήρη έκθεση με όλα τα τεχνικά και γεωπολιτικά δεδομένα έναντι των εμπλεκόμενων χωρών.

Ο Σάλεχ τονίζει ότι η Λιβύη δεν είναι υποχρεωμένη να επιλέξει "στρατόπεδο" ανάμεσα στον άξονα Αιγύπτου–Ελλάδας και στον άξονα Τουρκίας, επιμένοντας ότι το κράτος είναι ανεξάρτητο και ότι μοναδικό κριτήριο είναι το εθνικό συμφέρον με ισορροπημένες σχέσεις προς όλους. Οποιαδήποτε παραχώρηση στα θαλάσσια σύνορα απορρίπτεται ως απολύτως απαράδεκτη, ενώ τεχνικές ρυθμίσεις ή τροποποιήσεις πρωτοκόλλων είναι δυνατές μόνο εντός πλαισίου που προστατεύει την κυριαρχία της Λιβύης.

Περιγράφει τρία επίπεδα του επικείμενου διαλόγου: τεχνικό (οριοθέτηση), νομικό (έλεγχος συμφωνιών και διεθνών προτύπων) και πολιτικό (ισορροπία συμφερόντων κρατών). Για τις εσωτερικές εντάσεις, τις αποδίδει κυρίως στην έλλειψη ενημέρωσης και δεσμεύεται σε "πλήρη διαφάνεια", τονίζοντας ότι κάθε συμφωνία ή ρήτρα θα παρουσιάζεται ανοιχτά στη Βουλή, χωρίς μυστικές διευθετήσεις.

Π.Κ.