Deutsche Bank: Οι πέντε λόγοι που "φωνάζουν" προσοχή στις αγορές

Της Ελευθερίας Κούρταλη

Μετά τον τελευταίο γύρο των συνεδριάσεων των κεντρικών τραπεζών, υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση ότι ο παγκόσμιος κύκλος σύσφιξης έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Πράγματι, η τιμολόγηση της αγοράς υποδηλώνει ότι η ΕΚΤ έχει πλέον ολοκληρώσει τις αυξήσεις επιτοκίων και ότι η Fed έχει μόνο 50% πιθανότητες να προχωρήσει σε νέα αύξηση.

Αν και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κάποια ανακούφιση στις αγορές, θα περάσουν ακόμα μερικοί μήνες μέχρι να μπορέσουμε να πούμε ότι οι κίνδυνοι έχουν εξαλειφθεί, τονίζει η Deutsche Bank. Σε τελική ανάλυση, επισημαίνει, γνωρίζουμε ότι το πλήρες αποτέλεσμα της νομισματικής πολιτικής λειτουργεί με καθυστέρηση και υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι η αυστηρότερη πολιτική εξακολουθεί να διοχετεύεται στην ευρύτερη οικονομία.

Για παράδειγμα, μόλις τις τελευταίες δύο εβδομάδες, η ΕΚΤ προχώρησε σε νέα αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης, ανεβάζοντας το επιτόκιο των καταθέσεων στο ιστορικό υψηλό όλων των εποχών, στο 4%. Εν τω μεταξύ, η Fed σηματοδότησε ότι τα επιτόκια επρόκειτο να παραμείνουν υψηλότερα για περισσότερο απ' ό,τι ανέμεναν οι αγορές και οι αποδόσεις των πιο μακροπρόθεσμων ομολόγων έφθασαν στα υψηλότερα επίπεδά τους εδώ και χρόνια.

Υπό το πρίσμα αυτό, η Deutsche Bank περιγράφει πέντε λόγους που "φωνάζουν" προσοχή στο βραχυπρόθεσμο διάστημα σε ό,τι αφορά την πορεία των αγορών.

Πρώτον, αν και η ταχύτερη φάση της σύσφιξης έλαβε χώρα το 2022, σημειώθηκε ένα σημαντικό ποσό αυστηροποίησης το 2023 που δεν έχει ακόμη τεθεί σε πλήρη ισχύ: μόνο τους τελευταίους 6 μήνες, η ΕΚΤ αύξησε το επιτόκιο καταθέσεων κατά 100 μονάδες βάσης. Σε σχέση με πριν από 12 μήνες, είναι 325 μ.β υψηλότερο από ό,τι ήταν.  Ομοίως για τη Fed, σημειώθηκε σύσφιξη 50 μ.β τους τελευταίους 6 μήνες και 225 μ.β σύσφιξης τους τελευταίους 12 μήνες. Επιπλέον, η FOMC σηματοδότησε ακόμη μια αύξηση για το 2023 την περασμένη εβδομάδα. Η τιμολόγηση της αγοράς δείχνει ότι οι επενδυτές αναμένουν πλέον ότι τα επιτόκια πολιτικής θα παραμείνουν υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο μέλλον, επομένως οι προσδοκίες για αυστηρότερη πολιτική έχουν επίσης αντίκτυπο στην οικονομία.

Δεύτερον, οι πραγματικές αποδόσεις συνέχισαν να ανεβαίνουν σε νέα υψηλά, γεγονός που επηρεάζει το κόστος δανεισμού σε ολόκληρη την οικονομία. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, η πραγματική απόδοση των 10ετών ομολόγων των ΗΠΑ έκλεισε πάνω από το 2% για πρώτη φορά από το 2009. Μόλις τον Μάρτιο του 2022, ήταν έως και -1%. Έτσι, σε 18 μήνες, είδαμε μια πραγματική αυστηροποίηση άνω των 3 ποσοστιαίων μονάδων στο μακροπρόθεσμο κόστος δανεισμού. Υπάρχει ένα παρόμοιο story στην Ευρώπη. Στη Γερμανία, οι πραγματικές αποδόσεις των 10ετών επέστρεψαν κοντά στα υψηλά του κύκλου τους και είναι σταθερά θετικές για πρώτη φορά από το 2014. Στην πραγματικότητα, δεν έχουν κλείσει σε αρνητικό έδαφος από τα τέλη Ιουνίου.

Τρίτον, μπορούμε ήδη να δούμε πώς ο αντίκτυπος του υψηλότερου κόστους δανεισμού διοχετεύεται στα πιο ευαίσθητα ως προς τους τόκους μέρη της οικονομίας. Η στέγαση είναι ένας από τους πιο ευαίσθητους κλάδους στις μεταβολές των επιτοκίων και από αυτό μπορούμε να δούμε ξεκάθαρο αντίκτυπο, επισημαίνει η γερμανική τράπεζα. Για παράδειγμα, το επιτόκιο για ένα στεγαστικό δάνειο σταθερού επιτοκίου 30 ετών στις ΗΠΑ βρίσκεται τώρα στο υψηλότερο επίπεδο από το 2000, στο 7,31%. Αλλά, από τότε, η απόδοση του 30ετούς ομολόγου έχει αυξηθεί σε νέα υψηλά για τον κύκλο, επομένως υπάρχει σαφής δυνατότητα τα συγκεκριμένα επιτόκια να αυξηθούν ακόμη περισσότερο. 

Τέταρτον, γενικότερα, μπορούμε να δούμε πώς αποδυναμώνονται οι παγκόσμιοι δείκτες ανάπτυξης, δείχνοντας τον αντίκτυπο της αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής που έχει προηγηθεί.  Στη ζώνη του ευρώ, ο σύνθετος PMI βρίσκεται κάτω από το όριο του 50 για τέσσερις συνεχείς μήνες.

Αυτή η ταχύτερη επιδείνωση της ευρωπαϊκής ανάπτυξης σε σχέση με τις ΗΠΑ ταιριάζει με τον τρόπο με τον οποίο το χρέος των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων είναι κυμαινόμενο παρά σταθερό, επομένως η επίδραση των αυξήσεων επιτοκίων θα γίνει πιο γρήγορα αισθητή. Ομοίως στη Γερμανία, ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος του Ifo για τον Σεπτέμβριο υποχώρησε στο 85,7, σημειώνοντας την 5η συνεχή μηνιαία πτώση του. Στις ΗΠΑ, ο πιο πρόσφατος δείκτης PMI την περασμένη εβδομάδα έδειξε ότι η οικονομία βρίσκεται οριακά σε επεκτατικό έδαφος, με μέτρηση μόλις 50,1.

Τέλος, όπως επισημαίνει η Deutsche Bank, γνωρίζουμε από την ιστορία ότι οι κύκλοι σύσφιξης τείνουν να καταλήγουν σε κάτι να… σπάει στις χρηματοπιστωτικές αγορές.  Οι προηγούμενοι κύκλοι είχαν την τάση να καταλήγουν σε κάποιου είδους κρίση κάπου στον κόσμο. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Fed ή άλλες κεντρικές τράπεζες προκαλούν άμεσα κρίση. Αντίθετα, ένα περιβάλλον αυξανόμενων επιτοκίων μπορεί να κάνει εμφανείς προϋπάρχουσες ευπάθειες.

Όπως καταλήγει η γερμανική τράπεζα, παρόλο που ορισμένοι επενδυτές είναι ολοένα και πιο αισιόδοξοι για το τέλος του τρέχοντος κύκλου σύσφιξης, υπάρχουν αρκετοί λόγοι να πιστεύουμε ότι ο πλήρης αντίκτυπος από την αυστηρότερη νομισματική πολιτική δεν έχει ακόμη τεθεί σε ισχύ. Ως εκ τούτου, θα περάσουν μερικοί μήνες μέχρι να μπορέσουμε να πούμε ότι οι κίνδυνοι για την οικονομία και τις αγορές έχουν ξεπεραστεί, δεδομένου ότι τα πιο μακροπρόθεσμα επιτόκια εξακολουθούν να κινούνται σε νέα υψηλά ακόμη και τώρα.