Απαντήσεις για την επόμενη μέρα της κάλπης ψάχνει το Χρηματιστήριο

Του Βασίλη Γεώργα

Η πρώτη αντίδραση του Χρηματιστηρίου στο αποτέλεσμα της κάλπης των ευρωεκλογών αφήνει θετική παρακαταθήκη για τη συνέχεια, ωστόσο οι πανηγυρισμοί για την απομάκρυνση βραχυπρόθεσμα του κινδύνου κυβερνητικής αστάθειας, αφορούν πρωτίστως τις εντυπώσεις και όχι την ουσία. 
    
Η επάνοδος των αγοραστών σε κρίσιμα επίπεδα τιμών και η εμφανής πρόθεση τους να οδηγήσουν την αγορά πάνω από κρίσιμες αντιστάσεις και βαθύτερα εντός της ζώνης 1.190-1.250 μονάδων όπου θα κριθεί η μεσοχρόνια τάση, αποτελούν σαφώς μια πολύ θετική ένδειξη για το πως οι επενδυτές αποτιμούν το αποτέλεσμα. Όμως κατά την εκτίμηση διορατικών αναλυτών η χρηματιστηριακή αγορά θα χρειαστεί άμεσα ξεκάθαρες απαντήσεις τόσο εκ μέρους της κυβέρνησης, όσο και της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης που κέρδισε τις ευρωεκλογές και την σημαντικότερη Περιφέρεια της χώρας, όσον αφορά στη στρατηγική που θα ακολουθήσουν στο μέτωπο της οικονομικής πολιτικής, των κρίσιμων αποκρατικοποιήσεων – ιδιωτικοποιήσεων, τις επενδύσεις και συνολικά στον τρόπο που αμφότερες οι πλευρές θα χειριστούν το εύπλαστο όσο και ευαίσθητο πολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται. 

Τρία είναι τα κυρίαρχα ερωτήματα που προβάλλουν πίσω από τις χρηματιστηριακές κουρτίνες αναζητώντας απαντήσεις: Αν και για πόσο καιρό αποφεύγεται ο πολιτικός κίνδυνος σε ότι αφορά το ενδεχόμενο προκήρυξης πρόωρων βουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα, πόσο ισχυρή μπορεί να αποδειχθεί η παρούσα κυβερνητική δομή για να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις στην οικονομία το αμέσως επόμενο διάστημα (δημόσιος τομέας, διαπραγμάτευση για το χρέος, συζητήσεις με ΔΝΤ και τρόικα κ.α) αλλά και τι επίδραση θα έχει το προχθεσινό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και των αυτοδιοικητικών εκλογών στην πολιτική ιδιωτικοποιήσεων και προσέλκυσης επενδύσεων η οποία αποτελεί «καταλύτη» για την κεφαλαιαγορά υπό την έννοια της καλλιέργειας προσδοκιών στο ταμπλό και της υποδοχής επενδυτικών ή κερδοσκοπικών κεφαλαίων. Στο τελευταίο ερώτημα παράγοντες της αγοράς βάζουν και το θέμα της ταχύτερης ιδιωτικοποίησης των συστημικών τραπεζών, ιδίως τώρα που επιχειρείται να ανοίξει θέμα επαναγοράς των warrants. 
    
Στην πρώτη περίπτωση αυτό που η αγορά θα επιχειρήσει να αποσαφηνίσει τις επόμενες εβδομάδες είναι αν η κυβέρνηση έχει την πρόθεση αλλά κυρίως τις δυνάμεις, να εξαντλήσει -όπως διατείνεται ο πρωθυπουργός- την τετραετία, ή θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί το σκηνικό προκειμένου να δρομολογήσει πρόωρες κάλπες τον ερχόμενο Σεπτέμβριο-Οκτώβριο. Προς το παρόν οι πρώτες προσεγγίσεις πολιτικών και οικονομικών παραγόντων εμπεριέχουν την πιθανότητα για κάλπες το Φθινόπωρο, εφόσον αυτό κριθεί πως συμφέρει την κυβέρνηση. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως και το Χρηματιστήριο θα εισέλθει σε μια μακρά προεκλογική περίοδο και μάλιστα με άγνωστο αποτέλεσμα καθώς υπό τα σημερινά δεδομένα η διασφάλιση κυβερνητικής πλειοψηφίας δεν δείχνει εύκολη υπόθεση. Υπό το πρίσμα αυτό αρκετοί δυσκολεύονται να δουν πως με ένα τέτοιο σενάριο, η αγορά της Αθήνας μπορεί να διεκδικήσει νεότερα υψηλά τους επόμενους μήνες εφόσον βασικό στοιχείο του «παιχνιδιού» για φέτος θα παραμείνει το πολιτικό ρίσκο. 
   
Απαντήσεις αναζητούνται άμεσα και στο κρίσιμο για την αγορά ζήτημα του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων ιδιαίτερα σε τομείς στρατηγικών υποδομών (νερά, ενέργεια, λιμάνια, ακίνητα), που υπό προϋποθέσεις μπορεί να λειτουργήσει είτε ενισχυτικά είτε αποδυναμωτικά για το Χρηματιστήριο ανάλογα με τον τρόπο που τελικά θα υλοποιηθεί. 

Από τη μια πλευρά η επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές όπου η ρητορική του για εμβληματικές ιδιωτικοποιήσεις είναι από κριτική έως αρνητική, και από την άλλη η ενδεχόμενη πολιτική αποδυνάμωση της συγκυβέρνησης να περάσει αναίμακτα τα αγκάθια και να προωθήσει γρήγορα μεγάλες αποκρατικοποιήσεις δημιουργούν ερωτήματα στην αγορά, ειδικά για το αν υπό το φως των νέων δεδομένων το μοντέλο της πώλησης ποσοστών σε στρατηγικούς επενδυτές αλλάξει και μετακινηθεί προς την πώληση μεριδίων μέσω χρηματιστηρίου ή επιμέρους παραχώρηση δραστηριοτήτων.
    
Ήδη το πρώτο «χτύπημα» στα σχέδια κυβέρνησης – τρόικας ήρθε από το ΣτΕ για την ΕΥΔΑΠ καθώς κρίθηκε αντισυνταγματική η μεταβίβαση και πώληση ποσοστού μέσω του ΤΑΙΠΕΔ. Η αγορά αντέδρασε με μεγάλη πτώση της μετοχής που βρέθηκε χθες να χάνει έως και 7,6%. Τα ερωτήματα στρέφονται τώρα στο πως θα μπορούσε να επηρεαστεί το εγχείρημα ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ, αν και εκεί παρά τον προβληματισμό τους, στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ θεωρούν πως πρόκειται για μια πολύ διαφορετική περίπτωση (προβλέπεται ανεξάρτητη διαχειριστική αρχή υδάτων, διαχωρισμός των παγίων από τις υπηρεσίες κ.α) και θεωρούν πως δεν ανακύπτουν ζητήματα αντισυνταγματικότητας όσο πολιτικών αντιδράσεων (σ.σ το δημοψήφισμα στη Θεσσαλονίκη έδειξε ότι το 98% όσων ψήφισαν ήταν αντίθετοι). Ο διαγωνισμός ωστόσο βρίσκεται στην τελική ευθεία καθώς στις 20 Ιουνίου είναι η καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών από τους ενδιαφερόμενους (Ακτωρ-Suez και όμιλος Αποστολόπουλου-Τέρνα- Mekorot). 
  
Στην περίπτωση της μεγάλης επένδυσης στο Ελληνικό η οποία έχει κατακυρωθεί στη Lamda Development του ομίλου Λάτση, το ΣτΕ ενέκρινε τη μεταβίβαση στο ΤΑΙΠΕΔ, απορρίπτοντας τις προσφυγές, άφησε όμως ανοιχτό το ενδεχόμενο να επανέλθει εφόσον στο μέλλον κριθεί ότι αποφάσεις στο πλαίσιο της επένδυσης θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις για τους κατοίκους της περιοχής. Ένα ερώτημα είναι πως θα χειριστεί τη συγκεκριμένη επένδυση η νέα περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου που εξ αρχής έχει δηλώσει αντίθετη για τον τρόπο αξιοποίησης του Ελληνικού, δεδομένου ότι η Περιφέρεια Αττικής έχει λόγο ως προς την διατύπωση γνώμης επί της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ανάλογα ερωτήματα διατυπώνονται για τη στάση της Περιφέρειας και για μια σειρά άλλων μεγάλων επενδύσεων, όπως τα ΣΔΙΤ για τη δημιουργία των τεσσάρων εργοστασίων διαχείρισης απορριμμάτων την κατασκευή και λειτουργία των οποίων διεκδικούν μεγάλοι εισηγμένοι επιχειρηματικοί όμιλοι όπως μεταξύ άλλων οι Ελλάκτωρ, η ΓΕΚΤΕΡΝΑ, η J&P Άβαξ και η ΜΕΤΚΑ.

Αντίστοιχα αντιδράσεις αναμένεται να υπάρξουν και στην ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ και συνολικά στο εγχείρημα κατάτμησης της ΔΕΗ. Η πρώτη φάση του διαγωνισμού για το 66% του ΑΔΜΗΕ, τον οποίο πουλά η ΔΕΗ, ολοκληρώθηκε πρόσφατα με πέντε ενδιαφερόμενους, ωστόσο η δεύτερη φάση έχει καθυστερήσει παρότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι η πώληση να ολοκληρωθεί τον ερχόμενο μήνα με την υποβολή δεσμευτικών προσφορών.

Κρίσιμο τεστ για την κυβερνητική συνοχή στο οποίο και η αντιπολίτευση αναμένεται ότι θα σηκώσει ψηλά τους τόνους αναμένεται να είναι η ψήφιση του νομοσχεδίου για τον τεμαχισμό της ΔΕΗ και τη δημιουργία της «μικρής ΔΕΗ» μέσω της οποίας θα πουληθεί σε ιδιώτες το 30% των δραστηριοτήτων της σημερινής Επιχείρησης. Το νομοσχέδιο εντάσσεται στα προαπαιτούμενα του Μνημονίου για τη δόση του Ιουλίου και αναμένεται ότι θα αποτελέσει πεδίο σφοδρής πολιτικής αντιπαράθεσης αλλά και δείγμα για το πώς θα χειριστούν κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση τα θέματα των ιδιωτικοποιήσεων στη νέα φάση στην οποία εισέρχεται το πολιτικό σκηνικό.