Τράπεζες vs πραγματικής οικονομίας στο Χρηματιστήριο

Του Βασίλη Γεώργα

Νέα δεδομένα στη χρηματιστηριακή αγορά δημιουργεί πλέον η επίσημη ανακοίνωση των stress test από την Τράπεζα της Ελλάδος και οι εξελίξεις που δρομολογεί το αποτέλεσμα. Ήδη από τη χθεσινή συνεδρίαση έγινε μια πρώτη προσπάθεια «διαχωρισμού» στο ταμπλό ανάμεσα στις τραπεζικές μετοχές που υποχώρησαν αισθητά (-3,89%), και τους υπόλοιπους δεικτοβαρείς τίτλους του 25άρη που κράτησαν άμυνα, με ό,τι μπορεί αυτό να προοιωνίζεται για τη συνέχεια σε μια αγορά η οποία προσπαθεί να συντηρήσει ενεργό το ανοδικό σενάριο για τις 1.400 μονάδες, καλούμενη να διαχειριστεί τη μια έκπληξη μετά την άλλη.

Τα μη τραπεζικά blue chips έχουν λόγους και δυνάμεις να διαφοροποιηθούν από μια ενδεχόμενη πίεση στις τραπεζικές μετοχές το επόμενο διάστημα και να απορροφήσουν μέρος των κραδασμών, ωστόσο αρκετοί αναλυτές εμφανίζονται επιφυλακτικοί και μένει να φανεί τελικά σε ποιό βαθμό θα επηρεαστεί η ευρύτερη ανοδική κίνηση στην αγορά από τις χθεσινές εξελίξεις, που πάντως δεν απέτρεψαν μετοχές όπως η Μυτιληναίος, ο ΟΠΑΠ, η Motor Oil, η Aegean κ.α να καταγράψουν νέα πολυετή υψηλά. 

Από την πρώτη αντίδραση χρηματιστηριακών αναλυτών φαίνεται να προκύπτει ένα μάλλον δυσάρεστο αρχικό συμπέρασμα ως προς τις επιπλέον κεφαλαιακές απαιτήσεις των ελληνικών τραπεζών: Δέκα μήνες μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης που απορρόφησε περίπου 38 δις. ευρώ (από τα συνολικά 50 δισ. ευρώ του ΤΧΣ) και ενώ η επωδός ήταν πως το «τραπεζικό σύστημα είναι πλήρως θωρακισμένο» ο νέος λογαριασμός για τις τράπεζες κυμαίνεται από 6,3 δισ. ευρώ σύμφωνα με το βασικό σενάριο της Black Rock, μέχρι και 9,4 δισ. ευρώ με βάση το «κακό» σενάριο της έκθεσης και ενώ στην πραγματικότητα τίποτα δεν έχει ξεκαθαρίσει σε ό,τι αφορά τη διελκυστίνδα με το ΔΝΤ που ανεβάζει ακόμη υψηλότερα το λογαριασμό. 

Οι ελληνικές τράπεζες, άλλες λιγότερο άλλες περισσότερο, δείχνουν ακόμη να αποτελούν «βαρέλι δίχως πάτο» λόγω της συσσώρευσης επισφαλών δανείων και οι πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες σε συνδυασμό με την ασυμφωνία ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος, ενισχύουν την αβεβαιότητα ακριβώς σε μια περίοδο που επίκεινται κρίσιμες αποφάσεις ως προς τις δυνατότητες ταχύτερης ιδιωτικοποίησης τους. 

Για τη χρηματιστηριακή αγορά οι νέες αυξήσεις κεφαλαίου με μετρητά όπως αυτή που ανακοίνωσε χθες η Τράπεζα Πειραιώς προκειμένου να αντλήσει 1,75 δισ. ευρώ αλλά και εκείνη που φημολογείται πως θα προωθήσει η Alpha Bank, και σε κάθε περίπτωση η Eurobank δεν αποτελούν καλό νέο. 

Ακόμη και αν υποτεθεί πως υπάρχουν πρόθυμοι επενδυτές να βάλουν λεφτά και να καλύψουν τις αυξήσεις, η επίδραση στη διαθέσιμη ρευστότητα της χρηματιστηριακής αγοράς δεν θα είναι αμελητέα. 

Επιπλέον, η περίοδος που ακολουθεί μέχρι να γίνουν γνωστοί οι επιμέρους όροι των αμκ, οι τιμές διάθεσης των νέων μετοχών, κλπ, ακόμη κι αν είναι σχετικά σύντομη, αναμένεται ότι θα συμβάλει στην μεταβλητότητα των τιμών. Στην Πειραιώς δεν είναι ξεκάθαρο αν θα επιτραπεί τελικά να μετάσχουν και οι υφιστάμενοι μέτοχοι ή τι συνέπειες θα έχει αυτό στην υφιστάμενη μετοχική δομή της. Στην περίπτωση της Εθνικής που χρειάζεται να διασφαλίσει νέα κεφάλαια μεταξύ 2,183 έως 2,502 δισ. ευρώ, η κατάσταση είναι σύνθετη υπό την έννοια ότι δεν θα τα αναζητήσει από την χρηματιστηριακή αγορά αλλά από άλλες πηγές όπως πιθανόν τη Finansbank, σε μια περίοδο που η κρίση στην Τουρκία έχει  απομειώσει την αξία της επένδυσής της. 

Στην Αττικής η οποία χθες υποχώρησε σε νέα ιστορικά χαμηλά κλείνοντας με απώλειες 20,48% στα 0,1670 ευρώ τα πράγματα είναι αρκετά δύσκολα για τους μετόχους της, με την αγορά να αποτιμά πλέον την τράπεζα μόλις στα 174 εκατ. ευρώ, όταν οι κεφαλαιακές ανάγκες της υπολογίστηκαν στα 397 έως 434 εκατ. ευρώ.    

Οι πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες, έχουν και επιπρόσθετες συνέπειες στην αγορά: σύμφωνα με αναλυτές καθυστερούν χρονικά τα όποια σχέδια να ανοίξουν λίγο περισσότερο οι κάνουλες της χρηματοδότησης των υγιέστερων επιχειρήσεων σε μια περίοδο που παίζεται το σενάριο της ανάκαμψης. Επιπλέον αναβάλλουν το «ξεκαθάρισμα» των προβληματικών κλάδων-επιχειρήσεων, έστω κι αν όπως προκύπτει από τη μεθοδολογία που τελικά υιοθετήθηκε, οι προβλέψεις που θα πάρουν οι τράπεζες έρχονται πιο μπροστά, και θεωρητικά θα επιτρέψουν από ένα σημείο και μετά να ξεκινήσει η «ενεργητική» διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αφού, όμως, ετοιμαστεί και το θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους (πλειστηριασμοί, αλλαγές στο νόμο Κατσέλη, αναθεώρηση του πτωχευτικού κώδικα κ.α). 

Τεχνική εικόνα 
Η τεχνική εικόνα για τις μετοχές των τραπεζών με βάση και το χθεσινό κλείσιμο δεν είναι ανησυχητική, μπορεί όμως να γίνει βραχυπρόθεσμα αν οι πιέσεις συνεχιστούν. Οι ανακοινώσεις των stress test έγιναν ακριβώς την μέρα που ο τραπεζικός δείκτης «απειλούσε» για τρίτη φορά το τελευταίο διάστημα τη μεσοπρόθεσμη γραμμή αντίστασης του και προσπαθούσε να ξεπεράσει τις 200 μονάδες, και αν έχουμε μια επανάληψη της διαδρομής που ακολουθεί σταθερά τους τελευταίους τέσσερις μήνες ο κλάδος μεταξύ 170 και 200 μονάδων, δεν αποκλείεται να δούμε μια διόρθωση της τάξης του 15% το επόμενο διάστημα.