Το συναίσθημα στο trading και πώς να το διαχειριστούμε

Το κρισιμότερο χάρισμα για έναν trader είναι η ικανότητα να διατηρεί την ψυχολογία του (σχεδόν) ανεπηρέαστη ανάμεσα στις κερδισμένες και τις χαμένες συνεδριάσεις

Από τον Δημήτρη Καντζέλη
(Τεχνικός αναλυτής αγορών της FXCM και του DailyFX.gr)


Το επιτυχημένο trading είναι από μόνο του μια πολυσύνθετη διαδικασία, με κάθε επενδυτή να πρέπει να προκαθορίσει κάποιες βασικές παραμέτρους προκειμένου να καταφέρει σε βάθος χρόνου να μειώσει όσο το δυνατόν περισσότερο τον παράγοντα «συναίσθημα».

Το κρισιμότερο χάρισμα για έναν trader είναι η ικανότητα να διατηρεί την ψυχολογία του (σχεδόν) ανεπηρέαστη ανάμεσα eras κερδισμένες και iis χαμένες συνεδριάσεις. Με αυτόν τον τρόπο, θα καταφέρει να κρατήσει μια σχεδόν σταθερή συναισθηματική κατάσταση, η οποία θα του δώσει την ικανότητα να εφαρμόσει το πλάνο του.

Όσοι ασχολούνται ή έχουν ασχοληθεί ενεργά με το trading έχουν ακούσει συχνά από επαγγελματίες τη φράση «πρέπει να είσαι σε θέση να ελέγξεις τα συναισθήματά σου για να μπορείς να κάνεις trading με επιτυχία» ή ίσως κάποια παραλλαγή της παραπάνω πρότασης.

Τι σημαίνει, όμως, η συγκεκριμένη φράση; Ποια συναισθήματα εννοούμε;

Πώς μπορούμε να το ελέγξουμε;
Αν και οι περισσότεροι είναι σε θέση να καταλάβουν τη σημασία τού να μπορείς να ελέγχεις τα συναισθήματά σου, όταν είσαι μέσα σε ένα trade πολλές φορές το επίπεδο αντίληψης με το επίπεδο λογικής ενός trader ακολουθούν τελείως διαφορετικούς δρόμους.

Αυτό είναι ένα φαινόμενο τόσο συχνό όσο και το να αφήνουμε τα συναισθήματα να κυριαρχήσουν πάνω στη λογική μας. Άλλωστε, μια δεύτερη φράση που χρησιμοποιείται κατά κόρον είναι το «δεν μπορώ να πιστέψω ότι έκανα το ίδιο λάθος» ή το «αυτήν τη φορά δεν μπορεί, θα είμαι σωστός/ή» και συνήθως ακολουθεί μια μάλλον αποτυχημένη ημέρα.

Η αλήθεια είναι ότι όλοι έχουμε βρεθεί σε αυτήν τη θέση. Το θέμα που ανακύπτει, λοιπόν, είναι πώς μπορούμε να βελτιωθούμε προκειμένου να μη ζήσουμε τις ίδιες καταστάσεις. Ας δούμε τον ορισμό του συναισθήματος και στη συνέχεια στρατηγικές βελτίωσης των αντιδράσεων. Συναίσθημα ορίζεται η ενστικτώδης (φυσική) κατάσταση που προκαλεί-ται από τη διάθεση, τις συνθήκες ή τις σχέσεις των ανθρώπων με άλλους.

Προς επίρρωσιν των στόχων μας, θεωρούμε ότι η ψυχική διάθεση και, άρα, το συναίσθημα ενός trader ορίζεται αποκλειστικά από τη διαδικασία του trading.

Πώς μπορούμε να αποκτήσουμε καλύτερο έλεγχο των συναισθημάτων μας;

Αναγνώριση «προβλήματος»
Το πρώτο βήμα για τους traders είναι να αναγνωρίσουν ποιο είναι το συναίσθημα που προκαλεί τη «ζημιά». Ένα συναίσθημα που προσωπικά πιστεύω ότι αναγνωρίζεται ως κυρίαρχο στους traders είναι η «μανία» να μπουν στην αγορά ακόμα και όταν δεν έχουν ξεκάθαρα σημάδια εισόδου με βάση το πλάνο της τεχνικής ή και της θεμελιώδους ανάλυσής τους. Νιώθουν, με λίγα λόγια, ότι θα χάσουν μια πολύ μεγάλη ευκαιρία αν δεν μπουν σε ένα trade.

Ένας επενδυτής που δεν έχει αυτοέλεγχο θα ανοίξει μια θέση παρόλο που δεν έχει τις απαραίτητες προδιαγραφές ή δεν έχει όλα τα εχέγγυα ενός επιτυχημένου trade. Το να κερδίζεις είναι συνώνυμο της ευφορίας και η ανθρώπινη φύση τείνει να είναι ευάλωτη στην τάση για επανάληψη αυτής της ψυχικής κατάστασης.

Έτσι, όταν είμαστε έτοιμοι να βάλουμε μια εντολή εισόδου για ένα trade, πολλές φορές αγνοούμε την πιθανότητα απώλειας και επικεντρωνόμαστε στα ενδεχόμενα κέρδη. H αλήθεια είναι ότι αυτό είναι ίσως και το πιο συχνό λάθος. Παρ’ όλα αυτά, οι traders δεν θα πρέπει να είναι πιο σκληροί από όσο χρειάζεται με τον εαυτό τους, γιατί μια τέτοια παρορμητική αντίδραση είναι επίσης μια ενστικτώδης φυσική αντίδραση, που είναι δύσκολο να αναστραφεί ολοκληρωτικά.

Τι μπορούμε να κάνουμε;
Η παραδοχή του λάθους μας είναι το πρώτο βήμα προκειμένου να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας. Η ερώτηση που θα πρέπει να θέσουμε στον εαυτό μας είναι: «Μπαίνω σε αυτό το trade επειδή βλέπω ξεκάθαρα μια ευκαιρία και ελέγχω τα επίπεδα ρίσκου που αναλαμβάνω ή το κάνω αυτό έχοντας ένα καλό προαίσθημα για την πορεία του, ότι δηλαδή θα είναι κερδοφόρο;».

Σε αυτό το σημείο, πρέπει να θυμάστε ότι ένας επαγγελματίας trader ενδιαφέρεται να αναγνωρίσει από πριν αν μια πιθανή είσοδός του στην αγορά θα μπορέσει να του αποφέρει πολλαπλάσιο ποσοστό του ρίσκου που αναλαμβάνει (σχέση ρίσκου-απόδοσης), χρησιμοποιώντας ξεκάθαρα τεχνικά εργαλεία.

* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 5ης Ιουλίου